Βασίλης Δημ. Χασιώτης
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, σε λίγα χρόνια, ίσως να μην αποτελεί παρά ένα ακόμα «επεισόδιο», το οποίο θα πρέπει κάποιος να το υπενθυμίσει για να αναβιώσει στη μνήμη του κόσμου, όπως ακριβώς συνέβη πριν οκτώ μόλις χρόνια στην ίδια Χώρα, όταν αποσπάσθηκε η Κριμαία από την Ουκρανία εκ μέρους της Ρωσίας και το Ντονμπάς με τις δυο του ρωσόφωνες (αυτοαποκαλούμενες) Δημοκρατίες Ντόνετσκ και Λουχάνσκ δυνάμει της Συμφωνίας του Μινσκ (2015) να αποκτούν ειδικό statusσημαντικής αυτονομίας, με την Γαλλία και Γερμανία να συνυπογράφουν την Συμφωνία και ουσιαστικά να αποτελούν και τις εγγυήτριες Δυνάμεις για την εφαρμογή της, μια Συμφωνία αυξημένης τυπικής ισχύος αφού εγκρίθηκε και από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Είναι γνωστό, πως από τότε μέχρι και την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όχι μόνο η ανωτέρω συμφωνία δεν τηρήθηκε, αλλά, παραβιάστηκε κατάφωρα, επί πλέον δε, σαν να μην έφτανε αυτή η «καύσιμη ύλη» για να πυροδοτήσει την αντίδραση της Μόσχας, ήρθαν και προστέθηκαν μια σειρά εξίσου σημαντικών, αν όχι και σημαντικότερων εξελίξεων στην περιοχή, όπως η αδιάκοπη υπόθαλψη της προοπτικής της Ουκρανίας κάποια στιγμή να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και να εγκατασταθούν και πυρηνικά όπλα στη Χώρα, κάτι που και η ίδια η ουκρανική Κυβέρνηση ενίσχυε με δηλώσεις της, ώστε η άνω «καύσιμη ύλη» να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο, λες και το ΝΑΤΟ (δηλαδή οι ΗΠΑ), με τις συνεχείς αυτές προκλήσεις τους προς τη Ρωσία, ήθελαν να «τεστάρουν» τα όρια της ανοχής της. Και το πέτυχαν. Η Ρωσία είτε θα έπρεπε να περιοριστεί σε διαμαρτυρίες, κάτι που κατά κανόνα καμία Μεγάλη Δύναμη δεν υιοθετεί ως πολιτική, αν θέλει να παραμείνει Μεγάλη Δύναμη, είτε να αντιδράσει, όπως ιστορικά έπρατταν και πράττουν οι Μεγάλες Δυνάμεις.
Σε ό,τι αφορά τις παραπάνω προκλήσεις, μονάχα όλως ενδεικτικά και εστιάζοντας μονάχα σε μία μόνο πτυχή τους, ας περιοριστώ στον λαλίστατο γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, οποίος σε συνέντευξη Τύπου στις 12 Ιανουαρίου 2022 (λίγες δηλαδή μέρες πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία), μετά την διάσκεψη των μελών του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας (NATO-Russia Council), που συνεκλήθη ακριβώς για το ζήτημα της Ουκρανίας εν όψει των -τότε- ρωσικών στρατιωτικών γυμνασίων στα σύνορά της, τι μηνύματα άραγε έστελνε σε Μόσχα και Κίεβο όταν έλεγε, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, πως για το ζήτημα της εισδοχής της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αυτό ήταν ένα ζήτημα για το οποίο «…μόνο η Ουκρανία και οι 30 Σύμμαχοι μπορούν να αποφασίσουν πότε η Ουκρανία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Κανείς άλλος δεν έχει τίποτα να πει (γι’ αυτό το θέμα) και φυσικά η Ρωσία δεν έχει veto για το αν η Ουκρανία μπορεί ή όχι να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ», ή, όταν, στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο Γενς Στόλτενμπεργκ απαντώντας σε άλλη ερώτηση δημοσιογράφου, επανέλαβε την πολιτική των «ανοικτών θυρών» του ΝΑΤΟ, ενώ, σε άλλη ερώτηση, αποκάλεσε την Ουκρανία «εταίρο» του ΝΑΤΟ («Then, I think is important, in a way, to also understand that Ukraine is a partner» ήταν η ακριβής του έκφραση) και γι’ αυτό της παρέχουν υποστήριξη πολιτική, πρακτική (υποστήριξη) με πολλούς διαφορετικούς τρόπους; (Δες https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_190666.htm). Πόσο καθησυχαστικές ήταν οι δηλώσεις του προς τη Μόσχα πως το ΝΑΤΟ δεν φιλοδοξούσε να επεκταθεί προς τα Ανατολικά, όπως συχνά διατείνονταν στο παρελθόν, και ταυτόχρονα πόσο υπέθαλπε την επιμονή του Κιέβου στον «νατοϊκό» του προσανατολισμό, τον οποίο η Μόσχα θα αποδέχονταν μονάχα αν υπήρχε ένα ανάλογο προηγούμενο εκ μέρους των ΗΠΑ, όπως π.χ., στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, να δέχονταν στην Κούβα την εγκατάσταση πυραύλων Χωρών – Μελών του τότε «Ανατολικού ΝΑΤΟ», δηλαδή του Συμφώνου της Βαρσοβίας χωρίς να αντιδράσουν δυναμικά, ακόμα και φτάνοντας στα όρια ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, όπως και εγένετο πράγματι την εποχή εκείνη και όπως θα συνέβαινε και σήμερα, αν κάτι παρόμοιο συνέβαινε στην «αυλή» των ΗΠΑ; Για να μην αναφερθώ στις περί «μικρού πολέμου» με (ρωσική) εισβολή λίγων χιλιομέτρων (ενός της Ουκρανίας) δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιτεν, οι οποίες προκάλεσαν σάλο, παρά την «διευκρίνιση» που ακολούθησε πως η παραβίαση των συνόρων της Ουκρανίας εκ μέρους της Ρωσίας θα αποτελέσει εισβολή και θα επισύρει κυρώσεις σε βάρος της τελευταίας. Ό δημοσιογράφος Μιχάλης Ιγνατίου, γνώστης της αμερικανικής πολιτικής, σε σχόλιό του στο κανάλι «OPEN», αναφερόμενος στην άνω δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ, είπε πως παρά το γεγονός των άνω «διευκρινιστικών» δηλώσεων, εκείνο που πρέπει να κρατήσουμε είναι πως «τίποτα τυχαίο δεν λέγεται στον Λευκό Οίκο, ιδιαίτερα από έναν άνθρωπο που λέει ότι σκέφτεται χωρίς να τον ενδιαφέρουν οι συνέπειες…» (δες https://www.ethnos.gr/sports/article/192170/oykraniadhloshmpaintengiamikrheisbolhkaixiliadesstratiotesstasynorasenariapolemoystondiethnhtypo).
Ο ρόλος των ΗΠΑ είναι καταλυτικός σε ό,τι αφορά τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ουκρανία. Δεν έχει καμία σημασία αν Χώρες του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποδαύλιζαν την νατοϊκή προοπτική της Ουκρανίας ακόμη και το ίδιο το ΝΑΤΟ (ως Οργανισμός), διότι ό,τι έχει σημασία εδώ, είναι το τι τελικώς λέγει η Ουάσιγκτον. Δεν νομίζω να υπάρχουν πολλοί που να μπορούν πειστικά να υποστηρίξουν πως το ΝΑΤΟ δεν αποτελεί τίποτα άλλο εξόν από το «μακρύ χέρι» της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας των ΗΠΑ σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, αλλά, και να υπενθυμίζει στην Ευρώπη, ποιος πραγματικά εγγυάται την ειρήνη στην περιοχή της, μια ειρήνη που της επιτρέπει απερίσπαστα να ασχολείται με την οικονομία και τις αγορές της, και κυρίως, ξοδεύοντας πολύ λίγα σε σχέση με την ασφάλειά τους αυτή. Αυτό το «Βορειοατλαντικό» (Σύμφωνο) στην ετικέτα του ΝΑΤΟ φαντάζει ως «ρετρό» που απλώς παραπέμπει στις αρχικές συνθήκες της δημιουργίας του. Οι ΗΠΑ είναι για το ΝΑΤΟ ό,τι η Γερμανία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ΝΑΤΟ είναι τόσο «αμερικανικό» όσο «γερμανική» είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως μετά το BREXIT.
Θεωρώ πως οι ΗΠΑ είχαν τη δύναμη να αποτρέψουν τον πόλεμο. Με μια τους λέξη θα μπορούσαν να επιβάλουν στο Κίεβο την εφαρμογή της Συνθήκης (2) του Μινσκ ιδίως σε ό,τι αφορούσε τους ρωσόφωνους, και σε συμφωνία με την Μόσχα να εγγυόταν την ουδετεροποίηση της Ουκρανίας, δίνοντας τέλος στη σχετική φιλολογία.
Το γιατί δεν το έπραξαν, αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο. Σε ό,τι με αφορά, δεν θα εστιάσω τόσο στην δημόσια προσωπική «βεντέτα» των ηγετών των ΗΠΑ και της Ρωσίας, με τον Αμερικανό Πρόεδρο πάντως να πρωτοστατεί, όσο στο γεγονός, πως οι ΗΠΑ φαίνεται να είναι οι πολλαπλώς κερδισμένες από που μπορεί να αποκληθεί «ουκρανική κρίση». Κερδισμένες οικονομικά (τόσο στην ενεργειακή όσο και στην πολεμική βιομηχανία, αλλά και στην γεωργική -ας μην τη ξεχνάμε κι αυτή), γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά, μιας και μετά την προεδρία Ντόναλντ Τραμπ οι ΗΠΑ επαναβεβαιώνουν μέσω του ΝΑΤΟ την παγκόσμια ηγεμονική τους «ευθύνη» διασφάλισης της ειρήνης στην Ευρώπη και όχι μόνο.
Όμως, το «ουκρανικό επεισόδιο», δεν αποτελεί παρά την κίνηση ενός (δευτερεύουσας) σημαία πεσσού στο Παγκόσμιο Σκάκι των Μεγάλων Δυνάμεων και ιδίως των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν πως ίσως πολύ σύντομα, δεν θα έχουν να ανησυχούν για τον παραδοσιακό τους εχθρό, τη Ρωσία, την ισότιμη μ’ αυτές Πυρηνική Υπερδύναμη, μα και με την εξίσου Μεγάλη Μη Δυτική Οικονομική Δύναμη που ακούει στον όνομα Κίνα (και ίσως και Ινδία). Μια Κίνα που στον ίδιο έντονο βαθμό, μαζί με τη Ρωσία αμφισβητούν ανοιχτά τη Δυτική Ηγεμονία στον κόσμο, διεκδικώντας το δικό τους γεωπολιτικό / γεωοικονομικό / γεωστρατηγικό Χώρο, ή, διαφορετικά, την ισότιμη συμμετοχή τους στο Παγκόσμιο Γίγνεσθαι. Η εποχή μας, θα είναι η εποχή του Αναθεωρητισμού της Κατανομής των Παγκόσμιων Σφαιρών Επιρροής. Οι Μεγάλοι Παίκτες, ήδη λαμβάνουν τις θέσεις τους και προσπαθούν να τις ενισχύσουν, εν όψει της διαφαινόμενης μακράς, αργόσυρτης διαδικασίας, με πολλά μπρος και πίσω, που θα ακολουθήσουν αυτή τη διαδικασία.
Αυτό που σήμερα συμβαίνει στην Ουκρανία, και που δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί παρά αρκετά αργότερα, είναι κάτι ανάλογο με τις εξελίξεις της δεκαετίας του 1970, όταν με αφορμή -και τότε- μια βαθιά ενεργειακή κρίση, γρήγορα μεταβλήθηκε σε μια αλλαγή του οικονομικού / νομισματικού / κοινωνικού / πολιτικού Παγκόσμιου Υποδείγματος που οδήγησε από την Ψυχροπολεμική στην Μεταψυχροπολεμική Νεοφιλελεύθερη Παγκόσμια Τάξη Πραγμάτων με τις ΗΠΑ να κατέχουν τα ηνία της Παγκόσμιας Ηγεμονίας.
Ασφαλώς, αυτή η «μονοκρατορία» των ΗΠΑ δεν ισχύει πλέον. Τον «Θρόνο» θα χρειαστεί σύντομα να τον μοιραστεί και με κάποια άλλη Μεγάλη Δύναμη (ίσως και με μια τρίτη ακόμα). Σήμερα φαίνεται να οδηγούμαστε σε μια Νέα Τάξη Πραγμάτων με τις ΗΠΑ να κυριαρχούν στον ένα Παγκόσμιο Πόλο και στον άλλο να έχουμε ένα είδος «συλλογικού Διευθυντηρίου» με την Κίνα και την Ρωσία να κυριαρχούν και την Ινδία μαζί με άλλες Χώρες να ακολουθούν.
Τούτη τη φορά όμως, η αντιπαράθεση των δύο Πόλων δεν θα περιοριστεί μονάχα στην υιοθέτηση ενός άλφα ή δείνα οικονομικού, πολιτικού, κοινωνικού και νομισματικού Υποδείγματος σε Παγκόσμια Κλίμακα, που ο καθένας τους θα παρουσιάσει προς την «πελατεία» τους, δηλαδή τα Κράτη και τους λαούς τους που θα επιχειρεί ο καθένας τους να προσεταιριστεί, αλλά, θα αναδειχθούν και σημαντικά ζητήματα που θα έχουν να κάνουν με την ραγδαία ανάδυση οικολογικών μεταβολών που θα επηρεάσουν καθοριστικά όλες τις παραπάνω «κλασικές» πτυχές ενός Παγκόσμιου Συστήματος, θα έχουν να κάνουν με την διαφαινόμενη «αναβίωση» του «εθνικού παράγοντα» ως ένα είδος «αντιδότου» ή/και άμυνας σε έναν Νεοφιλελευθερισμό που αδυνατεί να εξηγήσει ποια είναι τα οφέλη για τους λαούς της Γης από την κατάργηση των «εθνικών συνόρων», με τα ανωτέρω να αναμένεται να οδηγήσουν σε αναθεωρήσεις των γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών πολιτικών των Μεγάλων Δυνάμεων αλλά και των άλλων Χωρών που θα πρέπει να αποφασίσουν για την δική τους πορεία μέσα σ’ ένα τέτοιο ραγδαία μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον, στο οποίο, ας το πούμε κι αυτό, ίσως και να παραστούμε μάρτυρες εξίσου ραγδαίων μεταβολών στην ισχύ Μεγάλων Δυνάμεων που τούτη τη στιγμή ίσως και να μην φανταζόμαστε καν, με τον υποβάθμιση κάποιων σε περιφερειακό και περιθωριακό ρόλο, όπως και την «αναβάθμιση» άλλων Δυνάμεων με περιφερειακό ρόλο τούτη τη στιγμή.
Και βεβαίως, όπως συνέβη και στο παρελθόν, μένει να δούμε πόσες και ποιες Χώρες του πλανήτη, δεν θα επιλέξουν ούτε τον ένα ούτε τον άλλο «Πόλο», με ποιες στρατηγικές και πολιτικές θα μπορέσουν αντέξουν στην πίεση και τις συνέπειες σ’ αυτή που θα ασκηθεί πάνω τους και από τους μεν και από τους δε, και ποια θα είναι τελικώς η τύχη τους.
Μέσα σ’ αυτές τις εξελίξεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως σύνολο, είναι πολύ συζητήσιμο για το αν υπάρχει τέτοιου είδους προβληματισμοί, δηλαδή, για την ήδη δρομολογημένη Αναθεώρηση του Πλαισίου και του Περιεχομένου της Νεοφιλελεύθερης Παγκόσμιας Τάξης Πραγμάτων, αν ακούει τους τριγμούς του οικοδομήματός της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην «Ουκρανική Κρίση», ακόμα και μετά την έναρξη του πολέμου, φάνηκε να τα έχει χαμένα και έπρεπε να υπάρξει η αμερικανική παρέμβαση προκειμένου να υπάρξει αυτό που αποκλήθηκε «αφύπνιση» του ΝΑΤΟ και της ίδιας. Αφήνοντας παράμερα το γεγονός, πως αν για να «αφυπνίζεται» τη κάθε φορά η Ευρώπη θα πρέπει κάτι το παγκόσμιας εμβέλειας συνταρακτικό γεγονός να λαμβάνει χώρα στην «αυλή» της, και γιατί θα πρέπει να την προλαμβάνουν γεγονότα που δρομολογούνται από άλλους αντί να τα δρομολογεί η ίδια έγκαιρα, αυτό δείχνει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται για το ποιο ακριβώς «παιχνίδι» παίζεται εδώ. Όπως π.χ., φαίνεται ότι δεν έχει αντιληφθεί μέχρι σήμερα τη σημασία άλλων γεωστρατηγικών και γεωπολιτικών πολιτικών άλλων Μεγάλων Δυνάμεων, όπως, γιατί η Κίνα, η Ινδία και άλλες μεγάλες Χώρες δεν ακολουθούν τη «Δύση» στις κυρώσεις της Ρωσίας, ή όπως «πιάστηκε στον ύπνο» με τη δημιουργία του «Μικρού ΝΑΤΟ» στον Ειρηνικό, την στρατιωτική συμμαχία AUKUS (Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες) και γιατί άραγε να συγκροτήθηκε αυτή η συμμαχία. Τέτοιες εξελίξεις, ασφαλώς και δεν γίνονται με αυστηρά «τοπικά» γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά κριτήρια, αλλά, εντάσσονται μέσα σε μια εν δημιουργία Νέα Παγκόσμια Τάξη Πραγμάτων. Αλλάζει όλος ο κόσμος, αλλάζει όλος ο πλανήτης, όχι μονάχα κάποια τμήματά του.
Όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει μεταλλαχθεί σε μια Ένωση Εμπόρων και Αγορών, στην οποία κυριαρχεί η λογική του οικονομικού και εμπορικού δούναι και λαβείν, όπου λογιστές καθημερινώς καταγράφουν τις οικονομικές δοσοληψίες του σήμερα, καταρτίζουν τα καθημερινά τους ισοζύγια χρεώσεων και πιστώσεων και των κερδοζημιών τους, και ό,τι μπορεί να προκαλέσει «μείζονες ανησυχίες» είναι μη και τύχει και «απογοητεύσουν» τις «αγορές». Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας Οικονομικός Γίγαντας (κυρίως χάρη στην γερμανική οικονομία), αλλά μια Παγκόσμια Γεωπολιτική και Γεωστρατηγική Μεσαία Δύναμη, η οποία χωρίς την στήριξη του ΝΑΤΟ (δηλαδή των ΗΠΑ), θα έχανε και την οικονομική της ισχύ. Σε όρους Παγκόσμιου Παιγνίου, Διεθνής (πόσο μάλλον Παγκόσμια) Οικονομική Δύναμη χωρίς Διεθνούς εμβέλειας Στρατιωτική Ισχύ (πόσο μάλλον Παγκόσμιας) που να εγγυάται ευρύτερα ζητήματα «ασφάλειας» και «ειρήνης» δεν νοείται, ενώ το αντίστροφο δεν ισχύει κατ’ ανάγκην. Τώρα το κατά πόσον αυτά τα ζητήματα αναφύονται χωρίς να δημιουργούνται τεχνηέντως και να υποθάλπονται εκ μέρους εκείνων των Δυνάμεων που «προσφέρουν» την όποια «προστασία», και το κατά πόσον αναφύονται στα πλαίσια των υπαρκτών σε πολλές περιπτώσεις διακρατικών προστριβών (συνοριακών ή άλλων), αυτό εδώ δεν ενδιαφέρει, πρόκειται όμως, για ένα εξαιρετικά σημαντικό και σοβαρό ζήτημα αυτή η διάκριση, που εμπεριέχει όχι σπάνια και οικονομικής φύσεως ζητήματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν φαίνεται να έχει εξέλθει από τον βαθύ γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό της ύπνο, και δεν πρόκειται να εξέλθει όσο εξακολουθεί να παραμένει ένα άθροισμα ετεροκλήτων εθνικών συμφερόντων, ένα άθροισμα με μόνους συγκολλητικούς αρμούς τις απαιτήσεις των εθνικών της αγορών των οποίων τα επί μέρους συμφέροντά τους, υποτίθεται ότι αθροίζονται σε ένα κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον, επί της ουσίας όμως ανύπαρκτου, ή, μάλλον, υπαρκτού στο μέτρο και το βαθμό που συμπίπτει με τα κυρίαρχα συμφέροντα των Δυνάμεων εκείνων που ουσιαστικά επιβάλλουν τους όρους του παιχνιδιού, που κάθε άλλο συλλογικώς και κυρίως ισοτίμως επιβάλλονται επί της ουσίας. Ουσιαστικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση, σημαίνει Γερμανία, σημαίνει (κατά παραχώρηση εκ μέρους της) Γαλλία, και από εκεί και πέρα είναι «όλοι οι άλλοι», δηλαδή τα υπόλοιπα Κράτη – Μέλη. Και δεν θα εξέλθει από τον λήθαργό της, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ολοκληρωθεί σε μια ενιαία Πολιτική και ταυτόχρονα Κρατική Οντότητα. Μάλιστα, το τρέχον μοντέλο διακυβέρνησής της, δεν μπορεί να σταθεί ούτε καν σε επίπεδο διοίκησης μιας μεγάλης επιχείρησης, διότι (κι) εκεί, η ηγεσία βρίσκεται στα χέρια ενός ανωτάτου στελέχους, ας πούμε του διευθύνοντος συμβούλου της. Δηλαδή αυτή η σύναξη των δεκάδων πρωθυπουργών και αρχηγών Κρατών – Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να λαμβάνουν «κρίσιμες» αποφάσεις, ασφαλώς και δεν μπορεί να ικανοποιεί κανένα κριτήριο αποτελεσματικής διοίκησης.
Κι όμως, ουσιαστικά λειτουργεί!
Και λειτουργεί διότι ουσιαστικά, τουλάχιστον επί «κρισίμων» ζητημάτων η εν λόγω διοίκηση ασκείται ουσιαστικά από μια Κυβέρνηση, την Γερμανία, που ανάλογα με τη κρισιμότητα του θέματος, μπορεί και να εκχωρήσει κάποιες «αρμοδιότητες» και στην γαλλική Κυβέρνηση. Αυτό τα είδαμε καθαρά τόσο στη περίπτωση της Οικονομικής Κρίσης (εκεί υπήρχε μονάχα η «φωνή» της Γερμανίας), όσο και στη σημερινή («Ουκρανική Κρίση»). Οι «υπόλοιπες» Κυβερνήσεις, αρκούνται στο να παίζουν τον ρόλο του «ισοτίμου εταίρου», και βεβαίως, να υποβάλλουν και προτάσεις, αφού έτσι κι αλλιώς, τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί αν δεν το θέλει το Βερολίνο και ό,τι θέλει το τελευταίο, θα γίνει ούτως ή άλλως αποδεκτό ακόμα και αν κανείς δεν το θέλει, τουλάχιστον για εκείνα τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το εθνικό της συμφέρον. Θα επικαλεστώ εδώ εκ νέου την εμπειρία μας από την Οικονομική Κρίση του 2008 και ό,τι επακολούθησε.
Την ίδια στιγμή, που οι ΗΠΑ, η Κίνα αλλά και η Ρωσία, διεθνοποιούν το γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό τους παιχνίδι, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μένει ουσιαστικά αδρανής επί του «γεωστρατηγικού / γεωπολιτικού πεδίου». Ουσιαστικά, δεν έχει να προσφέρει απολύτως καμία πρόταση στο Παγκόσμιο Κοινό, ας πούμε ένα «Ευρωπαϊκό Υπόδειγμα» για το μέλλον του Κόσμου και του Πλανήτη, που να φέρει τη «σφραγίδα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Παγκόσμιο Γεωπολιτικό και Γεωστρατηγικό Παίγνιο και κυρίως ένα Υπόδειγμα με την ίδια να ηγείται στην εφαρμογή του. Διευκρινίζω πως ομιλώ για την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο και όχι για τα Κράτη – Μέλη της. Σε ό,τι αφορά αυτά τα τελευταία, ασφαλώς και η Γερμανία και Γαλλία (δεν βλέπω άλλη Χώρα της ΕΕ τούτη τη στιγμή) θα σχεδιάσουν τις ΔΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ και πολιτικές, προκειμένου να διεκδικήσου την δική τους ΕΘΝΙΚΗ ΘΕΣΗ εντός των παγκόσμιων εξελίξεων, όσο και αν θα αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία τους είναι απολύτως απαραίτητη στα πλαίσια της θωράκισης της δικής τους ΕΘΝΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ, την οποία ευσχήμως θα «πασάρουν» ως «Ευρωπαϊκή Ισχύ», ώστε, όχι τόσο οι Κυβερνήσεις των άλλων Κρατών – Μελών να μην «ενοχλούνται» από τον παραγκωνισμό τους, όσο οι λαοί των Χωρών τους, μην αρχίσουν να διερωτώνται για ποια ακριβώς ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ κοπιάζουν και αγωνίζονται, και πού το ΕΘΝΙΚΟ τους συμφέρον «συναντάται» με το «ΚΟΙΝΟ» Συμφέρον της ΕΕ και ποιο τέλος πάντως είναι το περιεχόμενό του.
Πράγματι, πιστεύω πως το «ουκρανικό σοκ», δεν είναι τόσο ισχυρό ώστε να προκαλέσει και πραγματική αφύπνιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όχι μόνο για τις Παγκόσμιες Ανακατατάξεις που ήδη λαμβάνουν χώρα, μα ούτε καν φαίνεται να αντιλαμβάνεται, τι σημαίνει για τα ΔΙΚΑ ΤΗΣ οικονομικά συμφέροντα οι επιλογές των ΗΠΑ αναφορικά με τη Ρωσία. Το μόνο που μπορεί να λεχθεί εδώ, είναι πως «μπροστά στο Διεθνές Δίκαιο, ας καταστραφούμε οικονομικά, αξίζει τον κόπο». Αφήνοντας παράμερα πως οι ΗΠΑ ΔΕΝ καταστρέφονται οικονομικά από τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, μα αντιθέτως ωφελούνται, προσωπικά, το να πω ότι με πείθει αυτό το μέγεθος της αλληλεγγύης εκ μέρους των ΗΠΑ και, τουλάχιστον των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, και φυσικά όλων των άλλων Κρατών – Μελών που συντάσσονται μαζί τους) προς ένα Κράτος στο οποίο όντως παραβιάζεται το Διεθνές Δίκαιο, αυτό θα ήταν ψέμα. Όχι μόνο διότι σε κάποιο «απώτερο παρελθόν», ΟΛΕΣ οι Μεγάλες Δυνάμεις (Δυτικές και μη) ποτέ δεν έπαψαν να παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο ερμηνεύοντάς το à la carte ή ακόμα και χωρίς να χρειάζεται να το ερμηνεύσουν, μα διότι η παραβίασή του, εξακολουθεί χωρίς «αναπαμό». Όπως επίσης, δεν αποκλείω στο μέλλον, σημερινές αντιμαχόμενες Μεγάλες Δυνάμεις, να βρεθούν κάποια στιγμή «στην ίδια πλευρά της Ιστορίας», και για όσο χρόνο αυτό κριθεί συμφέρον. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το ποιες (θα) είναι τη κάθε φορά οι ηγεσίες των Μεγάλων Δυνάμεων.
Και οι λαοί;
Ο ρόλος τους;
Κάποτε είχα πιο «κατασταλαγμένες» απόψεις για το ζήτημα αυτό.
Όχι όμως και σήμερα.
Οι λαοί πιστεύω πως θα πρέπει να περάσει ακόμα αρκετός καιρός για να δούμε τίνι τρόπω θα μπορέσουν επί τέλους να υποστηρίξουν την ιδιότητα που τούς αποδίδεται, ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν απ’ αυτούς και ασκούνται υπέρ αυτών». Πως μπορεί κάποιος να μη θαυμάσει μα και να μη χαμογελάσει πικρόχολα ακούγοντας τέτοια θεσπέσια πράγματα; Όμως, ακόμα κι αν, όπως λέγεται, οι εξαιρέσεις υπάρχουν για να επιβεβαιώνονται οι κανόνες, ακόμα κι έτσι, θεωρώ πολύ σημαντικές τέτοιες εξαιρέσεις, όπου υπάρχουν, και θα πρέπει να κάνουμε το παν να εξακολουθούν να υπάρχουν και να πληθύνονται.
Εδώ, η μεγάλη μου αγωνία και απορία ήταν πάντα τούτες : γιατί άραγε ένα σάπιο μήλο, μέσα σ’ ένα σακί με υγιή μήλα, αν δεν το πετάξεις έγκαιρα, αυτό θα έχει σαν συνέπεια να σαπίσουν κι όλα τα άλλα, και να μην ισχύει το αντίθετο, δηλαδή, να αρκεί ένα υγιές μήλο προκειμένου να προκαλέσει την ίαση ενός σάπιου που θα τύχει να βρεθεί ανάμεσά τους;
Τούτη η Ισχύς της Αθλιότητας είναι πράγματι ανυπόφορη.