Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Έχουν περάσει εννέα ημέρες από το τέλος της πολυδιαφημισμένης συνόδου του Βερολίνου για τη Λιβύη και δεν έχει αρχίσει να υλοποιείται τίποτα απ’ όσα υποτίθεται ότι αποφασίστηκαν.
Πέραν μίας αναιμικής εκεχειρίας, που εκμεταλλεύεται η Τουρκία για να στέλνει τζιχαντιστές και οπλισμό στη Λιβύη, δεν έχει συμβεί τίποτα άλλο. Ποιο είναι, λοιπόν, το αποτέλεσμα; Και γιατί πραγματοποιήθηκε αυτή η σύνοδος;
Διίστανται οι απόψεις, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές τείνουν να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι συμμετέχοντες άνοιξαν μία τρύπα στο νερό.
Το χειρότερο που συνέβη είναι ότι ουδείς έλαβε υπόψιν τους αντιπροσώπους του λαού της Λιβύης, οι οποίοι παρέμειναν εκτός της αίθουσας της συνόδου και αντιπροσωπεύθηκαν, τρόπος του λέγειν, από τους ηγέτες που τους υποστηρίζουν. Διότι αυτοί οι ηγέτες ενδιαφέρονται για τα συμφέροντά τους και όχι για τους πολίτες της χώρας.
Θεωρητικά μιλώντας η εκεχειρία λίγο-πολύ τηρείται, αν και οι δυνάμεις του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ έχουν εμπλακεί σε μάχες με τους τζιχαντιστές που έστειλε η Τουρκία μέσω της Συρίας. Είναι οι δυνάμεις που εκπαίδευσε και χρησιμοποίησε για τον σφαγιασμό των Κούρδων της βόρειας Συρίας, όπου εισέβαλε με τη σύμφωνη γνώμη του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου παραμένει η Τουρκία, η οποία μέσω της εμπλοκής της στη Λιβύη, επιδιώκει:
Πρώτον, να παραμείνει «ζωντανή» η παράνομη συμφωνία με το καθεστώς της Τρίπολης για τις θαλάσσιες ζώνες και
Δεύτερον, στην περίπτωση επικράτησης του καθεστώτος να δημιουργήσει προβλήματα στον πρόεδρο της Αιγύπτου αλ Σίσι, ώστε να επανέλθουν στην εξουσία οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Να επαναλάβω -για να μην ξεχνάμε- ότι εάν αποχωρήσει από το πολιτικό σκηνικό της Αιγύπτου ο αλ Σίσι, η Ελλάδα και η Κύπρος θα αντιμετωπίσουν μύρια προβλήματα. Ο έλεγχος της Τουρκίας επί των Αδελφών Μουσουλμάνων θα είναι απόλυτος, όπως πριν μερικά χρόνια.
Θα έλεγα ότι ο δεύτερος στόχος είναι πιο σημαντικός για τον Ταγίπ Ερντογάν διότι έτσι λύνει και το πρόβλημα της ΑΟΖ, αφού η Αίγυπτος των Αδελφών Μουσουλμάνων δεν θα συμφωνήσει ποτέ με την Ελλάδα και βεβαίως θα ακυρώσει τις συμφωνίες που έχει κάνει με την Κύπρο και το Ισραήλ.
Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη η Αθήνα και το Κάιρο να τα βρουν επειγόντως και να λύσουν άμεσα όποιες διαφορές έχουν στις θαλάσσιες ζώνες τους. Η Ελλάδα χάνει πολύτιμο χρόνο. Και ευθύνη έχουν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Η υποστήριξη της Τουρκίας στο καθεστώς της Τρίπολης δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται και να αναλύεται κοντόφθαλμα. Αλλά στο πλαίσιο των στρατηγικών συμφερόντων στη Μεσόγειο, όπου παίζουν μεγάλοι παίκτες, ανάμεσα τους οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μονίμως απούσα, καθώς οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών αδυνατούν να αντιληφθούν ότι η ΑΟΖ της Ε.Ε. είναι μέχρι τα όρια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι διπλωμάτες και οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον βρίσκονται ενώπιον ενός άλυτου σταυρολέξου σε ότι αφορά τι πραγματικά σχεδιάζει η Αμερική για τη Λιβύη και ποια είναι η πραγματική συμμετοχή της στις προσπάθειες ειρήνευσης και αν πραγματικά ενδιαφέρεται για τη συγκεκριμένη χώρα και την περιοχή.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, στο αεροπλάνο από το Βερολίνο προς τη Λατινική Αμερική δήλωσε στους δημοσιογράφους που τον συνόδευαν ότι οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για τα πετρέλαια αφήνοντας επίσης να εννοηθεί ότι διεξάγουν στη χώρα ένα αντιτρομοκρατικό αγώνα. Οι λέξεις έχουν τη σημασία τους όταν ομιλούν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι. Η ψύχωση για την τρομοκρατία και η ενέργεια θα μπορούσαν να είναι οι λόγοι για την αμερικανική επαναφορά στη Λιβύη.
Σε όλο αυτό το σκηνικό απουσιάζει η Ελλάδα, διότι η Γερμανία με τη συνδρομή ίσως και άλλων παραγόντων, όπως η Τουρκία αποκλείστηκε από τη σύνοδο του Βερολίνου. Αντί η Αθήνα να επιδιώκει συμμετοχή σε αυτή τη σύνοδο, που έτσι και αλλιώς οδηγήθηκε σε αδιέξοδο, είναι προτιμότερο να ρίξει όλες της τις δυνάμεις στην αντιμετώπιση της παράνομης συμφωνίας της Τουρκίας με το καθεστώς της Τρίπολης. Έχει πολλά διπλωματικά όπλα.
Πρέπει επειγόντως το υπουργείο Εξωτερικών να ασχοληθεί με το θέμα στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός να τηλεφωνήσει στον γενικό γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες. Μερικοί καλοί διπλωμάτες φοβούνται μία κακή και αρνητική «έκπληξη» στον ΟΗΕ…