Το δημοσίευμα των New York Times έναν αιώνα πριν:
Οι Τούρκοι το 1919, με πρωτοφανή αγριότητα βασάνιζαν τα θύματα τους, τους τύφλωναν, τους εκτελούσαν, ενώ βίαζαν και απέκοπταν τους μαστούς παρθένων…
Αυτά τα βλαστάρια 15-18 ετών, κατέσφαξαν οι Τσέτες…
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
Τέτοιες μέρες του 1919, πριν από 98 χρόνια, οι Τσέτες, οι κτηνάνθρωποι όπως του χαρακτήρισε τότε η διεθνής κοινότης, ολοκλήρωσαν το έργο της διήμερης άγριας σφαγής σε πάνω από χίλιους Έλληνες στην περιοχή Αϊδινίου, που είχαν καταλάβει νωρίτερα, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων στην Ευρώπη. Όταν στις 20 Ιουνίου, οι Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις ενισχυμένες από τη Σμύρνη ανακατέλαβαν την πόλη και αποκατέστησαν την τάξη, βρέθηκαν μπροστά σε φρικιαστικό θέαμα! Οι δρόμοι της πόλης ήταν γεμάτοι πτώματα Ελλήνων κάθε ηλικίας! Σφαγιασμένοι και 31 πρόσκοποι από το Αϊδίνιο και 13 από τα Σώκια, που πρόσφεραν ανθρωπιστική βοήθεια, αδιακρίτως σε Έλληνες και Τούρκους.
Την τραγωδία της πόλης περιγράφει στην αναφορά που έστειλε στο Επιτελείο ο Διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού αντιστράτηγος Κων. Νίδερ:
«Προ των διαπραχθέντων κακουργημάτων ωχριά και η ωμή αγριότης των θηρίων! Τα θύματα των οι Τούρκοι εβασάνισαν απαισίως πριν ή τα κατασφάξωσι. Απέκοπταν ώτα, ρίνας, απέσπων του οδόντας, εξόρυσσαν του οφθαλμούς, εβίαζαν παρθένους, απέκοπταν τους μαστούς των και εις άπειρα άλλα μαρτύρια τα υπέβαλαν προ του φόνου!»
Η επίθεση εναντίον του Αϊδινίου του Τουρκικού στρατού σε συνεργασία με ληστοσυμμορίες Τσετών, εκδηλώθηκε στις 16 Ιουνίου. Την επομένη το Ελληνικό 4ο Σύνταγμα Πεζικού υπό τον συνταγματάρχη Σχοινά, με υποδεέστερες δυνάμεις, αναγκαζόταν να εγκαταλείψει την πόλη και ανενόχλητοι οι Τούρκοι προβαίνουν σε εκτεταμένες σφαγές Ελλήνων γεμίζοντας τους δρόμους με τα πτώματα τους, ενώ λεηλάτησαν, βομβάρδισαν και πυρπόλησαν κατοικίες τους. Ο Ιταλός ταγματάρχης Καροσσίνι και ο άγγλος ανθυποπλοίαρχος Χόλτνερ, εκφράστηκαν με φρίκη για τις σφαγές στο Αϊδίνι και τα γύρω χωριά.
Στις 20 Ιουνίου ο Ελληνικός στρατός ενισχυμένος ανακατέλαβε την περιοχή. Από τις 7.500 κατοίκους του Αϊδινίου και τους 3.500 πρόσφυγες, βρέθηκαν μόνο 4.500. Πάνω από χίλιοι εξοντώθηκαν, άλλοι απήχθηκαν όμηροι στο εσωτερικό και άλλοι διέφυγαν.
Αργότερα, Στρατοδικείο καταδίκασε σε ισόβια δεσμά τον Σχοινά που κατηγορήθηκε για εγκατάλειψη θέσεως, με την πρόωρη εκκένωση του Αϊδινίου. Σκοτεινός ο ρόλος των Ιταλών, που έδειχναν ανοχή στους Τούρκους, που έφτανε στα όρια της ανοικτής συνεργασίας… Δια χειρός Μουσολίνι, που έφτασε σε ένοπλο αντάρτικο εντος Ιταλίας για να εκβιάσει στήριξη στον Κεμάλ κατα των Ελλήνων…
Η θυσία των Προσκόπων
Ο προσκοπισμός πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στην Ιωνία. Πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1910 και αναγνωρίστηκε με την επωνυμία «Σώμα Ελλήνων Προσκόπων», με Βασιλικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στον ΦΕΚ 179 τεύχος Α΄ (9-5-1912).Έκτοτε, βοηθούντος του Βενιζέλου και των βασιλέων, εξαπλώθηκε σ’ όλη την Ελλάδα.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μιλώντας στη Βουλή είπε: « Η Ελλάς χρειάζεται δύο πράγματα εις το μέλλον, βιομηχανία και προσκοπισμόν. Ας φροντίσομεν όπως αποκτήση τουλάχιστον προσκόπους». Πρόσφερε γενναιόδωρα ποσά και έκταση στο δάσος της Μαγκουφάνας για προσκοπική κατασκήνωση. Και όταν την επισκέφθηκε, υιοθετήθηκε τότε στο έμβλημα το « αιέν αριστεύειν» που έγραψε ιδιοχείρως σε φωτογραφία του που τους χάρισε.
Σημαντική συμβολή στην διάδοση και την ανάπτυξη του προσκοπισμού είχαν οι βασιλείς και κυρίως ο διάδοχος και βασιλιάς Κωνσταντίνος, με τις αδελφές του Σοφία και Ειρήνη, παίρνοντας μέρος σε Τζάμπορι, σε κατασκηνώσεις, σε κοινωνικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις.
Από την Αθήνα ο προσκοπισμός μπολιάστηκε στη νεολαία της Ιωνίας το 1918 από τους παλαίμαχους προσκόπους Ευάγγελο Ιωαννίδη και Γεώργιο Παπαδημητρίου. Και όταν στις 2-5-1919 ο Ελληνικός Στρατός αποβιβαζόταν στη Σμύρνη, οι πρόσκοποι πρόσφεραν μεγάλες υπηρεσίες ως αγγελιαφόροι, σύνδεσμοι, οδηγοί, διερμηνείς, γραφείς και τραυματιοφορείς.
Η επίθεση των Τούρκων στο Αϊδίνιο, αιφνιδίασε τον στρατό μας, που αποχώρησε αφήνοντας τους προσκόπους να υπερασπιστούν την πόλη και να φροντίσουν τα γυναικόπαιδα, τους ανήμπορους και τους τραυματίες. Ο Τοπικός Έφορος των Προσκόπων Νίκος Αυγερίδης, μαζί με δεκάδες παιδιά που φορούσαν γαλάζια μαντήλια, εγκαταλείπουν τις οικογένειές τους και βοηθούν τους ανθρώπους που υποφέρουν, Έλληνες και Τούρκους αδιακρίτως, ενώ γλιτώνουν από φλεγόμενα σπίτια δεκάδες Τουρκάλες και μωρά.
Οι Τσέτες ξέσπασαν με μίσος στους προσκόπους. Τους οδήγησαν στα υπόγεια του Διοικητηρίου, όπου ο Αυγερίδης με νερό και ψωμί μετέλαβε τους 31 Προσκόπους. Μετά ο επικεφαλής των Τσετών, ο γνωστός (καταστροφέας του Ελληνισμού της Πόλης το 1955) Αντνάν Μεντερές, τους ζήτησε να αλλαξοπιστήσουν για να σωθούν. Η άρνηση όλων και η κραυγή «Ζήτω η Ελλάς» τον εξαγρίωσε. Ο Αυγερίδης τυφλώθηκε και κατακρεουργήθηκε και τα άλλα παιδιά αφού βασανίστηκαν, σφαγιάστηκαν!
Πληροφορίες: https://www.newspepper.gr/istories-i-sfagi-proskopon-ke-plithos-katikon-stin-periochi-aidiniou/