Μετά τις Καταλυτικές Προτάσεις Καμένου
Alex Gorka, Strategic Culture, 13-10-18
Παρουσίαση : Μιχαήλ Στυλιανού
Ο Έλληνας υπουργός Αμύνης Πάνος Καμένος επισκέφτηκε τις ΗΠΑ στις 9 Οκτωβρίου για να κάνει δυο προτάσεις που θα άλλαζαν πολλά εάν γίνουν δεκτές: Μια νέα Βαλκανική Αμυντική Συμμαχία και σημαντική επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα. Προτείνει την εγκατάσταση τριών αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στην Λάρισα, στον Βόλο και στην Αλεξανδρούπολη σε περισσότερο μόνιμη βάση. Η προτεινόμενη Βαλκανική Αμυντική Συμμαχία, με προορισμό να περιορίσει την «ρωσική επιρροή», θα περιλαμβάνει την Ελλάδα, την ΠΓΔΜ («Μακεδονία»), την Αλβανία, την Βουλγαρία και αργότερα την Σερβία. «Θέλω να διαβεβαιώσω ότι η Ελλάδα θεωρείς τις Ηνωμένες Πολιτείες έναν στρατηγικό εταίρο και σύμμαχο… τον μοναδικό, τολμώ να πω,» δήλωσε κατά την συνάντησή του με τον Αμερικανό υπουργό Αμύνης Τζέιμς Μάτις. «Θα ήταν σημαντικό για την Ελλάδα να αναπτύξουν στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα σε πιο μόνιμη βάση, όχι μόνο στον κόλπο της Σούδας αλλά και στην Λάρισα, στον Βόλο και στην Αλεξανδρούπολη», πρόσθεσε.
Την άνοιξη του 2018, οι ΗΠΑ άρχισαν να χρησιμοποιούν την ελληνική αεροπορική βάση της Λάρισας για τις αποστολές ιπταμένων ρομπότ (drones). Το πρόγραμμα της έλληνο-αμερικανικής αμυντικής συνεργασίας περιλαμβάνει την επέκταση της συμφωνίας για την χρήση της αμερικανικής ναυτικής βάσης της Σούδας στην Κρήτη, την αναβάθμιση των μαχητικών F16 της ελληνικής αεροπορίας και τα σχέδια για την εγκατάσταση μιας δεύτερης στρατιωτικής βάσης στην νότια Κρήτη. Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα συζητούν, ‘όπως αναφέρεται, την εγκατάσταση μιας άλλης βάσης στη νήσο Κάρπαθο στο νότιο Αιγαίο, μεταξύ Ρόδου και Κρήτης. Τα σχέδια προβλέπουν την εγκατάσταση στην Κάρπαθο αμερικανικών αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot και μαχητικών αεροπλάνων F-22 Raptor. Αμερικανικά μαχητικά F-35 θα εγκατασταθούν στον Βόλο, F-16 στην Ανδραβίδα, ενώ τα F-15είναι ήδη στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη.
Καθώς η (αμερικανική) σχέση με την Τουρκία εξακολουθεί να χειροτερεύει, η Ελλάδα αποκτά σημαντικότερο στρατιωτικό ρόλο για τις ΗΠΑ στην Μεσόγειο όσο και για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής. Η Γουώλ Στρητ Τζέρναλ έγραφε τον περασμένο μήνα ότι « οι αμερικανικές στρατιωτικές αρχές διεξάγουν συνομιλίες για την επέκταση των επιχειρήσεών τους στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων την χρήση περισσοτέρων αεροπορικών και ναυτικών βάσεων εκεί, σηματοδοτώντας μια ενδεχόμενη κίνηση προς την ανατολική Μεσόγειο εν μέσω αυξανομένων εντάσεων με την Τουρκία». Σύμφωνα με την πηγή, Αμερικανοί αξιωματούχοι που είχαν επισκεφτεί την Ελλάδα πριν το δημοσίευμα δήλωσαν ότι τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση ήσαν υπέρ της ενίσχυσης των στρατιωτικών δεσμών με τις ΗΠΑ. Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Τζόζεφ Στάνφορντ πιστεύει ότι «η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και οι εδώ ευκαιρίες είναι πολύ σημαντικές».
Μια στρατιωτική συμμαχία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, Συμμαχία Ανατολικής Μεσογείου ( EMA) έχει ήδη σχηματιστεί. Ελλάδα και Ισραήλ έχουν στήσει μιαν αμυντική συνεργασία από το 2015. Οι στρατιωτικοί δεσμοί μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ επίσης διευρύνονται. Μετά από μια τριμερή διάσκεψη στην Λάρνακα τον Ιούνιο οι επικεφαλής της άμυνας των τριών χωρών υποσχέθηκαν να επεκτείνουν την συνεργασία τους στην ηλεκτρονική ασφάλεια, στα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια και τις επιχειρήσεις διάσωσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι τρεις επίσης επισκέφθηκαν μαζί τις ΗΠΑ τον Μάιο. Τον περασμένο μήνα οι ΗΠΑ άνοικαν την πρώτη μόνιμη βάση τους στο Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ μετέβαλαν πρόσφατα την πολιτική τους στην Συρία, περιλαμβανομένης της στήριξης στους Κούρδους που τόσο θυμώνει την ΄Αγκυρα. Με τον πόλεμο των δασμών και των κυρώσεων που έχουν κινήσει κατά την Αγκύρας, φαίνεται πως δεν έχουν να χάσουν τίποτα. Οι ΗΠΑ εξετάζουν μόνιμες περικοπές της παρουσίας τους στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ στην νότια Τουρκία, ένα στρατηγικό σημείο για τις επιχειρήσεις τους στην Συρία. Αυτή είναι μια πραγματική δυνατότητα καθώς αρκετοί φιλοκυβερνητικοί Τούρκοι δικηγόροι υπέβαλαν μηνύσεις εναντίον αξιωματικών της αμερικανικής αεροπορίας που έχουν σχέση με την αμερικανική βάση, υποστηρίζοντας ότι συνδέονται με αυτούς που οργάνωσαν το τουρκικό αντικυβερνητικό πραξικόπημα του 2016.
Η Ελλάδα θέλει να γίνει η Αλεξανδρούπολη διακομιστικό κέντρο που θα εξάγεται από το Ισραήλ μέσω Κύπρου, Κρήτης, Ελλάδας και Ιταλίας. Η διαδρομή θα παρακάμπτει την Τουρκία, η οποία είναι αμετακίνητη στην θέλησή της να εμποδίσει ένα τέτοιο σενάριο. Υποστηρίζει ότι μέρος της ΑΟΖ της Κύπρου είναι υπό την τουρκική δικαιοδοσία. Μια σύγκρουση είναι δυνατή και οι εταίροι της Συμμαχίας Ανατολικής Μεσογείου θέλουν τις ΗΠΑ στο πλευρό τους. Η Αμερική τους χρειάζεται συμμάχους επίσης, καθώς επιχειρεί να ενισχύσει την επιβολή της στην Μέση Ανατολή. Η Λιβύη είναι μεταξύ των χωρών που θέλει να ελέγξει, απωθώντας την Ρωσία. Οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη στρατιωτικής υποστήριξης, κυρίως βάσεων, καθώς αποφάσισαν να παραμείνουν στην Συρία. «εως ότου το Ιράν αποσύρει τις δυνάμεις του». Η αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ της Συμμαχίας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ με τις ΗΠΑ δεν αντικατοπτρίζει τίποτε άλλο από προετοιμασίες πολέμου.
Το καλοκαίρι η Ελλάδα απέλασε δύο Ρώσους διπλωμάτες, με την κατηγορία ότι προσπαθούσαν να ενσταλάξουν αντίθεση στην συμφωνία (των Πρεσπών),προκειμένου να εμποδιστεί η ένταξη της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ. Συνεπόμενα, ο Ρώσος υπουργός των Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρώφ ακύρωσε μιαν προγραμματισμένη επίσκεψη στην Αθήνα. ΄Ολες αυτές οι τάσεις και τα συμβάντα συνθέτουν ένα ορισμένο πλαίσιο πριν από την προγραμματισμένη για τις 7 Δεκεμβρίου επίσκεψη του ΄Ελληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Ρωσία ( είχε σχεδιαστεί προηγουμένως για τις 12 Δεκεμβρίου). Οι δυο χώρες υπήρξαν πάντοτε φίλοι και στενοί συνεργάτες στο παρελθόν, αλλά τα ανακοινωθέντα σχέδια να μετατρέψουν την Ελλάδα σε αμερικανικό αεροπλανοφόρο στην Μεσόγειο αποτελούν πηγή ανησυχίας και όχι μόνο για την Μόσχα.