Ο Νικόλαος Οικονομίδης (14 Φεβρουαρίου 1934 – 31 Μαΐου 2000) ήταν Ελληνό-καναδός Βυζαντινολόγος, και ένας από τους κορυφαίους ειδικούς στο πεδίο της Βυζαντινής διοίκησης.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και την περίοδο από το 1951 έως το 1956 σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών υπό την επίβλεψη του Βυζαντινολόγου Διονύσιου Ζακυθηνού. Αφού απόκτησε το πτυχίο του, το 1958 μετέβη στο Παρίσι για την εκπόνηση διδακτορικών σπουδών υπό τον Πωλ Λεμέρλ. Επίσης, οι σπουδές του στο Παρίσι τον εισήγαγαν στην έννοια της Σιγιλλογραφίας, και τον βοήθησαν στην ανακάλυψη του αποκαλούμενου Τακτικόν του Εσκοριάλ ή Τακτικόν Οικονομίδη.
Το αποτέλεσμα της δουλειάς του στο Τακτικόν του Εσκοριάλ και σε άλλα Τακτικά (λίστες θέσεων στα Βυζαντινά αυτοκρατορικά συμπόσια) δημοσιεύθηκε το 1972, με τον τίτλο Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècle, που περιελάμβανε μετάφραση και σχολιασμό των Τακτικών.
Ο Νικόλαος Οικονομίδης επέστρεψε στην Ελλάδα, αλλά το καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών το 1967 τον εξανάγκασε να εξοριστεί στον Καναδά μαζί με τη σύζυγο του, μελετήτρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Ελισάβετ Ζαχαριάδου.
Τον Ιούλιο του 1969, αποδέχθηκε τη θέση του καθηγητή Βυζαντινής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, μια θέση που κράτησε έως το 1989, όταν και επέστρεψε στην Αθήνα όπου διορίστηκε στην έδρα της Βυζαντινής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Απεβίωσε στις 31 Μαΐου 2000.
Εκτός από το έργο του Listes de préséance, σε άλλα σημαντικά του έργα περιλαμβάνονται οι επτά τόμοι του Archives de l’ Athos. Πρόκειται για ένα πολύτομο έργο με έγγραφα των μοναστηριών του Αγίου Όρους, που ξεκίνησε ο Πωλ Λεμέρλ.
Επίσης, ένα ακόμη σημαντικό έργο του Νικόλαου Οικονομίδη είναι η μελέτη και λεπτομερής καταγραφή της εκτενούς συλλογής Βυζαντινών σφραγίδων του κέντρου ερευνών Ντάμπαρτον Όουκς (Dumbarton Oaks). Το έργο του αυτό τον οδήγησε στην δημιουργία ενός νέου επιστημονικού περιοδικού, του οποίου ήταν επιμελητής, το Studies in Byzantine Sigillography.
Σημαντικά έργα
Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècles, Paris, 1972
Fiscalité et exemption fiscale à Byzance (IXe-XIe s.), Athens 1996 ISBN 960-7094-65-4
Social and economic life in Byzantium, Aldershot, 2004
Society, Culture and Politics in Byzantium, Aldershot, 2005