Κυκλοφορεί στα δημοσιογραφικά γραφεία πως ΜητσοτάκηςΜητσοτάκης και Σακκελαροπουλου επέλεξαν φέτος να απομακρυνθούν από την Τηνο τον Δεκαπενταύγουστο και να μην γίνει καμία αναφορά στον τορπιλισμό της Έλλης τον Δεκαπενταύγουστο του 1940 στο λιμάνι της Τήνου ώστε να μη γίνουν συνειρμοί με ενδεχόμενες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο.
Βέβαια αυτό είναι απλός η κορυφή του παγόβουνου.
Πριν λίγες μέρες το «Oruc Reis» άφησε το λιμάνι της Αττάλειας, μπήκε στην ελληνική υφαλοκρηπίδα όχι μόνο του, αλλά συνοδευόμενο από μια φρεγάτα, τέσσερις κορβέτες και πιθανόν υποβρύχια σκάφη. Από τη Δευτέρα το μεσημέρι, λοιπόν, το «Oruc Reis» γκριζάρισε ντε φάκτο τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ του 28ου μεσημβρινού και του 32ου μεσημβρινού.
Έφτασε στα 60 με 70 ναυτικά μίλια μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, οκτώ μόλις μίλια μακρύτερα από το ανατολικό άκρο του σημείου που ορίζει τη συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο για ΑΟΖ, πριν στρίψει για να συνεχίσει τις έρευνές του με απλωμένα τα καλώδια για τον ηχοβολισμό του βυθού.
Το βράδυ της Τρίτης πραγματοποίησε στροφή, όταν έφτασε στα όρια της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου, συνέχισε το ταξίδι του στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, μέχρι που κάποια στιγμή το απόγευμα βγήκε από τα όριά της και μπήκε στην κυπριακή ΑΟΖ, πάντα εντός των ορίων της τουρκικής Navtex.
Η χαμηλή ταχύτητα πλεύσης του τουρκικού ερευνητικού πλοίου φαίνεται ότι οφείλεται στην απόπειρα χαρτογράφησης του βυθού της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Κι όμως, από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση άφηνε να διαρρέουν αστείες και φθηνές δικαιολογίες, ότι δεν διεξάγει έρευνες λόγω του θορύβου από τα παραπλέοντα σκάφη.
Δεν απάντησε, όμως, η ελληνική κυβέρνηση στο ερώτημα γιατί, εφόσον το «Oruc Reis» δεν διεξάγει έρευνες και επρόκειτο για αβλαβή διέλευση ενός ερευνητικού σκάφους και ορισμένων πολεμικών συνοδευτικών, χρειάστηκε να κάνει τεράστιες προσπάθειες για να ενημερώσει τον διεθνή παράγοντα για την προκλητικότητα των Τουρκων. Ποια προκλητικότητα; «Αβλαβή» διέλευση στα διεθνή ύδατα δεν έκαναν οι Τούρκοι;
Δύο 24ωρα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα έπλεε και έκανε έρευνες το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, και την Τετάρτη το απόγευμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσιε να απευθυνθεί με μήνυμά του στον ελληνικό λαό. Ο Ελληνας πρωθυπουργός, στο ηττοπαθές μήνυμά του, μοιάζει να εκλιπαρεί την Άγκυρα, η οποία έχει τον μισό της στόλο, να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου.
Εμφανίστηκε κατώτερος των περιστάσεων και για μία ακόμη φορά υποστήριξε ότι το «Oruc Reis» δεν πραγματοποίησε έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα: «Δεν σηκώνουμε σημαίες ευκαιρίας. Υψώνουμε τη στάση της ευθύνης και της νομιμότητας. Γιατί δεν γίνεται σοβαρή εξωτερική πολιτική με προπαγανδιστικές φωτογραφίες από ανύπαρκτες σεισμικές έρευνες. Ούτε και με εθνικιστικούς παροξυσμούς προς ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης».
Επρόκειτο για προπαγάνδα των Τούρκων, είπε ο κ. Μητσοτάκης. Τότε, προς τι το μήνυμα και η ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών, που είχε προηγηθεί κατά ένα 24ωρο του μηνύματος. Ολα αυτά για την τουρκική προπαγάνδα; Για το τίποτα;
Μεγαλοστομίες της λογικής ότι σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση οι γείτονες θα τα έβαζαν με ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση» ακούστηκαν και από τα πρωθυπουργικά χείλη στο μήνυμά του: «Δεν είμαστε μόνοι σε αυτή την προσπάθεια. Η άμεση ανταπόκριση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο αίτημά μας να συγκληθεί το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων επιβεβαιώνει ότι το ζήτημα δεν αφορά μόνο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και τις σχέσεις όλης της Ευρώπης με την Τουρκία».
Πόσο ρεαλιστικό ήταν αυτό, όταν, μία ημέρα πριν, οι πληροφορίες έκαναν λόγο για «πόρτα» της Μέρκελ στον Μητσοτάκη και στο αίτημά του για έκτακτη σύνοδο κορυφής για την τουρκική προκλητικότητα; Αυτό έγινε -τουλάχιστον έτσι δείχνει η χρονική σειρά των γεγονότων- κατά τη διάρκεια της σύσκεψης που είχε την Τρίτη το πρωί ο πρωθυπουργός με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια στο Μαξίμου. Αφού απορρίφθηκε το αίτημα για έκτακτη σύνοδο κορυφής, ο κ. Μητσοτάκης έδωσε εντολή στον Δένδια να ζητήσει τη σύγκληση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. Το αίτημα έγινε δεκτό έπειτα από αρκετές ώρες. Ακόμη και ο τρόπος με τον οποίο ανακοίνωσε ο κ. Μπορέλ την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. είναι χαρακτηριστικός: Πουθενά δεν αναφέρεται στην προκλητικότητα της Τουρκίας, πουθενά δεν αναφέρεται στις παραβιάσεις της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά μόνο στην «κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο». Φυσικά, αυτό δεν ήταν καν το μοναδικό θέμα που συζητήθηκε χθες, στην έκτακτη σύνοδο του συμβουλίου, αφού, όπως είχε ανακοινώσει ο κ. Μπορέλ, «θέματα της συζήτησης ήταν επείγοντα ζητήματα και η εξέταση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο, οι προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Λευκορωσία, καθώς και οι εξελίξεις στον Λίβανο». Φαίνεται, μάλιστα, ότι η… σύγκληση του συμβουλίου έγινε κατόπιν πιέσεων της… Κύπρου, μέσω Γαλλίας, ξεπερνώντας γερμανικούς σκοπέλους, αφού το ελληνικό αίτημα δεν αντιμετωπίστηκε θετικά στις Βρυξέλλες.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός γνώριζε ότι, τουλάχιστον από την πλευρά της Γερμανίας, υπήρχε πρόβλημα όσον αφορά την προκλητικότητα των Τούρκων. Αυτό αποτυπώθηκε και στο μήνυμά του. Η Μέρκελ με τις δηλώσεις της «σπρώχνει» συνεχώς την Ελλάδα σε διάλογο με την Τουρκία. Ο διάλογος αυτός, όμως, θα είναι με τους όρους που τέθηκαν πριν από περίπου δύο μήνες, όταν μίλησαν τηλεφωνικά Μητσοτάκης και Ερντογάν. Τουρκική προπαγάνδα ή όχι, η ουσία είναι ότι οι Τούρκοι, μέσω του συμβούλου του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, συνεχώς «καρφώνουν» -όχι, δεν αφήνουμε έξω τον Τσαβούσογλου, αλλά αυτός δεν συμμετείχε στις συνομιλίες του Βερολίνου-το γεγονός ότι η Αθήνα είχε συμφωνήσει με την Αγκυρα για τον οδικό χάρτη του διαλόγου. Μάλιστα, αυτή η συμφωνία, με βάση όσα λεει ο Καλίν στις συνεντεύξεις του, θα ανακοινωνόταν την περασμένη Παρασκευή. Δεν ανακοινώθηκε, γιατί προηγήθηκε η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την ανακήρυξη ΑΟΖ. Οι Τούρκοι θεώρησαν, σύμφωνα με τον Ερντογάν, ότι παραπλανήθηκαν από την Ελλάδα, οι Γερμανοί δυσφόρησαν και το «Oruc Reis»… έπιασε δουλειά.
Μετά τις πρώτες ώρες της τουρκικής… κρουαζιέρας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, η Μέρκελ κάλεσε τις δύο πλευρές σε απευθείας διάλογο. Από κει και πέρα, σιγή ασυρμάτου. Αυτή η γερμανική αφωνία μόνο ως στήριξη στην Τουρκία μπορεί να γίνει αντιληπτή, με αναλυτές να σημειώνουν ότι δεν είναι διόλου τυχαίο ότι η κλιμάκωση από πλευράς Τουρκίας ήλθε με την ανάληψη από τη Γερμανία του τιμονιού της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με τις επιλογές της και τον δημόσιο λόγο της, η Γερμανία συνεχώς προσφέρει ασπίδα στην Τουρκία. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Κρίστοφερ Μπούργκερ αρνήθηκε να χαρακτηρίσει έστω… νόμιμη τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, ενώ, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν η δράση του τουρκικού σκάφους είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο ή όχι, τόνισε ότι δεν διαθέτει τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να αξιολογήσει συνολικά το θέμα.
Η ελληνική αντίδραση αναζητείται. Στο όνομα της «αυτοσυγκράτησης», της «ψυχραιμίας» και της αδυναμίας υπεράσπισης των «κόκκινων γραμμών», που υποτίθεται ότι υπάρχουν στην παραβίαση εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, έχει διαχρονικά αποδειχθεί ότι οι Τούρκοι ενθαρρύνονται να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα. Τα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού, από την πρώτη στιγμή, παρακολουθούν τους Τούρκους να… σουλατσάρουν άνωθεν της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και να «ερευνούν», την ίδια στιγμή που η απέναντι πλευρά έχει ήδη ανακοινώσει σειρά τέτοιων βημάτων, τα οποία πρόκειται να φέρουν τα τουρκικά ερευνητικά και πολεμικά πλοία σε απόσταση αναπνοής από τα παράλια των ελληνικών νησιών, μετατρέποντάς τα σε «γεωπολιτικές τρύπες» δίχως ΑΟΖ.