Αν θέλει κανείς να περιγράψει με ακρίβεια τι συμβαίνει στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. αυτήν την εποχή, δυστυχώς πρέπει να καταφύγει στα στερεότυπα: έχει χαθεί η μπάλα!
Από τον Γιώργο Χατζηδημητρίου
Το σκάνδαλο χρηματισμού της Εύας Καϊλή, το οποίο παρεμπιπτόντως επαναβεβαίωσε πόσο ψηλά φτάνουν η διαφθορά και οι κάθε είδους αρπαχτές στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών που αποφασίζει για τη ζωή μας, κλονίζει συθέμελα τη Χαριλάου Τρικούπη.
Σε λίγες ώρες μέσα έγιναν συντρίμμια όσα προσπαθούσε να χτίσει ο Νίκος Ανδρουλάκης μετά την εκλογή του, προβάλλοντας ως κομιστής ενός νέου ήθους στα πολιτικά πράγματα. Η θλιβερή περίπτωση Καϊλή -εξαιτίας της οποίας, συν τοις άλλοις, η χώρα βρίσκεται αναπάντεχα και πάλι στην αρνητική πλευρά της δημοσιότητας- θύμισε ένα ΠΑΣΟΚ που όλοι στο κόμμα, κοινή συναινέσει, προσπαθούσαν να ξεχάσουν. Θα στοιχίσει πολιτικά και εκλογικά αυτό; Δεν υπάρχει άνθρωπος στο Κίνημα που να μην το παραδέχεται ευθαρσώς.
Ηδη στις πρώτες μετρήσεις της κοινής γνώμης αποτυπώνεται η απογοήτευση των πολιτών και τα ποσοστά του κόμματος υποχωρούν. Δεν μπορεί να μιλήσει κανείς μέχρι στιγμής για ραγδαία και ανεξέλεγκτη κατρακύλα. Κάποια όμως μπαρουτοκαπνισμένα στελέχη «παλαιάς κοπής» προεξοφλούν μελαγχολικά πως το κόμμα κατηφορίζει σε μονοψήφια ποσοστά, με κίνδυνο να βρεθεί αμαχητί στα επίπεδα της εκλογικής και πολιτικής ανυποληψίας.
Ο ίδιος ο Νίκος Ανδρουλάκης δείχνει να βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής αστάθειας, αδυνατώντας να κάνει ένα άλμα «μακρύτερο από τη φθορά» που του προκαλεί η Εύα Καϊλή.
Τον υπονομεύουν οι ίδιες του οι δικαιολογίες. Υποστηρίζει ότι η υπερτιμημένη στο πολιτικό χρηματιστήριο ευρωβουλευτής του κόμματος «τού έκανε νερά», όταν πρώτη αυτή, μαζί με τον Ανδρέα Λοβέρδο -για να μην ξεχνιόμαστε- έσπευσε να υποβαθμίσει τη βαριά καταγγελία του ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κρυφάκουγε τις επαφές του την περίοδο που έδινε τη μάχη για την προεδρία του κόμματος. Υστερα ήρθε, όπως λέει, η προσπάθεια της Εύας να σαμποτάρει την έρευνα της ευρωπαϊκής επιτροπής Pega όπου μετείχε για την αποκάλυψη όσων παρακρατικών ενεργειών συμβαίνουν στην Ελλάδα. Και μετά ήταν και η στάση της Καϊλή σε κρίσιμες ψηφοφορίες στην Ευρωβουλή, όπου τάχθηκε με το μέρος του Λαϊκού Κόμματος. Στην εύλογη απορία που και η «κυριακάτικη δημοκρατία» συστηματικά απηύθυνε στο περιβάλλον του προέδρου, «μα καλά, γιατί δεν τη διαγράφετε;», η μονότονη απάντηση ήταν «καθένας κρίνεται από τις πράξεις του και τις επιλογές του».
Αυτές ακριβώς τις επιλογές πληρώνει σήμερα, κατά γενική ομολογία, το ΠΑΣΟΚ, όσο κι αν στελέχη του διακυβεύοντας την όποια σοβαρότητά τους, όπως ο αντιπρόεδρος της Βουλής Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, δηλώνουν τώρα ότι η Καϊλή ήταν ξένο σώμα στο κόμμα τους. Το «κοινό αίμα» τούς προδίδει. Πώς να αποκηρύξουν πειστικά ένα στέλεχος που βγήκε από το άκαρπο φυτώριο των Σημίτη – Βενιζέλου;
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, όπως παρατηρούν πολλοί σύντροφοί του στο κόμμα, αυτήν την εποχή κυριολεκτικά «δεν ξέρει πού πατά και πού βρίσκεται». Αυτή η πολιτική αμφιθυμία τού κοστίζει, λένε, όσο και η φθορά της Καϊλή. Κάποτε, από τη βολική απόσταση των Βρυξελλών, δεν έχανε ευκαιρία να επικρίνει την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά ότι πατά σε δύο βάρκες. Ομως η γραμμή της Φώφης, όταν συνειδητοποίησε τη βαριά ιστορική κληρονομιά που κατείχε στα χέρια της, ήταν ξεκάθαρα απέναντι στη Ν.Δ., παραδοσιακό πολιτικό και ιδεολογικό αντίπαλο του Κινήματος και, ταυτόχρονα, υπέρ της πολιτικής αυτονομίας του ΠΑΣΟΚ, με αυτοδύναμη στρατηγική και διακριτό πολιτικό ρόλο.
Αυτές οι παραδοχές, όπως συνηθίζει να λέει ο Κώστας Λαλιώτης, «προϋποθέτουν, οριστικά, αμετάκλητα και αταλάντευτα σαφείς ιδεολογικές και πολιτικές οριοθετήσεις, σαφείς προγραμματικές θέσεις και αντιπαραθέσεις, τόσο με τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και με τη Ν.Δ., που από το 2012 εκφράζουν έναν ιδιότυπο και μικρό, έναν ιστορικά παράδοξο και αδιέξοδο, έναν κακέκτυπο και διχαστικό δικομματισμό».
«Ξεθώριασε νωρίς η ηγετική παράσταση του προέδρου»
Αν υποστηρίξει κάποιος ότι βλέπει τα παραπάνω στη σημερινή ηγεσία, ίσως είναι υπερβολικά καλοπροαίρετος. Η ασάφεια του Νίκου Ανδρουλάκη -την καταλογίζουν όσοι βρίσκονται έξω από την «αυλή» του- παράγει αμηχανία και αμφίπλευρες διαρροές προς τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ. Πολύπειρα στελέχη σημειώνουν στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ότι «ξεθώριασε νωρίς η ηγετική του παράσταση» κι ότι περιτριγυρίζεται από έναν στενό κύκλο νεόκοπων στελεχών, οι οποίοι δεν μπορούν να σκεφτούν πολιτικά, αλλά υπηρετούν την καριέρα τους και τις απωθητικές συνήθειες του «life style».
Ποιες είναι στην πραγματικότητα οι πολιτικές επιδιώξεις της ηγεσίας την επόμενη μέρα; Παλαιά στελέχη δηλώνουν σε ιδιωτικές συνομιλίες ότι «δεν θέλουν να πιστέψουν» πως θα καταστεί ένα πειθήνιο «πολιτικό εργαλείο» που θα διευκολύνει παρασκηνιακά μαγειρεία και σχηματισμό κυβερνήσεων, πέρα από τις λαϊκές διαθέσεις.
Ο ίδιος ο Ανδρουλάκης, από εκεί που έλεγε ότι πρέπει να ηττηθεί η Ν.Δ.. για να το γυρίσει μετά, δηλώνοντας ότι πρέπει να ηττηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ζητεί τώρα «ισχυρή εντολή από την πρώτη Κυριακή για να πάμε μπροστά με μία ισχυρή κυβέρνηση με σοσιαλδημοκρατικό κορμό και πρωταγωνιστή τη δημοκρατική παράταξη». Καλά όλα αυτά, αλλά, για ακόμα μια φορά, μετατοπίζει τους στρατηγικούς του στόχους.
Θυμίζουν οι παλαιότεροι ότι το προσεχές 18μηνο το ΠΑΣΟΚ έχει μπροστά του τέσσερις μεγάλες πολιτικές και εκλογικές μάχες. Πρόκειται για τις καθοριστικές αναμετρήσεις στις δύο διαδοχικές βουλευτικές εκλογές την άνοιξη του 2023, τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές τον Οκτώβριο του 2023 και τις ευρωεκλογές την άνοιξη του 2024. Θα περίμεναν πολλοί στη Χαριλάου Τρικούπη να είναι αυτή μια εποχή μεγάλων προσδοκιών. Αλλά, όπως λέει, μελαγχολικά, στην «κυριακάτικη δημοκρατία» μια από τις «παλιοσειρές» του κόμματος, «τι να κάνουμε τώρα. Αυτός ο αρχηγός μάς έλαχε, μ’ αυτόν θα πορευτούμε…»