Η Μάχη της Τραμπάλας ή Δραμπάλας (5-7 Ιουνίου 1825) ήταν πολεμική συμπλοκή της επανάστασης του 21 κατά την οποία οι Έλληνες αντιμετώπισαν τον Ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου και ηττήθηκαν αποφασιστικά. Αποτέλεσμα της μάχης ήταν η διείσδυση του στρατού του Ιμπραήμ στο εσωτερικό της Πελοποννήσου και η κατάληψη της Τριπολιτσάς και λίγο αργότερα, του Ναυπλίου.
Το σημείο της μάχης βρίσκεται βόρεια του χωριού Άκοβος του Ν. Αρκαδίας, στο ύψωμα Τραπεζόραχη όπου έχει ανεγερθεί μνημείο και ναός της Αγίας Παρασκευής.
Μετά την ήττα των Ελλήνων στο Μανιάκι και τον ηρωικό θάνατο του Παπαφλέσσα, στις 20 Μαΐου 1825, ο στρατός του Ιμπραήμ κατέλαβε την Αρκαδιά (Κυπαρισσία). Στη συνέχεια, έχοντας ορμητήριο τη Μεθώνη και το Νεόκαστρο (Πύλο), από όπου ανεφοδιαζόταν, κατέλαβε αμαχητί την Καλαμάτα και άλλες μεσσηνιακές κωμοπόλεις και τις πυρπόλησε.
Ο Κολοκοτρώνης, ύστερα από την αποφυλάκισή του στις 17 Μαΐου, συμφιλιώθηκε με την Κυβέρνηση. Συνειδητοποιώντας πόσο επικίνδυνος και διαφορετικός αντίπαλος από τον Δράμαλη ήταν ο Ιμπραήμ, πρότεινε σειρά οργανωτικών και τακτικών μέτρων και για την αντιμετώπιση των Αιγυπτίων των οποίων την ισχύ καιαποτελεσματική οργάνωση είχε αρχίσει να κατανοεί.
Από την Τριπολιτσά, όπου έμειναν ως τα τέλη Μαΐου, ο Κολοκοτρώνης και η Κυβέρνηση εφάρμοσαν δραστήρια μέτρα στρατολογίας και εφοδιασμού χάρις στα οποία συγκεντρώθηκαν, αρχικά, 6.000 άνδρες και τα απαραίτητα εφόδια. Στη συνέχεια συγκέντρωσε τον στρατό στα σύνορα Μεσσηνίας και Αρκαδίας, στα Δερβένια και το Μακρυπλάγι, σκοπεύοντας να δημιουργήσει στρατόπεδο στη θέση Σορώκα, όπου υπήρχε μονοπάτι άγνωστο στους Αιγυπτίους. Όμως ο Ιμπραήμ, με ταχύτατη πορεία πρόλαβε να περάσει από το μονοπάτι της Σορώκας, έχοντας ως οδηγούς Τούρκους του Λεονταρίου τους οποίους είχαν αιχμαλωτίσει και χρησιμοποιούσαν ως δούλους οι Έλληνες. Αυτή η καθυστέρηση να οχυρωθεί η Σορώκα αποδείχθηκε καταστροφική για τους Έλληνες.
Έτσι οι δυνάμεις του Ιμπραήμ, 8.000 πεζοί, όλο το ιππικό του και το ορεινό πυροβολικό του, βρέθηκαν ξαφνικά στα αριστερά του ελληνικού στρατοπέδου, καίγοντας χωριά και προκαλώντας μεγάλο πανικό και σύγχυση στους Έλληνες στρατιώτες και τους αμάχους της περιοχής που έτρεχαν κυνηγημένοι να σωθούν. Ο Κολοκοτρώνης συγκράτησε με κόπο το αιγυπτιακό ιππικό και διέταξε τους στρατοπευδεμένους στα Δερβένια να έρθουν κοντά του μέχρι να φτάσουν και οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις.
Το βράδυ της 4ης Ιουνίου, οι Αιγύπτιοι κοιμήθηκαν στο χωριό Πολιανή ενώ από τους Έλληνες κατέφθασαν ο Γιωργάκης Γιατράκος με 800 Μυστριώτες, οι οποίοι κατέλαβαν θέσεις στο χωριό Δυρράχι, στον δρόμο προς τον Μυστρά, και ο Κανέλλος Δεληγιάννης με τον Γενναίο Κολοκοτρώνη και 3.000 άνδρες οι οποίοι οχύρωσαν με ψηλά και κλειστά ταμπούρια το βουνό Τραμπάλα.
Υπεραισιόδοξο γράμμα του Δεληγιάννη προς την τριμελή επιτροπή στρατολογίας και εφοδιασμού υπό τους Κρεστενίτη, Μπούκουρα και Καράπαυλο, που εστάλη εκείνη τη νύχτα, δείχνει πως οι Έλληνες δεν είχαν συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο που τους περίμενε.
Η μάχη
Το πρωί ο στρατός του Ιμπραήμ επιτέθηκε με τις ξιφολόγχες εναντίων ορισμένων σημείων της ελληνικής άμυνας εκτοπίζοντας από εκεί τους επαναστάτες. Στη συνέχεια οι Αιγύπτιοι στράφηκαν προς το κύριο σημείο της ελληνικής άμυνας, την Τραμπάλα. Ο Γιατράκος με τους Μυστριώτες του κινήθηκε να βοηθήσει αλλά κυνηγήθηκε από τους Αιγυπτίους που του επιτέθηκαν με τις ξιφολόγχες. Για να γλυτώσουν μάλιστα, αυτός και οι άνδρες του, αναγκάστηκαν να ορμήσουν σε ένα απότομο μέρος γεμάτο βράχους. Στην προσπάθειά τους αυτή να διαφύγουν, ο ίδιος ο Γιατράκος πληγώθηκε από κλαδί θάμνου που μπήκε κάτω από το σαγόνι του.
Η μάχη συνεχίστηκε τη νύχτα χωρίς αποτέλεσμα, καθώς οι Έλληνες απέκρουαν τις επιθέσεις των Αιγυπτίων από τα ταμπούρια τους. Το πρωί της 7ης Ιουνίου, 9 κανόνια του Ιμπραήμ άρχισαν να βάλλουν με σφοδρότητα εναντίον των Ελλήνων ενώ το πεζικό των Αιγυπτίων όρμησε να καταλάβει τις γύρω πλαγιές με σκοπό να διασπάσουν το ελληνικό μέτωπο και να βγουν στο αρκαδικό οροπέδιο. Ο Κολοκοτρώνης τότε, για να τους εμποδίσει, έστειλε εναντίον τους τον Πλαπούτα με λίγους Κυπαρισσιώτες οι οποίοι οχυρώθηκαν σε ένα μονοπάτι. Όμως μετά από πεισματική μάχη που κράτησε μια ώρα, το σώμα του Πλαπούτα αναγκάστηκε να επιστρέψει στον Κολοκοτρώνη με αποτέλεσμα ο Ιμπραήμ να επιτύχει τον σκοπό του να μπει στο εσωτερικό της Αρκαδίας. Μάλιστα το ιππικό του έφτασε ως το Λεοντάρι, κέντρο εφοδιασμού των Ελλήνων, καίγοντας τα γύρω χωριά.
Μετά από αυτή την εξέλιξη, οι άνδρες του Γενναίου Κολοκοτρώνη βρέθηκαν σε κίνδυνο να κυκλωθούν και να αιχμαλωτιστούν. Γι αυτό ο Κολοκοτρώνης τους ειδοποίησε να συνεχίσουν να μάχονται όλη μέρα και τη νύχτα, αφού δώσει αυτός το σύνθημα με φωτιές, να επιχειρήσουν έξοδο από τα δυτικά, προς τον Τουρκολέκα και μετά στον Ίσαρη. Η έξοδος έγινε αλλά, λόγω της βιασύνης και της σύγχυσης που επικράτησαν, μέσα στην ασέληνη νύχτα, πολλοί άνδρες γκρεμίστηκαν και ταλαιπωρήθηκαν.
Οι απώλειες από τη μάχη, το μεγαλύτερο βάρος της οποίας σήκωσε από την ελληνική πλευρά ο Γενναίος Κολοκοτρώνης με τους άνδρες του, ήταν 110 νεκροί και τραυματίες Έλληνες, και 700 περίπου Αιγύπτιοι.
Συνέπειες
Η μάχη της Τραμπάλας προκάλεσε μεγάλη απογοήτευση στους Έλληνες λόγω της ταχύτητας προέλασης του Ιμπραήμ και της αποτυχίας του Κολοκοτρώνη να τον σταματήσει. Διαλύθηκαν τα «φροντιστήρια» τα οποία εφοδίαζαν τον ελληνικό στρατό και καθένας προσπαθούσε να σώσει τον εαυτό του και τους δικούς του. Η ελληνική άμυνα κατέρρευσε καθώς οι Τριπολιτσιώτες, οι Λεονταρίτες, οι Αγιοπετρίτες, οι Μυστριώτες, οι Αργείοι, οι Ναυπλιώτες λιποτάκτησαν μαζί με τους αρχηγούς τους και έτρεξαν στους τόπους τους για να σώσουν τις οικογένειές τους.
Επίσης, ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης με τους άνδρες του πήγαν στους Μύλους της Αργολίδας ενώ ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, με τον Γενναίο, τον Πλαπούτα, τον Δεληγιάννη, τον Παπατσώνη και άλλους, κατέφυγαν στην ορεινή επαρχία της Καρύταινας, στο Χρυσοβίτσι. Έστειλε όμως ανθρώπους του να ειδοποιήσουν τους κατοίκους της Τριπολιτσάς να φύγουν και να κάψουν την πόλη. Μέσα στη σύγχυση που δημιουργήθηκε, οι Τριπολιτσιώτες νόμισαν ότι κατέφθασε ο Ιμπραήμ και προκλήθηκε ένας από τους φοβερότερους πανικούς στην ιστορία της Επανάστασης. Οι κάτοικοι έτρεχαν αλλόφρονες στα γύρω βουνά για να σωθούν και πολλοί έχασαν τα παιδιά τους τα οποία βρέθηκαν αργότερα να περιπλανώνται μέχρι και το Ναύπλιο.
Τρεις μέρες μετά, στις 11 Ιουνίου, ο Ιμπραήμ κατέλαβε αμαχητί την Τριπολιτσά και, αφήνοντας εκεί φρουρά, συνέχισε την πορεία του προς το Ναύπλιο.
Αναπαράσταση της μάχης της Δραμπάλας
Το χωριό Άκοβος βρίσκεται στη περιοχή της Φαλαισίας στο δήμο Μεγαλόπολης της Αρκαδίας. Βορειοδυτικά του χωριού σε απόσταση 4 χλμ. υπάρχει το ιστορικό ύψωμα της Δραμπάλας όπου στις 5-7 Ιουνίου 1825 διεξήχθη η ομώνυμη μάχη μεταξύ των στρατευμάτων του Ιμπραήμ και των οπλαρχηγών της Πελοποννήσου υπό την αρχηγία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Για τα γεγονότα της μάχης υπάρχουν πολλές ιστορικές αναφορές στα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη, στα απομνημονεύματα του Φωτάκου, στα απομνημονεύματα του καπετάν Γεώργιου Γεωργαντά (Ακοβίτης οπλαρχηγός), στα Ακοβιτικά Νέα, στο βιβλίο «Η ιστορία της Φαλαισίας» όσο και σε άλλα παλαιότερα ιστορικά συγγράμματα.
Η μάχη της Δραμπάλας στην οποία αναμετρήθηκαν για πρώτη φορά ο Ιμπραήμ και ο Κολοκοτρώνης, ήταν από τις φονικότερες και σκληρότερες του αγώνα. Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ήταν και η τελευταία μάχη “εκ του συστάδην” μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών. Η σπουδαιότητα της μάχης της Δραμπάλας έγκειται στο ότι έγινε αμέσως μετά τις καταστρoφικές ήττες των Ελλήνων στη Σφακτηρία, στο Κρεμμύδι και στο Μανιακή και έδωσε στους Έλληνες χρόνο να ανασυνταχθούν, εδραίωσε την πεποίθηση ότι ο Ιμπραήμ δεν ήταν πια ανίκητος και οδήγησε στην νικηφόρα μάχη των Ελλήνων στους Μύλους.
Παρακολουθήστε την 3D παρουσίαση διάρκειας 16 λεπτών όλα τα γεγονότα της ιστορικής αυτής μάχης. Η εφαρμογή υλοποιήθηκε από τον Μηχανικό Η/Υ Χριστόπουλο Δημήτριο.
.
.