Σεξουαλικές παρενοχλήσεις, επιθέσεις, ακόμα και βιασμούς, καταγγέλλει το προσωπικό του ΟΗΕ τονίζοντας ότι η κουλτούρα του Οργανισμού επέτρεψε να ευδοκιμήσουν τέτοια περιστατικά στα γραφεία του ανά τον κόσμο.
Σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Guardian, δεκάδες νυν και πρώην υπάλληλοι των Ηνωμένων Εθνών περιέγραψαν ένα καθεστώς σιωπής και ατιμωρησίας αλλά και ένα ελλιπές σύστημα με τα παράπονα των θυμάτων να στοιβάζονται και τους κατηγορούμενους ως δράστες να κυκλοφορούν ελεύθεροι.
Από τους υπαλλήλους που ερωτήθηκαν, 15 δήλωσαν ότι είχαν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση ή επίθεση τα τελευταία πέντε χρόνια. Τα αναφερόμενα αδικήματα κυμαίνονταν από λεκτικές παρενοχλήσεις μέχρι βιασμούς.
Επτά γυναίκες κατήγγειλαν επίσημα τι συνέβη, επισημαίνοντας ότι κάτι τέτοιο σπάνια γίνεται από τα θύματα, επειδή φοβούνται μήπως χάσουν τη δουλειά τους ή ότι δεν θα αναληφθεί δράση.
«Αν το αναφέρετε, η καριέρα σας έχει σχεδόν τελειώσει» δήλωσε μία σύμβουλος, η οποία είπε ότι παρενοχλήθηκε από τον προϊστάμενό της ενώ εργαζόταν για το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων.
Ο ΟΗΕ παραδέχτηκε ότι η έλλειψη ενημέρωσης προκαλεί ανησυχία, αλλά υποστήριξε ότι ο γενικός γραμματέας του οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες «έχει δώσει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης και στην τήρηση της πολιτικής μηδενικής ανοχής».
Υπάλληλοι που εργάζονται σε περισσότερες από 10 χώρες μίλησαν στον Guardian υπό το καθεστώς ανωνυμίας, είτε γιατί οι κανόνες προσωπικού του ΟΗΕ δεν τους επιτρέπουν να μιλούν δημοσίως είτε γιατί φοβούνται τις συνέπειες.
Τρεις γυναίκες από διαφορετικά γραφεία δήλωσαν ότι από τότε που ανέφεραν σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους ή απειλήθηκαν με λήξη της σύμβασής τους πέρυσι.
Ωστόσο, οι φερόμενοι δράστες, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ένας ανώτερος αξιωματούχο του ΟΗΕ, παραμένουν στις θέσεις τους. Όταν δε είναι σε ανώτερα πόστα έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τις διαδικασίες των ερευνών.
Οι έρευνες μπάζουν
Μία από τις γυναίκες που καταγγέλλει βιασμό από ανώτερο μέλος του προσωπικού υπογράμμισε πως δεν υπάρχουν άλλες επιλογές για να αποδοθεί δικαιοσύνη». «Κι έχω χάσει και τη δουλειά μου», πρόσθεσε. Μαζί με τη δουλειά της έχει χάσει τη βίζα της και έχει περάσει μήνες στο νοσοκομείο λόγω τραύματος και άγχους.
Η ίδια τόνισε ότι παρά τα ιατρικά στοιχεία και τη μαρτυρία, μια εσωτερική έρευνα από τον ΟΗΕ δεν διαπίστωσε επαρκή δεδομένα για να υποστηριχθούν οι ισχυρισμοί της.
Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα, δύο γυναίκες εκφράζουν ανησυχίες για τις έρευνες, καθώς η αρμόδια ομάδα του ΟΗΕ και η υπηρεσία εσωτερικής εποπτείας δεν συνεννοήθηκε με τους βασικούς μάρτυρες, τα δεδομένα τους έχουν σφάλματα και πληροφορίες από τις έρευνες έχουν διαρρεύσει.
Μια γυναίκα που δέχτηκε σεξουαλική επίθεση εν ώρα εργασίας λέει ότι ο διαμεσολαβητής της υπηρεσίας της της είπε ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα περισσότερο για να τη βοηθήσει, επειδή απειλείται από ανώτερο στέλεχος του ΟΗΕ. Επτά άλλα θύματα, που μίλησαν στο Guardian, παρακινήθηκαν από διαμεσολαβητή ή συνάδελφο να μην προσπαθήσουν να προσχωρήσουν σε καταγγελία.
Τέσσερις υπάλληλοι που δουλεύουν τώρα ή ήταν πρόσφατα στον ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που δεν έκαναν επίσημες καταγγελίες, δήλωσαν ότι δεν τους δόθηκε επαρκής ιατρική περίθαλψη ή παροχή συμβουλών.
Μια γυναίκα που έχασε τη δουλειά της, δήλωσε ότι είδε τρεις ξεχωριστές γυναικολόγους μέσα στο πρώτο 24ωρο μετά την επίθεση, επειδή η πρώτη ιατρική ομάδα που παρείχε ο ΟΗΕ δεν είχε την… τεχνογνωσία να αντιμετωπίσει τέτοιες περιπτώσεις.
«Ήμουν σε μια μανιακή κατάσταση» είπε για να εξηγήσει ότι έχει ψυχολογικές διακυμάνσεις: ήταν πολύ ξεκάθαρη και γνώριζε ακριβώς τι έπρεπε να κάνεί ή είχε σοβαρά τραυματικά επεισόδια και έκλαιγε δυνατά.
Είχε συμβουλευθεί ένα δικηγόρο, που είχε αποφανθεί πως το θύμα είχε «σημαντικό αριθμό αποδεικτικών στοιχείων» και πως, μέχρι σήμερα, είχε απογοητευτεί από το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών.
Στο παρελθόν ο ΟΗΕ έχει αντιμετωπίσει πολλές επικρίσεις για την αποτυχία του να διερευνήσει σωστά τις αναφορές σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης στις ειρηνευτικές του αποστολές, κυρίως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Αϊτή.
Παρενοχλήσεις εντός και εκτός
Σε περιπτώσεις που αφορούν την εκμετάλλευση ντόπιων οι καταγγελίες είναι δύσκολο να ερευνηθούν λόγω του διεθνούς χαρακτήρα του Οργανισμού. Πολλοί ανώτεροι υπάλληλοι έχουν διπλωματική ασυλία, που σημαίνει ότι μπορούν να αποφύγουν τα εθνικά δικαστήρια.
Ακόμη και εάν οι φερόμενοι ως δράστες δεν έχουν ασυλία, τα περιστατικά συμβαίνουν συχνά σε χώρες όπου το δικαστικό σύστημα είναι δυσλειτουργικό, όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα.
Σε ανακοίνωσή του ο ΟΗΕ υποσχέθηκε να «εξετάσει την ενίσχυση των δυνατοτήτων για τη διερεύνηση εκθέσεων και την υποστήριξη των θυμάτων».
Ο οργανισμός ανέφερε ότι ο Γκουτέρες έχει διορίσει έναν δικηγόρο για τα δικαιώματα των θυμάτων και δημιούργησε μια ειδική ομάδα για τη σεξουαλική παρενόχληση, ώστε να αναθεωρήσει τις πολιτικές και να ενισχύσει τις έρευνες. Θα διενεργήσει επίσης έρευνα για το μέγεθος του ζητήματος και θα εισαγάγει συμβουλευτική γραμμή βοήθειας.
Δεν είμαστε Χόλιγουντ
Η «κουλτούρα της σιωπής» είναι τόσο διαδεδομένη στον ΟΗΕ, για λόγους που δεν ισχύουν στην βιομηχανία του Χόλιγουντ ή της τεχνολογίας, σύμφωνα με την Πάολα Ντόναβαν, επικεφαλής της οργάνωσης Aids-Free World και της εκστρατείας Code Blue κατά της ατιμωρησίας της σεξουαλικής κακοποίησης από ειρηνευτικές δυνάμεις των ΗΕ, που απασχολεί περίπου 44.000 υπαλλήλους.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο Άλεξ Χέινς, το εσωτερικό σύστημα δικαιοσύνης του ΟΗΕ δεν διαθέτει συστηματικό πλαίσιο προστασίας, όταν τα συμφέροντα συγκρούονται. Αναφέρθηκε σε υπόθεση του 2015 που έλαβε χώρα στην κεντρική Ασία, όπου ένας άνδρας που κατηγορήθηκε για σεξουαλική παρενόχληση είχε τη δυνατότητα να συνομιλήσει με τη γυναίκα που υπέβαλε την καταγγελία εναντίον του. Τέτοιες πρακτικές δεν είναι ασυνήθιστες, είπε, προσθέτοντας ότι τα θύματα εμποδίζονται επίσης να διαβάζουν την τελική έκθεση που συντάσσουν οι ερευνητές.
Μία βοηθός, που υποστηρίζει ότι παρενοχλήθηκε από ανώτερο υπάλληλο του ΟΗΕ, δήλωσε ότι έχει λίγες ελπίδες για δικαιοσύνη και ότι παρά το γεγονός ότι μία γυναίκα επιστρατεύει το θάρρος της, εξαντλεί όλες τις διαδικασίες στους εσωτερικούς μηχανισμούς, δεν γίνεται τίποτα. «Κινητοποιούν φίλους και συναδέλφους εναντίον σου» είπε.
Ο Πίτερ Γκάλο, αρμόδιος ερευνητής που εγκατέλειψε τον ΟΗΕ το 2015, αποκάλυψε ότι είδε αποδεικτικά στοιχεία να αγνοούνται τακτικά και τα γεγονότα να παραγκωνίζονται. «Μου είπαν ότι δεν πρέπει ποτέ να θέτω ερωτήσεις μόνο για να ικανοποιήσω την περιέργειά μου», είπε.
Άνδρες στις ηγετικές θέσεις
Υπάρχουν ελάχιστες έρευνες σχετικά με τη συχνότητα σεξουαλικών παρενοχλήσεων ή επιθέσεων στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Μια εσωτερική έρευνα προσωπικού του UNAids διαπίστωσε ότι σχεδόν το 10% των 427 ερωτηθέντων είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, αλλά μόνο δύο το είχαν αναφέρει. Ένας άλλος οργανισμός του ΟΗΕ, η Unesco, διερευνά τις καταγγελίες.
Σημερινοί και πρόσφατοι υπάλληλοι του ΟΗΕ από οκτώ διαφορετικούς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων η UNHCR, το UNDP, οι ειρηνευτικές αποστολές των Ηνωμένων Εθνών και οι οργανώσεις τροφίμων του ΟΗΕ, περιέγραψαν μια κατάσταση με την πλειοψηφία των ηγετικών στελεχών να είναι άνδρες. Όμως, ευάλωτοι είναι νέες γυναίκες και το τοπικό προσωπικό, που εργάζονται με βραχυπρόθεσμες συμβάσεις.
Πολλοί εργαζόμενοι δήλωσαν ότι ανώτερα διευθυντικά στελέχη τους προσέφεραν σε αντάλλαγμα τη δυνατότητα ανέληξης. Δύο συνταξιούχοι από τα γραφεία του ΟΗΕ στη Ρώμη είπαν ότι γνώριζαν πως τέτοιες προτάσεις έγιναν σε κοπέλες.
Η Σαρλότ Μπανς από το Κέντρο για την Παγκόσμια Ηγεσία των Γυναικών στο Πανεπιστήμιο Rutgers, δήλωσε ότι ο ΟΗΕ πρέπει να κάνει περισσότερα για να αυξήσει τον αριθμό των γυναικών σε ηγετικές θέσεις και ζητάει να ξεκαθαριστεί εάν οι κατηγορούμενοι δράστες προστατεύονται από ασυλία.
«Είμαστε υποκριτές»
Ο Guardian τονίζει πως ο ΟΗΕ και τα ανώτερα στελέχη του έχουν πλήρη διπλωματική ασυλία, ενώ πολλοί άλλοι διαχειριστές του λειτουργική ασυλία, που τους απαλάσσει από δικαστικές περιπέτειες για πράξεις που εκτελούνται υπό την επίσημη ιδιότητά τους.
Από την πλευρά του, ο Οργανισμός δεσμεύτηκε ότι όταν υπάρχουν «αξιόπιστοι ισχυρισμοί ότι οι πράξεις σεξουαλικής παρενόχλησης μπορεί να αποτελούν εγκληματική συμπεριφορά», οι υποθέσεις θα παραπέμπονται στις εθνικές αρχές.
Μια γυναίκα που δουλεύει σε ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στη Μέση Ανατολή φοβάται ότι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα θύματα έχει επιδεινωθεί και ότι δεν εμφανίστηκε βέβαια ότι οι δράστες θα τιμωρηθούν.
«Είμαι εδώ για να ενθαρρύνω τους ανθρώπους να διαμαρτύρονται», είπε. «Αν είστε πρόθυμοι να περάσετε από την κόλαση κάντε το». Είναι φοβερό «γιατί πρόκειται για μια οργάνωση που υποτίθεται ότι πρέπει να υπερασπιστεί τα δικαιώματα όλων… Είμαστε υποκριτές».
Πηγή: The Guardian
infiltr8or