Γράφει ο Πρωτοπρ. Ευάγγελος Φεγγούλης*
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Το αυτονόητο αποτελεί πλέον ένα δυσερμήνευτο ζητούμενο. Άπαντες κλεισμένοι στα σπίτια μας, απολαμβάνουμε τη σωματική ασφάλεια που φαινομενικά μας προσφέρουν, χωρίς όμως να μπορούμε με ακρίβεια να προσεγγίσουμε το άγνωστο που μας επιφυλάσσει η επόμενη μέρα σε πνευματικό, κοινωνικό, ανθρώπινο και οικονομικό επίπεδο.
Είναι δεδομένο ότι η πορεία ανάκαμψης της χώρας μετά την κρίση του κορωνοϊού θα είναι σκληρή, θα έχει διάρκεια, θα απαιτήσει νέα αποθέματα αντοχής, εντελώς διαφορετικής λογικής.
Αλήθεια όμως έχουμε ως λαός την ανάλογη υπομονή; Τι θα γίνει αν τον Οκτώβριο έρθει η δεύτερη φάση της πανδημίας και προκύψει η ανάγκη να εφαρμόσουμε εκ νέου τα ίδια αυστηρά περιοριστικά μέτρα;
Η Εκκλησία μας υπάκουσε και υποχώρησε σε πολλά ζητήματα, παρότι οι τιθέμενες απαγορεύσεις και περιορισμοί ήταν αναμφίβολα υπερβολικοί και ενίοτε προσβλητικοί για την ουσία και τον πυρήνα της πίστεώς μας και παρότι με θλίψη είδαμε να εξαντλείται η αυστηρότητα των δυνάμεων καταστολής στους κληρικούς και στους πιστούς.
Δυστυχώς η συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας κλονίστηκε, η δε θεσμοθετημένη ελευθερία στην άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων καταλύθηκε πανηγυρικά και μάλιστα στην πλέον κατανυκτική και πνευματική περίοδο του έτους.
Αν όλα αυτά επαναληφθούν από το φθινόπωρο δεν νομίζω ότι είναι κανείς σε θέση να προβλέψει την αντίδραση των πιστών. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα είναι καθόλου εύκολο να γίνει εκ νέου δεκτό το αφήγημα του «κλεισίματος» των εκκλησιών, όποια δικαιολογία και αν επιλεγεί.
Με πόνο ψυχής διαπιστώνω ότι οι ιεροί ναοί κατάντησαν «κουφάρια πίστεως», «πουκάμισα αδειανά» ή έτσι τουλάχιστον «πρέπει» να φαίνονται στα μάτια των πιστών, ώστε ολοένα και περισσότερο να απομακρύνονται από την εκκλησία οι άνθρωποι και να προσκολλώνται σταδιακά στην άποψη ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο πέραν της δύναμης του ανθρώπινου νου, που ασφαλώς δεν απορρίπτεται, αλλά και δεν πρέπει να θεοποιηθεί.
Είναι κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι μετά τις τόσες υποχωρήσεις που με συνοπτικές διαδικασίες αποδεχτήκαμε, θα ζητηθούν και αλλαγές στην τέλεση μυστηρίων, π.χ. γάμων, βαπτίσεων, κηδειών κλπ.
Πόσο σιωπηλοί, αλήθεια, θα μείνουμε ως πιστοί σε ένα τέτοιο θλιβερό, αλλά αναμφίβολο, ενδεχόμενο;
Πώς θα ενεργήσει η Διοικούσα Εκκλησία αναφορικά με το φλέγον ζήτημα της Θείας Κοινωνίας, που συνιστά την κορωνίδα της πίστεώς μας, η μετάδοση της οποίας έφτασε στο σημείο να ποινικοποιηθεί;
Θα παραμείνει στις θέσεις της ή θα προτείνει νέο τρόπο μετάδοσης όπως π.χ. στη Θεία Λειτουργία του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου;
Τι θα γίνει με τις πανηγύρεις των Ιερών Μονών, των Ιερών Ναών και των Ιερών Προσκυνημάτων; Πώς θα διαχειριστούμε την επόμενη μέρα το τεράστιο θέμα των Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, του λεγόμενου Θρησκευτικού Τουρισμού;
Ποια στάση θα κρατήσει η επίσημη Εκκλησία αναφορικά με την κρίσιμη παράμετρο των εισφορών των (κλειστών) Ιερών Ναών, ένα καίριας σημασίας ζήτημα που ορθά και σοφά ανέδειξε και ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος;
Μήπως ήλθε το πλήρωμα του χρόνου οι αρμόδιοι να αφουγκραστούν και τις απόψεις σοφών Ιεραρχών μας που ομιλούν ευθέως ότι ήδη έφτασε η επόμενη μέρα;
Το σίγουρο είναι ότι η επόμενη μέρα θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, μια και στη σχέση της Εκκλησίας με τους πιστούς διαφαίνεται πως το γυαλί έχει ραγίσει.
Λεπτομέρειες θα καθορίσουν αν θα σπάσει και αν οι συνέπειες του «τραυματισμού» θα είναι μόνιμες ή παρωδικές. Ας ελπίσουμε ότι τα πνευματικά αντανακλαστικά του Έθνους μας δεν έχουν χαθεί εντελώς.
Λαμβάνοντες υπόψη άπαντες, ως βάλσαμο ψυχής, την πατρική Πασχάλια ευχή και τη σιγουριά του Πατριάρχου του Γένους μας ότι μέσα από τη σημερινή, αλλά και κάθε δοκιμασία, μπορούμε όλοι να γίνουμε καλύτεροι, καλλιεργώντας τις αρετές της υπομονής και της πίστεως, ας ευχηθούμε η ανάσταση του Κυρίου μας να φέρει φως και ελπίδα για καλύτερες μέρες στην πατρίδα μας και σε όλο τον κόσμο.
*Ο π. Ευάγγελος είναι τακτικό Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Μισθωτών Δημοσίου Τομέα του ΕΦΚΑ και επίσης τακτικό Μέλος της Επιτροπής του Συνοδικού Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος