Θύελλα αντιδράσεων: Νομοσχέδιο ΝΔ να δανείζουν αρχαιότητες 🏛️⚱️🏺 στο εξωτερικό για 100 χρόνια!
Σφοδρές πολιτικές και επιστημονικές αντιδράσεις προκαλεί η διάταξη για τον μακροχρόνιο δανεισμό αρχαιοτήτων που εντέχνως ενέταξε το υπουργείο Πολιτισμού στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο για το ΤΑΠ – Ασπίδα προστασίας στη Λίνα Μενδώνη σήκωσε ο Γιώργος Στύλιος τινάζοντας στον αέρα με διαδικαστικά τερτίπια τη συνεδρίαση για τη δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου για την εκποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας στους ιδιώτες
Θύελλα αντιδράσεων από τη διάταξη που επιτρέπει μακρόχρονο δανεισμό αρχαιοτήτων: Η διάταξη , αν τελικά υπερψηφιστεί, προχωράει σε αδικαιολόγητα μακρόχρονη εξαγωγή αρχαιοτήτων από τα μουσεία της χώρας μας, διασπά την ακεραιότητα μουσειακών συλλογών και αντιμετωπίζει τις αρχαιότητες και τα έργα τέχνης ως απλά εξαγώγιμα προϊόντα.
Παράλληλα στερεί τη δυνατότητα της ακαδημαϊκής έρευνας διότι τα μουσεία αποτελούν και κιβωτούς έρευνας, αλλά και από τουλάχιστον μια γενιά Ελλήνων και δεκάδες εκατομμύρια επισκέπτες της χώρας να θαυμάσουν τα μνημεία στη χώρα που τα γέννησε. Ταυτόχρονα στερεί έσοδα από τον κουμπαρά του υπουργείου, δηλαδή του ελληνικού κράτους. Από όποια πλευρά και αν το εξετάσει κανείς, πρόκειται για έναν πρωτοφανή τρόπο διαχείρισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η συγκεκριμένη διάταξη εντάχθηκε στο νομοσχέδιο με πρόσχημα να διευκολυνθεί το Μουσείο Μπενάκη, του οποίου δεν αμφισβητείται η σημαντική προσφορά, ώστε να ιδρύσει παράρτημα στη Μελβούρνη, όπως ζητούν ομογενείς. Και παράλληλα να ενισχυθεί από εκθέματα που ανήκουν κατά κυριότητα και κατά χρήση στο Ελληνικό Δημόσιο.
Μετά τα πυρά που δέχτηκε εντός και εκτός Βουλής, η υπουργός Πολιτισμού αναγκάστηκε να περιορίσει τον χρόνο δανεισμού από τον ένα αιώνα που προβλεπόταν αρχικά (50 χρόνια με δικαίωμα ανανέωσης για άλλα 50) σε μισό αιώνα (25 χρόνια με δικαίωμα ανανέωση για άλλα 25).
Ακόμα πιο προκλητική γίνεται η συγκεκριμένη διάταξη όταν στον ισχύοντα αρχαιολογικό νόμο προβλέπεται μακροχρόνιος δανεισμός αρχαιοτήτων, με όριο τα 5 χρόνια και δικαίωμα ανανέωσης. Πολλώ δε μάλλον όταν το βασικό επιχείρημα που προβάλλεται είναι η προώθηση και προβολή του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό, όταν ακόμα και αυτή όχι απλώς προβλέπεται, αλλά υλοποιείται συστηματικά με την πραγματοποίηση περιοδικών εκθέσεων.
Ποιος εμπόδισε άραγε την προβολή του ελληνικού πολιτισμού μέσω περιοδικών εκθέσεων όπως η περίφημη “Οι Έλληνες” στις ΗΠΑ και τον Καναδά, “Ταξίδι στη χώρα των αθανάτων – 4.000 χρόνια ελληνικών θησαυρών” στην Ιαπωνία και άλλες εξίσου σημαντικές στη Ρωσία, την Κίνα κ.ά., που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία μόνο χρόνια;
Η κυβέρνηση, πιστή στην κουλτούρα της ιδιωτικοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της κατά το δοκούν διαχείρισης των αρχαιοτήτων με τη συγκεκριμένη διάταξη, ξεπερνάει ακόμα και τον εαυτό της. Από τη συλλογή αρχαιοτήτων του αείμνηστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία δωρήθηκε τελικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, περνάει στην εξαγωγή κινητών μνημείων και εκθεμάτων για μισό αιώνα!
* * *
Τι λένε οι ειδικοί
Για το μείζον αυτό ζήτημα μιλούν στην ΑΥΓΗ τρεις έγκριτοι αρχαιολόγοι, με σημαντική ακαδημαϊκή σταδιοδρομία και ερευνητικό έργο: οι Όλγα Γκράτζιου, ομότιμη καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και πρώην μέλος του ΚΑΣ, ο Δημήτρης Πλάντζος, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και ο Γιάννης Χαμηλάκης, καθηγητής Αρχαιολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Brown των ΗΠΑ