Αυτο ήταν το “αεροπλανοφόρο” της αρχαιότητας!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Αυτό ήταν το «αεροπλανοφόρο» της Αρχαιότητας και ονομαζόταν Τεσσαρακοντήρης
Οι Διάδοχοι και οι Επίγονοι τους, ναυπήγησαν στόλους αποτελούμενους από πολυάριθμες πολυήρεις, φτάνοντας μέχρι την κατασκευή κολοσσιαίων σκαφών όπως η εικοσήρης και η τεσσαρακοντήρης. Όπως θα δούμε, επρόκειτο για πραγματικά πλωτά φρούρια που θύμιζαν αναλογικά τα σύγχρονα θωρηκτά και αεροπλανοφόρα πλοία. Ειδικά η τεσσαρακοντήρης έφερε συνολικό πλήρωμα το οποίο έφθανε τους 6.000 άνδρες, περίπου όσους διαθέτει ένα σύγχρονο αεροπλανοφόρο.

Όπως έχει γίνει σχεδόν αποδεκτό στην επιστημονική κοινότητα, o αριθμός των οριζοντίων σειρών σε μία αρχαία πολυήρη δεν μπορούσε να είναι μεγαλύτερος από τρεις, όπως διαπιστώθηκε από τις πειραματικές απόπειρες των ιταλικών ναυτικών πόλεων της Αναγέννησης (Βενετία, Γένουα, Πίσα κ.α.).
Το ίδιο διαπιστώνεται από τα ρωμαϊκά ανάγλυφα τα οποία ποτέ δεν εικονίζουν πλοία με περισσότερες από τρεις οριζόντιες σειρές κουπιών. Όπως επίσης διαπιστώθηκε στην αναγεννησιακή Ιταλία, ο μέγιστος αριθμός ερετών που μπορούσαν να χειριστούν ένα κουπί ήταν οκτώ. Με βάση όσα αναφέρθηκαν, το μεγαλύτερο πλοίο που θα μπορούσε να κατασκευαστεί ήταν μια «εικοσιτετρήρης», δηλαδή ένα τρίκροτο σκάφος με τον μέγιστο αριθμό ερετών σε κάθε κουπί, δηλαδή οκτώ.

Η προαναφερόμενη κατανομή σειρών κουπιών και ερετών φαίνεται ότι ήταν αρκετά λειτουργική μέχρι την αναφερόμενη από τις αρχαίες πηγές «δεκαεξήρη». Ο Περσέας, τελευταίος βασιλιάς της Μακεδονίας, είχε μια δεκαεξήρη ως ναυαρχίδα του. Παρά ταύτα, οι αρχαίες πηγές αναφέρουν μια «τεσσαρακοντήρη», αυτήν του Πτολεμαίου Φιλοπάτορος, προσθέτοντας ότι διέθετε 4.000 ερέτες. Η προσπάθεια ερμηνείας αυτού του όρου ο οποίος αντιστοιχεί σε 40 κωπηλάτες σε μια κατακόρυφη ομάδα κουπιών, προκαλεί μέχρι σήμερα αμηχανία στους μελετητές.

Έχουν προταθεί διάφορες εξηγήσεις για την κατανομή των κωπηλατών αυτού του σαφώς τεραστίου πλοίου, αλλά η πιο πιθανή παραμένει αυτή που προτάθηκε από τον L. Casson που υπέθεσε ότι επρόκειτο για ένα πλοίο τύπου «καταμαράν» (catamaran). Κατά την άποψη του, η τεσσαρακοντήρης αποτελείτο στην πραγματικότητα από δύο «εικοσήρεις», οι οποίες ήταν σταθερά συνδεδεμένες με κοινό κατάστρωμα.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι γνωστές στην ελληνιστική περίοδο, π.χ. κατά την πολιορκία των Συρακουσών από τους Ρωμαίους (212 π.Χ.), οι τελευταίοι συνέδεσαν με τον ίδιο τρόπο πεντήρεις, προκειμένου να τοποθετήσουν στο κοινό κατάστρωμα τις απαραίτητες «ελεπόλεις» (πυργοειδείς πολιορκητικές κατασκευές) για την κατάληψη των παράκτιων τειχών της πόλης.

Κατά τον Casson, κάθε μια από τις δύο εικοσήρεις που αποτελούσαν την τεσσαρακοντήρη θα είχε 2.000 ερέτες, από 1.000 σε κάθε πλευρά της. Αυτοί θα ήταν διατεταγμένοι σε τρεις οριζόντιες σειρές κουπιών με 50 κουπιά η κάθε μία, δηλαδή θα υπήρχαν 50 κατακόρυφες ομάδες κουπιών. Συνεχίζοντας, θεωρεί ότι οι ερέτες κάθε κατακόρυφης ομάδας θα ήταν είκοσι, διατεταγμένοι ως εξής: 8 θρανίτες (άνω σειρά), 7 ζυγίτες (μέση σειρά) και 5 θαλαμίτες (κάτω σειρά). Η εκδοχή του Casson για την τεσσαρακοντήρη ως σκάφος «καταμαράν» μπορεί να φαίνεται παράδοξη, εντούτοις είναι η πλέον λογική συγκριτικά με άλλες υποθέσεις. Για παράδειγμα, ένας φιλόλογος του 19ου αιώνα, θεώρησε ότι η τεσσαρακοντήρης είχε 40 οριζόντιες σειρές κουπιών με έναν μόνο ερέτη σε κάθε κουπί.

Η τεσσαρακοντήρης ήταν ένα πολυδάπανο σκάφος, δυσκίνητο και εξαιρετικά δύσκολο στην πλοήγηση, μια πραγματική ναυπηγική αποτυχία. Φαίνεται, όμως, πως οι κατασκευαστές του γνώριζαν αυτά τα μειονεκτήματα, πριν ξεκινήσουν τη ναυπήγηση του. Ο Πτολεμαίος Φιλοπάτωρ, ο πλουσιότερος μονάρχης της εποχής του, δεν θα είχε οικονομικά προβλήματα ως προς την συντήρηση του. Αν υπολογιστούν οι ναύτες (υπηρεσία καταστρώματος κ.α.) που χρειάζονταν για την πλοήγηση του, οι αξιωματικοί, η στρατιωτική φρουρά και το υπόλοιπο προσωπικό, το συνολικό πλήρωμα έφθανε (μαζί με τους 4.000 ερέτες), τους 6.000 άνδρες, περίπου όσους διαθέτει ένα σύγχρονο αεροπλανοφόρο. Τα μόνα πλεονεκτήματα της τεσσαρακοντήρους αφορούσαν το μέγεθος και το κατάστρωμα της.

Ένα τέτοιο σκάφος, τεράστιο ακόμη και για την σύγχρονη εποχή, ήταν κατάλληλο για να «διαδηλώνει» την ισχύ του πτολεμαϊκού κράτους σε εχθρούς και φίλους. Επιπλέον, αν χρησιμοποιείτο σε πολεμικές επιχειρήσεις, το κατάστρωμα του θα μπορούσε να μεταφέρει καταπέλτες και ελεπόλεις κολοσσιαίου μεγέθους, καθώς και μεγάλο αριθμό πεζοναυτών.

Σταδιακά, τέτοιου είδους κολοσσιαία πολεμικά πλοία εγκαταλείφθηκαν από τις ναυτικές δυνάμεις της Ελληνιστικής λόγω του μεγάλου κόστους συντήρησης και της δυσκολίας πλοήγησης τους. Τα μόνα πραγματικά εύχρηστα ήταν η τετρήρης, η πεντήρης και η εξήρης, και λιγότερο η επτήρης, η οκτήρης και η δεκήρης.

ΠρωτοσελιδαΕιδήσεις

Τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη δολοφονία της αρχόντισσας του Κολωνακίου, Ελένης Παπαδοπούλου

Η  87χρονη Ελένη Παπαδοπούλου βρέθηκε απανθρακωμένη μέσα στο διαμέρισμά της στο Κολωνάκι τον Ιανουάριο του 2022 Ο θάνατός της, που αρχικά αποδόθηκε σε ατύχημα από...

Έσβησε στα 54 της χρόνια η τραγουδίστρια Κλαούντια Ντελμέρ

Έφυγε από τη ζωή σήμερα, Σάββατο 20 Δεκεμβρίου, η καταξιωμένη τραγουδίστρια Κλαούντια Ντελμέρ, έπειτα από πολύμηνη και σκληρή μάχη με καρκίνο του παγκρέατος Την είδηση...

33 ολόκληρα χρόνια το αυτοκίνητο του Αντώνη Τριτση ήταν παρκαρισμένο στο πάρκινγκ του δημαρχείου και δεν το πρόσεξε κανείς

Τον Απρίλιο του 1992, ο Δήμαρχος Αθηναίων Αντώνης Τρίτσης πάρκαρε το αυτοκίνητό του, ένα Renault Espace και ανέβηκε στα γραφεία της οδού Λιοσίων Δυστυχώς εκεί...

Γιατί γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου

Τα Χριστούγεννα, αποτελούν για όλους τους χριστιανούς, μέρα χαράς και γιορτής Ο Θεάνθρωπος Ιησούς γεννήθηκε σε ένα ταπεινό σπήλαιο στη μικρή πόλη Βηθλεέμ τής Ιουδαίας...

Θρήνος για τον ποδοσφαιριστή του Αστέρα Ισιάγκα Σιλά: Έφυγε από τη ζωή η συζύγος του Ντουσού Κεϊτά

Στην Τύνιδα μετά από σύντομη ασθένεια άφησε την τελευταία της πνοή η σύζυγος του ποδοσφαιριστή του Αστέρα Τρίπολης Ισίγια Σιλά Η Ντεσού Κεϊτά, είχε παντρευτεί...

Κίνηση ΜΑΤ από τον Γιώργο Μαζωνάκη: Θα καταθέσει μήνυση κατά του 21χρονου

Μήνυση κατά του 21χρονου Στέφανου Παπαδόπουλου αναμένεται να καταθέσει την Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου ο Γιώργος Μαζωνάκης Ο νεαρός τραγουδιστής προχώρησε σε μήνυση την περασμένη Πέμπτη...

Αλεξανδρινό – «Δώρο στο Χριστό» (ένα συγκινητικό διήγημα)

Εδώ και πολλά χρόνια ο κόσμος γιόρταζε τα Χριστούγεννα με περισσότερη κατάνυξη Σ’ ένα μακρινό χωριό, λοιπόν, ο παπάς έκανε κάθε χρόνο μια φάτνη στη...

Γιατί λέμε τα κάλαντα παραμονές των εορτών;

Τα κάλαντα είναι ευχετήρια και εγκωμιαστικά άσματα που ψάλλουν τα παιδιά (τελευταία και οι μεγάλοι) τις παραμονές μεγάλων εορτών, όπως είναι τα Χριστούγεννα (24...

Τα Χριστούγεννα όσοι «έφυγαν» σου λείπουν πιο πολύ

Τα Χριστούγεννα, για πολλούς, είναι οι πιο ωραίες μέρες του χρόνου κι όχι άδικα Στολισμένα σπίτια, στολισμένες βιτρίνες, φωτάκια κοσμούν τους δρόμους ολάκερης της πόλης,...

Χριστουγεννιάτικα γλυκά

Κάποιοι θα τα φτιάξουν και κάποιοι θα τ’ αγοράσουν, πάντως μελομακάρονα, κουραμπιέδες, βασιλόπιτα, αλλά και χριστόψωμο και δίπλες, δεν θα λείψουν από τα σπίτια...

Παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα Εδέσματα της Ελλάδας

Στην Ελλάδα η γιορτή των Χριστουγέννων είναι μία από τις σημαντικότερες θρησκευτικές γιορτές Για τους Έλληνες όμως τα Χριστούγεννα, πέρα από την σημασία της θρησκείας,...

Σάλος με τον τελικό του GNTM: Μεγάλη Νικήτρια η Ξένια

Η Ξένια είναι η μεγάλη νικήτρια του φετινού GNTM στο Star

Κεραυνοί του Μαριου Ηλιόπουλου: Καθαρίστε τα ακάθαρτά και αφήστε τα συγχαρητήρια

Σχετικά με την χθεσινή «συγχαρητήρια» ανακοίνωση της ΕΠΟ για την μεγάλη επιτυχία της ομάδας μας, η ΠΑΕ ΑΕΚ ανακοινώνει:Τα υποκριτικά, τυπικά κλισέ - συγχαρητήρια-...

Μόλις πέντε μηνών βρέφος, πέθανε ενώ κοιμόταν μαζί με τους γονείς του στο κρεβάτι τους

Μία ακόμη τραγωδία ήρθε στο φως της δημοσιότητας, καθώς ένα βρέφος ηλικίας μόλις πέντε μηνών πέθανε, ενώ κοιμόταν μαζί με τους γονείς του στο...

Η ιστορία του Καρυοθραύστη – Συνώνυμο των Χριστουγέννων

Ο Καρυοθραύστης είναι από τις πιο γνωστές χριστουγεννιάτικες ιστορίεςΤο παραμύθι «Ο Καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικών» του γερμανού Ε. Τ. Α Χόφμαν έγινε...

59χρονος εργάτης σκοτώθηκε ενώ εργαζόταν μετά από πτώση από ύψος 20 μέτρων

Εργατικό ατύχημα στην περιοχή της Ελασσόνας όπου ένας 59χρονος έχασε την ζωή πέφτοντας από ύψος 20 μέτρων Όπως αναφέρει το onlarissa.gr, όλα έγιναν όταν ο...

Χαμός στην εκπομπή της Φαίης Σκορδά με τον ευρωβουλευτή Νίκο Παππα

Συγγνώμη για την πράξη του ζήτησε ο Νίκος Παππάς, μιλώντας για πρώτη φορά μετά το επεισόδιο με δημοσιογράφο στο Στρασβούργο Ο ανεξάρτητος πλέον ευρωβουλευτής τόνισε...

Κόλαφος για τις αυξήσεις στο νερό ο Ευάγγελος Αντωναρος: Σκοπεύουν να ιδιωτικοποιησουν και το νερό σε μια χώρα σαν την Ελλάδα

Μας κοροϊδεύουν ψιλό γαζί και προετοιμάζουν στο Μαξίμου, βάζοντας μπροστά την ΕΥΔΑΠ, δραστικές αυξήσεις στην τιμή του νερου Και κανείς (ούτε στην αντιπολίτευση) δεν τολμά...

Έσβησε αθόρυβα στα 91 του χρόνια ο βραβευμένος με Πούλιτζερ δημοσιογράφος, Πίτερ Αρνέτ

Ο δημοσιογράφος και πολεμικός ανταποκριτής, βραβευμένος με Πούλιτζερ Πίτερ Αρνέτ, πέθανε σε ηλικία 91 ετών Γεννημένος το 1934 στο Riverton της Νέας Ζηλανδίας, αργότερα απέκτησε...

Ποια στάση θα κρατήσει ο Σκαι: Τι θα γίνει με τον Γιώργο Μαζωνάκη και την Ελενα Παπαρίζου και τα live του The Voice

Ο ΣΚΑΪ τίθεται στο πλευρό του Γιώργου Μαζωνάκη, όσον αφορά στην υπόθεση της καταγγελίας σε βάρος του δημοφιλούς τραγουδιστή, τονίζοντας πως συνεχίζεται κανονικά η...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ