Ο Τσαρλς Φράνσις Ρίχτερ (Charles Francis Richter, 26 Απριλίου 1900 – 30 Σεπτεμβρίου 1985) ήταν Αμερικανός σεισμολόγος και φυσικός.
Είναι κυρίως γνωστός για τη δημιουργία της κλίμακας Ρίχτερ η οποία, μέχρι τη διαμόρφωση της μεθόδου του μεγέθους σεισμικής ροπής το 1979, χρησιμοποιούνταν για τη μέτρηση του μεγέθους των σεισμών.
Εμπνευσμένος από τη μελέτη του Ιάπωνα Κίγοο Βαντάτι (Kiyoo Wadati) το 1928 σχετικά με βαθείς και ρηχούς σεισμούς, ο Ρίχτερ χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την κλίμακα το 1935 μετά την ανάπτυξη της σε συνεργασία με τον Μπένο Γκούτενμπεργκ. Και οι δύο επιστήμονες εργάζονταν στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια.
Η φράση «τα λογαριθμικά διαγράμματα είναι όργανο του διαβόλου» (logarithmic plots are a device of the devil) αποδίδεται στον Ρίχτερ.
Ο Τσαρλς Ρίχτερ γεννήθηκε το 1900 στο Χάμιλτον του Οχάιο. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και πήρε το διδακτορικό του από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας.
Εργάστηκε σαν βοηθός ερευνητής στο Ινστιτούτο Κάρνεγκι από το 1927 μετά από πρόσκληση του νομπελίστα φυσικού Ρόμπερτ Μίλικαν. Εκεί ξεκίνησε και η συνεργασία του με τον Μπένο Γκούτενμπεργκ.
Η κλίμακα Ρίχτερ
Η Κλίμακα Ρίχτερ είναι διαδεδομένη λογαριθμική κλίμακα μέτρησης της ενέργειας που εκλύεται κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.
Το εργαστήριο σεισμολογίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια ήλπιζε να ξεκινήσει την έκδοση τακτικών αναφορών για τους σεισμούς στη Νότια Καλιφόρνια, και είχε την ανάγκη ενός συστήματος μέτρησης της έντασης των σεισμών για τις αναφορές αυτές. Ο Ρίχτερ και ο Γκούτενμπεργκ επινόησαν την κλίμακα, η οποία θα γινόταν γνωστή σαν κλίμακα Ρίχτερ, για την κάλυψη των αναγκών αυτών, η οποία βασιζόταν στη μέτρηση της μετατόπισης του εδάφους εξαιτίας των σεισμικών κυμάτων, όπως είχε προταθεί από τον Κίγοο Βαντάτι. Σχεδίασαν ακόμη ένα σεισμογράφο που μετρούσε τη μετατόπιση αυτή, και ανέπτυξαν μία λογαριθμική κλίμακα για τη μέτρηση του μεγέθους.
Η ονομασία μέγεθος (magnitude) για τη μέτρηση αυτή προήλθε από το ενδιαφέρον του Ρίχτερ στην αστρονομία κατά την παιδική του ηλικία. Στην επιστήμη αυτή το μέγεθος των αστεριών μετριέται σε μεγέθη (magnitudes). Η συμβολή του Γκούτενμπεργκ ήταν ουσιώδης, αλλά η αποστροφή του προς τις συνεντεύξεις συνέβαλλε στη μη συμπερίληψη του ονόματος του στην κλίμακα. Μετά τη δημοσίευση της το 1935, η κλίμακα γρήγορα υιοθετήθηκε στη μέτρηση της έντασης των σεισμών.
Στην Καλιφόρνια
Ο Ρίχτερ παρέμεινε στο Ινστιτούτο Κάρνεγκι μέχρι το 1936 οπότε του προσφέρθηκε θέση στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, όπου εργαζόταν ο Μπένο Γκούτενμπεργκ. Από κοινού εξέδωσαν τη «Σεισμικότητα της Γης» (Seismicity of the Earth) το 1941. Η αναθεωρημένη της έκδοση που κυκλοφόρησε το 1954 θεωρείται σημείο αναφοράς για τον τομέα.
Έγινε καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια το 1952. Το 1958, εξέδωσε την «Στοιχειώδη Σεισμολογία» (Elementary Seismology), η οποία βασιζόταν στις σημειώσεις του από την προπτυχιακή του διδασκαλία. Καθώς ο Ρίχτερ δε δημοσίευσε ποτέ άρθρα σε περιοδικά με κριτές, αυτή θεωρείται συχνά η μεγαλύτερη συμβολή του στη σεισμολογία.
Αντισεισμική προστασία
Από το 1959 έως το 1960 διέμεινε στην Ιαπωνία ως υπότροφος του Ιδρύματος Φουλμπράιτ. Την περίοδο αυτή αναμείχθηκε με τη δημιουργία κανόνων ασφαλείας στα κτίρια για περιοχές με υψηλή σεισμική δραστηριότητα. Η κυβέρνηση της πόλης του Λος Άντζελες απομάκρυνε πολλά διακοσμητικά και γείσα από δημόσια κτίρια στη δεκαετία του 1960 χάρη στις προειδοποιητικές εκστρατείες του Ρίχτερ. Μετά το σεισμό του 1971, η πόλη χαρακτήρισε τις προειδοποιήσεις του σημαντικές για την αποφυγή πολλών θανάτων. Ο Ρίχτερ αποσύρθηκε το 1970.
Λοιπές πτυχές της ζωής του
Ήταν επίσης γυμνιστής και επισκέφτηκε πολλές κοινότητες γυμνιστών με τη σύζυγό του.
Ο Ρίχτερ πέθανε από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια στις 30 Σεπτεμβρίου του 1985 στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια.