Μια-μια οι Ευρωπαϊκές χώρες που ακολούθησαν τη Γερμανία στον παραλογισμό της Energiewende, της ενεργειακής μετάβασης σε χαμηλές εκπομπές CO2, είδαν τις οικονομίες τους να βυθίζονται, συσσωρεύοντας τεράστια ελλείμματα στις επιδοτήσεις των ΑΠΕ, τους πολίτες να βυθίζονται σε ενεργειακή φτώχεια μη μπορώντας να αντιμετωπίσουν τις ολοένα και αυξανόμενα δαπάνες για ηλεκτρικό παράλληλα με την 3η πετρελαϊκή κρίση, τις θέσεις εργασίας να μεταναστεύουν στην Ασία ή τις ΗΠΑ, εκεί που βρίσκουν φθηνή ενέργεια, και τον ευρωσκεπτικισμό να φουντώνει.
Η κατάσταση στην Ευρώπη έχει χειροτερεύσει και από την τεχνητά υψηλή ισοτιμία του ευρώ ως προς το δολάριο και τα άλλα νομίσματα, που ευνοεί τη Γερμανία και ίσως 1-2 χώρες ακόμα, αλλά εξοντώνει τον Ευρωπαϊκό Νότο. Μόλις πριν λίγες μέρες ο νέος πρωθυπουργός της Γαλλίας Valls χαρακτήρισε, κι αυτός με τη σειρά του, ως αδικαιολόγητα υπερτιμημένο το ευρώ, καθώς και η Γαλλική οικονομία τελευταία δεν αισθάνεται πολύ καλά.
Ανακαλύπτοντας λοιπόν ξανά την Αμερική, 522 χρόνια μετά τον Κολόμβο, η Κομισιόν άρχισε επιτέλους να αντιλαμβάνεται ότι με τόσο ακριβή ενέργεια …
η ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαϊκών χωρών θα υποχωρεί διαρκώς στον παγκόσμιο χάρτη, οπότε η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών & Χρηματοδοτικών Υποθέσεων ετοίμασε την έκθεση “Energy Economic Developments in Europe“. Πρόκειται για ένα εκτενές κείμενο, 160 σελίδων, που συνοδεύεται, ως συνήθως, από “περίληψη για τους πολιτικούς” (executive summary).
Όπως λέει η περίληψη, η ΕΕ υιοθέτησε το 2008 ένα πακέτο μέτρων για το Κλίμα & την Ενέργεια, που έθετε τους στόχους μείωσης των αερίων θερμοκηπίου κατά 20% στην ΕΕ των 27 μέχρι το 2020, 20% συμμετοχή των ΑΠΕ στη μικτή κατανάλωση ενέργειας και 20% μείωση στη συνολική χρήση ενέργειας. Είναι οι γνωστοί στόχοι 20-20-20 για το 2020. Αυτή η στρατηγική αποσκοπούσε στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με ταυτόχρονη βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού και την ανάδειξη νέων, “πράσινων” τομέων της οικονομίας. Είναι η γνωστή λογική της Energiewende, της ενεργειακής μετάβασης, όπου η Γερμανική Ευρώπη νόμιζε ότι έχει τεχνολογικό πλεονέκτημα και, βάζοντας όλο τον πλανήτη να τρέχει πίσω απ’ τις εκπομπές CO2, θα εξασφάλιζε ένα παγκόσμια ηγετικό ρόλο στην οικονομία της.
Αλλά, …
Αλλά, “λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο”. Ο “ξενοδόχος” στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το σχιστολιθικό φυσικό αέριο που βρέθηκε στις ΗΠΑ, που έριξε πολύ το κόστος του φυσικού αερίου εκεί, που αυξάνει τα ενεργειακά αποθέματα των ΗΠΑ, κάνει τις ΗΠΑ εξαγωγική χώρα στην ενέργεια, διασφαλίζει φθηνή ενέργεια στην αμερικάνικη βιομηχανία και ταυτόχρονα μειώνει και τις εκπομπές CO2 των ΗΠΑ, αφού το φυσικό αέριο εκπέμπει τη μισή περίπου ποσότητα CO2 σε σχέση με το κάρβουνο. Σχιστολιθικό αέριο που το ελέγχουν οι πετρελαιάδες των ΗΠΑ, αυτοί που ελέγχουν την οικονομία του πλανήτη τα τελευταία 150 χρόνια. Κι έστειλαν τα χαιρετίσματα στους Γερμανούς.
Κατόπιν αυτού, η έκθεση της Κομισιόν ανακαλύπτει ότι “το ενεργειακό κόστος έχει σημασία“: “Energy costs matter” λέει η 2η παράγραφος της περίληψης. Σώωωωπα!, λέμε εμείς. Και το φυσιολογικό συμπέρασμα είναι ότι, παρά το γεγονός της μείωσης της ενεργειακής έντασης στην Ευρωπαϊκή βιομηχανία, “τα κράτη-μέλη με πολλές ενεργοβόρες βιομηχανίες είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε μη ευνοϊκές εξελίξεις στο μοναδιαίο ενεργειακό κόστος“.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η έκθεση ανακαλύπτει πως, ενώ τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να είναι σημαντικά στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, “το άνοιγμα της αγοράς” και “ο ανταγωνισμός” στην ΕΕ “εμφανίζονται να έχουν σημαντική πτωτική επίδραση στις τιμές τόσο για τους οικιακούς όσο και τους βιομηχανικούς καταναλωτές“. Μαγική εικόνα! Την ώρα που οι τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές στη Δανία και τη Γερμανία έχουν ξεφύγει απ’ τη λογική, την ώρα που οι επόμενες εκλογές στη Βρετανία θα έχουν ως κύριο διακύβευμα τους φουσκωμένους λογαριασμούς της ενέργειας, την ώρα που οι τιμές του ηλεκτρικού αυξάνονται συνέχεια στην Ελλάδακαι το ΥΠΕΚΑ θέλει να τις αυξάνει συνεχώς για τα επόμενα 15 χρόνια, η έκθεση της Κομισιόν ανακαλύπτει “πτωτική επίδραση“!
Το άλλο μεγαλοφυές εύρημα της έκθεσης, όπως το συνοψίζει η περίληψη, είναι ότι “οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 δεν φαίνεται να έχουν επίδραση στις τελικές τιμές του ηλεκτρισμού“. Φυσικό και επόμενο, αφού από το 2008 η ΕΕ υποφέρει απ’ την ύφεση κι η “ελεύθερη αγορά” έχει αποτιμήσει τα δικαιώματα εκπομπής CO2 όπως τους αρμόζει. Κι ένα άλλο μεγαλοφυές εύρημα της έκθεσης είναι ότι “η εισαγωγή των ΑΠΕ έχει επιδράσει πτωτικά στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπών CO2“. Οι τιμές των δικαιωμάτων, λέει η έκθεση, είναι πολύ χαμηλότερες απ’ όσο υπολόγιζαν το 2008. Μια ξεκάθαρη ομολογία της αποτυχημένης πολιτικής τους. Δηλαδή τι περίμεναν στην Κομισιόν, να προσφερθεί επιπρόσθετη ενέργεια στο ηλεκτρικό σύστημα και να μη μειωθεί το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων; Να μη μειωθεί η παραγωγή απ’ το πανάκριβο φυσικό αέριο; Σας έχουμε ήδη ενημερώσει ότι η ύφεση στην ΕΕ, σε συνδυασμό με την προτιμησιακή υπέρ των ΑΠΕ πολιτική απορρόφησης της ενέργειας, έχει οδηγήσει σε κλείσιμο πολλών εργοστασίων φυσικού αερίου στην ΕΕ, με απολύτως φυσιολογικό επακόλουθο τη μείωση των εκπομπών CO2. Όταν μειώνονται οι ποσότητες εκπομπής CO2, πώς μετά να αυξηθεί η τιμή των δικαιωμάτων; Γι’ αυτό και η μόνη λύση για να αυξηθεί η τιμή των δικαιωμάτων είναι η άγρια χειραγώγηση της αγοράς τους από την Κομισιόν, με το λεγόμενο backloading, την τεχνητή απόσυρση δικαιωμάτων εκπομπών από την αγορά.
Λέει ακόμα η περίληψη ότι “συγκρινόμενη με τον υπόλοιπο κόσμο, η ΕΕ έχει αποδειχθεί ότι προτρέχει στην εισαγωγή της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, αν και άλλες χώρες τρέχουν κι αυτές να προλάβουν“. Και κάπου εκεί έρχεται, μαλακά-μαλακά, το δηλητηριώδες βέλος της έκθεσης: “Στην ΕΕ η υποστήριξη στις ΑΠΕ κλιμακώθηκε απ’ το 2007 δίνοντας μια ισχυρή ευκαιρία στην επιτάχυνση της επέκτασης μη ώριμων τεχνολογιών όπως τα αιολικά και τα ηλιακά“. Μάλιστα! Έτσι ακριβώς! “In Europe, the support to renewable sectors stepped up from 2007 and has represented a strong opportunity to accelerate the expansion of less mature technologies such as wind and solar“. Πρέπει κανείς να το ψάξει για να το βρει, αλλά έτσι είναι οι εκθέσεις των γραφειοκρατών των Βρυξελλών: μας λένε πάντα αυτό που θέλουν, κάπου καταχωνιασμένο και με περίπλοκες διπλωματικές διατυπώσεις, ώστε να μπορούν οι πολιτικοί είτε να το αποσιωπήσουν είτε να το αναδείξουν.
Το ηλεκτρικά διασυνδεμένο σύστημα της Κεντρικής Ευρώπης έχει αναμφίβολα να κερδίσει απ’ την εισαγωγή της αιολικής ενέργειας: σε ένα τεράστιο σύστημα μπορεί κανείς να βάλει τα αιολικά σε μικρό ποσοστό, να διαχύσει το πρόβλημα της στοχαστικής παραγωγής και, με τις οικονομίες κλίμακας που πετυχαίνει, να μειώσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Τα αιολικά τα παράγουν η Δανία και η Γερμανία (και λίγο και η Ισπανία με τη Βρετανία) και δίνουν απασχόληση στη βιομηχανία τους, οπότε τους ενδιαφέρει πολύ λιγότερο το κόστος των αιολικών. Στην Ελλάδα όμως, που η γεωγραφική μας θέση είναι στην ΝΑ γωνιά της Ευρώπης, χωρίς ισχυρές ηλεκτρικές διασυνδέσεις με τους γείτονες, είναι καθαρή εθνική αυτοκτονία να προσπαθούμε σήμερα να αντιγράψουμε ενεργειακά μοντέλα της Κεντρικής Ευρώπης. Πόσο μάλλον που δεν έχουμε δική μας βιομηχανική παραγωγή αιολικών και εισάγουμε το σύνολο του εξοπλισμού, ξοδεύοντας τεράστια ποσά. Στην Ελλάδα το Think globally, act locally έχει πάει περίπατο, από τις ανερμάτιστες πολιτικές, που λίγο απέχουν απ’ το να αφήσουν τη χώρα χωρίς ρεύμα το 2020.
Χρειαζόμαστε ΕΘΝΙΚΗ ενεργειακή πολιτική. Οπότε χρειαζόμαστε άλλους πολιτικούς, οι τωρινοί μας εχουν δείξει ποια συμφέροντα προωθούν.
Τα λινκς τεκμηρίωσης βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/05/blog-post_5448.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!