Μεγάλη Πέμπτη: Γιατί βάφουμε κόκκινα τα αυγά και φτιάχνουμε τσουρέκια

Το βάψιμο των αβγών είναι το κατεξοχήν πασχαλινό έθιμο και γίνεται κάθε Μεγάλη Πέμπτη.

Τα κόκκινα ή διακοσμημένα αβγά τα συναντάμε πριν από τα χρόνια του Χριστού, στην αρχαία Ρώμη, την Κίνα, την Γαλιλαία, την Περσία και την Αίγυπτο, όπου μοιράζονται σε ανοιξιάτικες γιορτές αφού -μαζί με τα κουνέλια- αποτελούσαν αρχαίο σύμβολο γονιμότητας, άξιο λατρείας και σεβασμού.
Το βάψιμο των αβγών
Το βάψιμο των αβγών γίνεται πάντα την Μεγάλη Πέμπτη και για αυτό το λόγο πολλοί την ονομάζουν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Η μέρα αυτή είναι η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός προσέφερε άρτο και οίνο ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του. Το βάψιμο των αβγών με κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Ιησού Χριστού που έσταξε, όταν τον λόγχισε ο Ρωμαίος στρατιώτης. Παράλληλα, το κόκκινο χρώμα συμβολίζει -στην ορθόδοξη παράδοση- την χαρά.
Οι χριστιανοί συμβολίζουν με το αβγό τον τάφο από τον οποίο εξήλθε, όταν αναστήθηκε, ο Χριστός. Σύμφωνα δε με την λαϊκή παράδοση τα αυγά οφείλουν το χρώμα τους στην εξής ιστορία «…Όταν είπαν ότι αναστήθηκε ο Χριστός, κανείς δε το πίστευε. Μια γυναίκα μάλιστα που κρατούσε ένα καλάθι με αβγά, για να πεισθεί, φώναξε: -Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα αυτά τα αβγά; Και πράγματι έγιναν!».
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας το πρώτο από τα βαμμένα αβγά είναι της Παναγίας και το φυλάνε στο εικονοστάσι για όλο το χρόνο. Έχει θεραπευτικές και προστατευτικές ιδιότητες.
Γιατί τσουγκρίζουμε τα αυγά;
Πριν φάμε τα κόκκινα αβγά το βράδυ της Ανάστασης ή την Κυριακή του Πάσχα ο καθένας διαλέγει το αβγό του και το τσουγκρίζει με το αβγό ή τα αβγά των άλλων. Όποιος έχει το πιο δυνατό αυγό και δεν του σπάσει, συνεχίζει την «αβγομαχία» με τον επόμενο κ.ο.κ. Κάθε φορά που τσουγκρίζουμε το αυγό μας λέμε τη φράση «Χριστός Ανέστη» και παίρνουμε την απάντηση «Αληθώς ο Κύριος».
Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αβγών συμβολίζει την Aνάσταση του Xριστού μιας και το αβγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία που κλείνει μέσα του τη ζωή. Καθώς όταν σπάει το κέλυφος του αβγού γεννιέται μια ζωή, έτσι και το πασχαλινό αβγό συμβολίζει το «σπάσιμο» του τάφου του Xριστού και την Aνάστασή Tου.
Γιατί την Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουμε τσουρέκια
Τα τσουρέκια είναι ο εξελιγμένος τύπος του πασχαλινού ψωμιού, της Λαμπροκουλούρας ή του Λαμπρόψωμου. Γιατί, όμως, την Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουμε τσουρέκια το Πάσχα;
Το όνομα “τσουρέκι” προέρχεται από την Τουρκική λέξη “corek” που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένομε ζύμη που περιέχει μαγιά, ενώ υπάρχουν πολλά είδη corek, τόσο αλμυρά όσο και γλυκά, που εμφανίζονται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη ανάλογα με την περιοχή.
Οι Αρμένιοι, καθώς και οι άνθρωποι στο Αζερμπαϊτζάν, φτιάχνουν ένα “churek” που είναι ένα στρογγυλό επίπεδο ψωμί πασπαλισμένο με σουσάμι. Το όνομα “τσουρέκι” μάλλον υιοθετήθηκε από τους Έλληνες κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής, και έκτοτε ξεκίνησαν να φτιάχνουν τη δική τους εκδοχή ενός γλυκού ψωμιού φτιαγμένο με γάλα, βούτυρο και αβγά.
Το τσουρέκι είναι μόνο ένα από τα ποικίλα εορταστικά ψωμιά της ελληνικής παράδοσης, όμως ίσως είναι το πιο γνωστό. Εκτός από το τσουρέκι, υπάρχουν και άλλες ποικιλίες Πασχαλινού ψωμιού γνωστές ως “λαμπροκούλουρα” ή “λαμπρόψωμο” ή με άλλες ονομασίες ανάλογα με την τοπική παράδοση.
Το ψωμί αυτό είναι συμβολικό, γιατί αντιπροσωπεύει την ανάσταση του Χριστού, καθώς το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί.Το ψωμί συμβόλιζε τη “ζωή” και στην ειδωλολατρική παράδοση και μπορούμε να βρούμε απομεινάρια της ακόμη και σήμερα, σε παραδόσεις όπως της προσφοράς Πασχαλινού ψωμιού και κόκκινων αβγών στους τάφους αγαπημένων προσώπων κατά το Πάσχα.
Το σχήμα των Πασχαλινών ψωμιών ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις. Το πιο γνωστό είναι φυσικά η πλεξούδα, με ή χωρίς κόκκινο αβγό. Οι πλεξούδες και οι κόμποι προέρχονται από τους ειδωλολατρικούς χρόνους ως σύμβολα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.
Πρωί-πρωί τη μεγάλη Πέμπτη, σε όλη την Ελλάδα, οι γυναίκες καταπιάνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν με μυρωδικά τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς. Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα. “Κοφίνια”, “καλαθάκια”, “δοξάρια”, “αυγούλες”, “κουτσούνες”, “κουζουνάκια”.
Παρόμοιες κουλούρες έφτιαχναν και στα βυζαντινά χρόνια, τις “κολλυρίδες” και ήταν ειδικά ψωμιά για το Πάσχα, σε διάφορα σχήματα, που είχαν στο κέντρο ένα κόκκινο αυγό.
Από: simeiakairwn.wordpress.com, dogma.gr