Black Friday: Οι ερμηνείες της προέλευσής της και οι μύθοι

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η «Black Friday», την οποία από το 2016, υιοθέτησε και ο εμπορικός κόσμος στην Ελλάδα, είναι η μέρα την οποία περιμένουν με ανυπομονησία εκατομμύρια καταναλωτές στις ΗΠΑ, αποτελεί το ανεπίσημο όνομα για την ημέρα που ακολουθεί την Ημέρα των Ευχαριστιών και σηματοδοτεί από το 1952 την αρχή των Χριστουγέννων για τους Αμερικανούς.

Για αιώνες, το επίθετο «Black» χρησιμοποιείτο για να περιγράψει συνήθως μέρες όπου σημειώθηκαν καταστροφές (π.χ. οικονομικές). Ωστόσο, στις μέρες μας σηματοδοτεί κάτι διαφορετικό, με τις ερμηνείες και τις θεωρίες για την προέλευση του όρου να ποικίλλουν:
– Η πρώτη καταγεγραμμένη Black Friday δεν αναφέρεται σε κάποιο καταναλωτικό όργιο αλλά σε μία… οικονομική κρίση.
Συγκεκριμένα, στην κατάρρευση της αγοράς χρυσού στις ΗΠΑ, στις 24 Σεπτεμβρίου 1869. Εκείνη τη μέρα, δύο δαιμόνιοι χρηματιστές της Wall Street, οι Jay Gould και Jim Fisk αγόρασαν όσο περισσότερο χρυσό μπορούσαν με σκοπό να ανεβάσουν κατακόρυφα τις τιμές και να τον μεταπωλήσουν πανάκριβα. Εκείνη την Παρασκευή του Σεπτέμβρη, η συνωμοσία τους κατέρρευσε με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία των πάντων: από τους βαρόνους της Wall Street μέχρι τους ήδη φτωχούς χωρικούς.
– Η πιο γνωστή χρήση της “Μαύρης Παρασκευής” μετά την ημέρα των Ευχαριστιών εμφανίζεται στο περιοδικό Factory Management and Maintenance, τον Νοέμβριο του 1951 και το 1952 και αναφέρεται στη συνήθεια των εργαζομένων να δηλώνουν «άρρωστοι» προκειμένου να έχουν άδεια ένα ολόκληρο τετραήμερο (Ημέρα των Ευχαριστιών, Παρασκευή και το Σαββατοκύριακο)
– Την ίδια εποχή, όπως σημειώνεται, οι όροι «Black Friday» και «Black Saturday» χρησιμοποιήθηκαν από την αστυνομία στη Φιλαδέλφεια και το Ρότσεστερ για να περιγράψουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση που συνοδεύει την έναρξη της εποχής των Χριστουγέννων. Το 1961, η πόλη και οι έμποροι της Φιλαδέλφειας επιχείρησαν να βελτιώσουν τις συνθήκες και ένας εμπειρογνώμονας των δημοσίων σχέσεων συνέστησε μετονομασία τους.
– Η χρήση της φράσης εξαπλώθηκε σιγά σιγά και εμφανίστηκε στους New York Times στις 29 Νοεμβρίου του 1975, όπου και αναφερόταν ειδικά στην «πιο πολυσύχναστη ημέρα αγορών και κυκλοφορίας του έτους» στη Φιλαδέλφεια.
– Καθώς η φράση κέρδισε την προσοχή σε πανεθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του ’80, οι έμποροι που αντιτίθενται στη χρήση ενός τέτοιου παράδοξου επιθέτου για μια από τις πιο σημαντικές μέρες αγορών του έτους, πρότειναν μια εναλλακτική λύση: Τότε οι λογιστές σημείωναν με κόκκινο μελάνι το παθητικό και με μαύρο τα κέρδη από τις εμπορικές τους δραστηριότητες. Έτσι, ως αρχή του λογιστικού έτους, θα θεωρείτο η «Μαύρη Παρασκευή», όπου και σημειώνονταν κέρδη. Η παλαιότερη γνωστή δημοσιευμένη αναφορά σε αυτή την εξήγηση εμφανίζεται στο Philadelphia Inquirer στις 28 Νοεμβρίου του 1981.
Το 2013, κυκλοφόρησε μια φήμη στο διαδίκτυο που ισχυριζόταν ότι η φράση προήλθε από τον αμερικανικό νότο πριν από τον εμφύλιο πόλεμο, από την πρακτική της πώλησης σκλάβων μετά τη μέρα των ευχαριστιών. Η θεωρία, ωστόσο, καταρρίφθηκε από το Snopes.com το 2015.
keimeno foto
Μια δημοσίευση στο Facebook με μια εικόνα που ισχυρίζεται ότι ο όρος «Μαύρη Παρασκευή» προήλθε από την πώληση σκλάβων στις ΗΠΑ το 1904 σε χαμηλές τιμές είναι ψευδής.
Η μαύρη Παρασκευή εμφανίζεται το Νοέμβριο την πρώτη Παρασκευή μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών, χαρακτηριζόμενη από τεράστιες εκπτώσεις στα είδη λιανικής πώλησης όπως τα ηλεκτρονικά και οι οικιακές συσκευές, αλλά σύμφωνα με τη συγκεκριμένη δημοσίευση ο όρος προήλθε από μειωμένες τιμές σκλάβων.
Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας στο Google στην εικόνα της δημοσίευσης στο Facebook, δείχνει ότι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως φωτογραφία εξώφυλλου για βιβλίο του Chris Owen, στο οποίο εξετάζεται ο ρόλος που έπαιξε η αστυνομία στην αποικιοκρατική επέκταση στην περιοχή Κίμπερλι της Δυτικής Αυστραλίας και δεν έχει καμία σχέση με τις ΗΠΑ.
με στοιχεία από penna.gr, news247.gr, bbc.co.uk, history.com, telegraph.co.uk

ΔΗΜΟΦΙΛΗ