Στο τέλος της άνοιξης και στους πρώτους μήνες του καλοκαιριού, η κάπαρη εμφανίζεται δειλά στην αρχή και θαρραλέα στη συνέχεια σχεδόν σε όλα τα ελληνικά νησιά, μα κυρίως στα νησιά των Κυκλάδων. Πρόκειται για αυτοφυείς θάμνους που κάνουν την εμφάνισή τους σε όλη τη Μεσόγειο και στη χώρα μας παρατηρούμε να ξεπροβάλλουν από τους βράχους, ακόμα και πάνω στις πέτρες.
Η επιστημονική της ονομασία είναι Capparis spinosa και μπορεί εμείς να μην τη χρησιμοποιούμε τόσο συχνά, αλλά φαίνεται πως ήταν αρκετά διαδεδομένη στην αρχαιότητα. Μάλιστα, ο Διοσκουρίδης ο Πεδάνιος (40 – 90 μ.Χ.) αναφέρεται ως ο πρώτος που προσδιόρισε τις θεραπευτικές ιδιότητες αυτού του ιδιαίτερου φυτού.
Τα φύλλα αλλά και τα μπουμπούκια της κάπαρης συλλέγονται και γίνονται τουρσί, ώστε να μπορούν να καταναλωθούν όλο το χρόνο. Ειδικά τα μπουμπούκια της χρησιμοποιούνται σε πολλές συνταγές, μα κυρίως ως καρύκευμα σε σαλάτες και κρύα ορεκτικά πιάτα. Η γεύση της είναι πικάντικη και ελαφρώς καυτερή, κάτι που οφείλεται στην ύπαρξη του σιναπέλαιου, το οποίο απελευθερώνεται από τους ιστούς του ίδιου του φυτού. Το μικρό τους μέγεθος μπορεί να σας ξεγελά• η γεύση τους είναι πολύ έντονη.
Διατροφική αξία και οφέλη της κάπαρης στην υγεία μας
Είτε τις προμηθευτείτε σε κονσέρβα, είτε σε τουρσί, η κάπαρη αποτελείται από 84% νερό, 5% υδατάνθρακες, 2% πρωτεΐνες και 1% λιπαρά. Μια μερίδα των 28 γραμμαρίων περιέχει 6 θερμίδες. Στην αρχαία Ελλάδα, η κάπαρη χρησιμοποιείτο ως διαλυτικών των αερίων του στομάχου. Στην αγιουβερδική ιατρική, που αποτελεί εναλλακτικό σύστημα παραδοσιακής ιατρικής στην Ινδία, θεωρείται ως ένα αποτελεσματικό ηπατικό διεγερτικό και προστατευτικό του ήπατος. Αλλά ας δούμε ποια είναι τα κύρια συστατικά και τα οφέλη της.
Σίδηρος
O σίδηρος σχετίζεται στενά με την υγεία των ερυθρών αιμοσφαιρίων, είναι απαραίτητο για την μεταφορά οξυγόνου σε όλο μας το σώμα. Ο σίδηρος βοηθά επίσης τα κύτταρά σας να παράγουν αρκετή ενέργεια για καθημερινές λειτουργίες και γενικά στην κυτταρική ανάπτυξη και στην κυτταρική παραγωγή.
Η κάπαρη περιέχει μια καλή ποσότητα σιδήρου. Ωστόσο, καθώς συνήθως δεν καταναλώνουμε κάπαρη σε μεγάλες ποσότητες, δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κύριες τροφές ως πηγή σιδήρου. Μια κουταλιά της σούπας περιέχει σχεδόν λιγότερο από ένα τέταρτο milligram σιδήρου, το 1% περίπου της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας.
Βιταμίνη Κ
Πρόκειται για λιποδιαλυτή βιταμίνη που είναι αποδεδειγμένο πως προλαμβάνει κατά της θρόμβωσης, παίζοντας κεντρικό ρόλο στη διαδικασία. Η βιταμίνη Κ ενισχύει επίσης την υγεία των οστών, αλλά και την κυτταρική ανάπτυξη. Τα χαμηλά επίπεδά της στον οργανισμό προκαλούν αιμορραγίες και με τον καιρό μειώνεται η οστική πυκνότητα, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. 1 κουταλιά της σούπας κάπαρη περιέχει λίγο παραπάνω από 2 μικρογραμμάρια βιταμίνη Κ, που αποτελεί το 31% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας.
Περιεκτικότητα σε νάτριο
Σε οποιαδήποτε μορφή κι αν προμηθευτείτε την κάπαρη, χρειάζεται να γνωρίζετε ότι περιέχουν υψηλή ποσότητα νατρίου. Μια κουταλιά περιέχει 255 milligrams νατρίου. Αυτό αντιστοιχεί στο 11% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης σε νάτριο. Όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την αρτηριακή τους πίεσης χρειάζεται να ελέγχουν την ποσότητα νατρίου που καταναλώνουν.
Φλαβονοειδή
Για κάποιους, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της κάπαρης είναι η υψηλή της περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως κερκετίνη, ρουτίνη και καμφερόλη. Τα φλαβονοειδή θεωρούνται ότι διαθέτουν αντιβακτηριδιακές, αντυπερτασικές, αναλγητικές, αντικαρκινικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που προλαμβάνουν κατά των ελεύθερων ριζών. Οι τελευταίες είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση διαφόρων τύπων καρκίνου και φλεγμονών.
Τέλος, η κάπαρη αποτελεί μια καλή πηγή φυτικών ινών, που βοηθούν στην φυσιολογική λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος. Μια κουταλιά της σούπας κάπαρη περιέχει 0.3 γραμμάρια φυτικών ινών. Βέβαια, όπως προείπαμε, η ποσότητα που συνηθίζουμε να καταναλώνουμε είναι σχετικά μικρή, οπότε αν θέλετε να λάβετε περισσότερα από τα οφέλη της κάπαρης, ήρθε η ώρα να την ενσωματώσετε περισσότερο στην καθημερινή σας διατροφή.