Σαλέπι. Το ρόφημα από τη Σμύρνη που παράγεται από τον βολβό της άγριας ορχιδέας.

Το σαλέπι έχει τη δική του θέση στις αστικές εικόνες περασμένων δεκαετιών και συνδέεται με τα γνωστά στο ευρύ κοινό φωτογραφικά καρέ, που απεικόνιζαν τις ψυχαγωγικές βόλτες μιας αναδυόμενης αστικής τάξης.

Συχνά, δε, αποτελούσε την προσιτή επιλογή ροφήματος στους δρόμους και τις πλατείες. Από τον συμπαθή “σαλεπιτζή” μέχρι τη σύγχρονη εικόνα ενός προϊόντος που είτε ως αντικείμενο μαζικής εστίασης για τα ξενοδοχεία, είτε ως προσεγμένη συσκευασία με προορισμό το …σπίτι, το σαλέπι διένυσε μια μεγάλη διαδρομή και τώρα, όπως εξηγεί στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων “Πρακτορείο 104,9 FM” ο Γιώργος Τσακιρίδης, παραγωγός από τη Θεσσαλονίκη, έχει πλέον κι αυτό μια θέση στις προτιμήσεις των θαμώνων των διάφορων καφέ.
Η “γλυκιά” μνήμη του παρελθόντος, που “γέννησε” την ιδέα
“Παλαιότερα ήταν ένα ρόφημα που πίναμε στην οικογένειά μας. Το είχαν φέρει οι παππούδες μας από τη Σμύρνη, το είχαμε υιοθετήσει και μας άρεσε, αφού συνήθως το κερνούσε ο παππούς και η γιαγιά και είχε γεύση γλυκιά” λέει ο κ. Τσακιρίδης και εξηγεί πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με την παραγωγή του.
“Η ιδέα ήρθε κάποια στιγμή μέσα στην κρίση. Την έδωσε η εικόνα των πλανόδιων σαλεπιτζήδων, είχα όμως αποκτήσει και μια τεχνογνωσία για το πώς συλλέγεται, πώς γίνεται η αποξήρανσή του, που είναι επίσης αρκετά χρονοβόρα κι έτσι έγινε η αρχή”, αναφέρει.
Μάλιστα, όπως σημειώνει, η όλη διαδικασία κάθε άλλο παρά απλή είναι: “η βάση είναι ο βολβός της άγριας ορχιδέας, ένα λουλούδι που συναντάμε εδώ στην Ελλάδα, το βλέπουμε ως άσπρο, ή άσπρο -κίτρινο, άσπρο – ροζ και σκέτο ροζ. Το συναντάμε σε ψηλά βουνά, σε υψόμετρα πάνω από τα 1600 με 1800 μέτρα και το εκπληκτικό είναι πως έχουμε πάρα πολύ σαλέπι στα δικά μας, ελληνικά, βουνά. Είναι λουλούδια άγρια, στη φύση. Δεν καλλιεργείται κάποιο και όποτε έχει γίνει προσπάθεια και σε άλλες χώρες να καλλιεργηθεί δεν πετυχαίνουν την ίδια ποιότητα”.
Η δύσκολη διαδικασία της συλλογής και η τοποθέτηση στην αγορά
Ο κ. Τσακιρίδης περιγράφει βήμα βήμα τη δύσκολη, όπως λέει, διαδικασία που ακολουθεί για να συλλέξει το σαλέπι: “Την άνοιξη, κοντά στην περίοδο του Πάσχα, θα ανέβουν άνθρωποι στα βουνά, θα δουν πού υπάρχει το μικρό τότε λουλουδάκι και μετά, κατά τον Ιούνιο, θα πάνε και θα το μαζέψουν. Η συλλογή θα γίνει χειρωνακτικά, ένα ένα λουλούδι… Δεν υπάρχουν μηχανήματα. Τον Ιούνιο, λοιπόν, συλλέγονται οι καρποί. Είναι αυτές οι μικρές μπίλιες, που μοιάζουν κάπως με το μοσχοκάρυδο, από τη μια ποικιλία, και τα μικρά σπόρια που προέρχονται από μια έτερη. Όλα αυτά τα σπόρια τα χρειαζόμαστε σε ποσότητες”.
Εξίσου δύσκολη είναι και η επεξεργασία καθώς, όπως εξηγεί ο παραγωγός, “πρέπει να “κεντήσουμε” όπως κάναμε παλαιότερα με τα καπνά, τα λουλούδια που θα στεγνώσουν με φυσικό τρόπο, στον ήλιο, τον Ιούλιο και να πλύνουμε κάθε σπόρο ξεχωριστά και σχολαστικά”. Μάλιστα, για να παραχθεί ένα κιλό σαλέπι χρειάζονται 1500 με 2000 κομμάτια από το φυτό και αυτός είναι και ο λόγος που είναι ένα ακριβό προϊόν, το οποίο για να φτάσει στο ράφι περνά από πολλά ακόμα στάδια κοπής με ειδικά μηχανήματα ώστε να πάρει μια μορφή “πιο ψιλή και από το αλεύρι”.
Ένα προϊόν με τη δική του διατροφική αξία
Τελικά, το σαλέπι έχει κατακτήσει, σήμερα, τη δική του θέση στα καφέ, ενώ ως πρώτη ύλη χρησιμοποιείται και σε διάφορες τροφές, ενώ διαδεδομένη είναι και η χρήση του στη ζαχαροπλαστική.
Το σαλέπι είναι ένα προϊόν με τη δική του ξεχωριστή διατροφική αξία, σημειώνει ο κ. Τσακιρίδης και εξηγεί: “Το σαλέπι μόνο καλό κάνει. Μπορούμε να το πιούμε όλες τις ώρες της ημέρας, από το πρωί που ξυπνάμε μέχρι και λίγο πριν κοιμηθούμε, ενώ εφόσον έχει κανείς βήχα και ξερό λαιμό, ένα ρόφημα μια με δύο φορές την ημέρα λειτουργεί θετικά. Κάνει, επίσης, πάρα πολύ καλό στο στομάχι, βοηθά όταν κάποιος αισθάνεται κάψιμο, νιώθει έναν ελαφρύ ερεθισμό αποτέλεσμα στομαχικής διαταραχής αφού η κολλώδης ουσία που έχει επικάθεται στο σημείο και “προστατεύει” από τα γαστρικά υγρά που μπορεί να μας ενοχλήσουν”.
Κλείνοντας τη συνέντευξη στο “Πρακτορείο FM” ο κ. Τσακιρίδης δεν παραλείπει να αναφερθεί και σε μία διαφορετική (και χιουμοριστική) χρήση του βοτάνου που αποτελεί την πρώτη ύλη για το σαλέπι. “Αυτό το φυτό”, λέει, “ήταν και το λεγόμενο σερνικοβότανο, γνωστό και από τις ελληνικές ταινίες αφού με βάση τα σενάρια, το δίνανε πρωταγωνιστές στις κοπέλες ώστε το παιδί που θα γεννήσουν να είναι αγόρι”. Πρωτοσελιδα – Ειδήσεις