Περίεργες, τουλάχιστον, οι αποστρατείες που έγιναν στο Στράτευμα μετά την παραμονή Φλώρου στη θέση του Α/ΓΕΕΘΑ. Και οι 22 αρχιπλοίαρχοι που πλέον υπηρετούν στο Πολεμικό Ναυτικό είναι όλοι τους της ίδιας τάξης! Αποστρατεύτηκαν αξιωματικοί που ασχολούνταν με συγκεκριμένα εξοπλιστικά προγράμματα.
Του Περικλή Ζορζοβίλη
Στα αξιοσημείωτα και η αποστρατεία αρχιπλοιάρχου που ασκούσε τα καθήκοντα του διοικητή εν πλω (COM FHQ) της ευρωπαϊκής επιχείρησης IRINI, γεγονός που εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για τον προγραμματισμό βάσει του οποίου γίνονται οι τοποθετήσεις σε ευρωπαϊκές επιχειρησιακές αποστολές από μία χώρα που επιθυμεί να πρωτοστατήσει στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Οι αξιωματικοί αυτοί, λόγω θέσης ή καθηκόντων, ασχολούνταν με δύο εξοπλιστικά προγράμματα γερμανικού ενδιαφέροντος, τα οποία τον περασμένο Οκτώβριο, λίγες ημέρες πριν από την επίσημη επίσκεψη του καγκελάριου Ολαφ Σολτς στην Αθήνα, επρόκειτο να εισαχθούν προς γνωμοδότηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή. Ομως με άνωθεν παρέμβαση η συνεδρίαση αναβλήθηκε. Αυτοί οι αξιωματικοί αποστρατεύτηκαν.
Πρόκειται για την ύψους 2,2 δισ. ευρώ προμήθεια 205 τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης (ΤΟΜΑ) KF41 Lynx κατασκευής της γερμανικής Rheinmetall και τον ύψους 572.000.000 ευρώ εκσυγχρονισμό 123 αρμάτων μάχης Leopard 2A4 του Ελληνικού Στρατού (από τα 183 του τύπου που διαθέτει σε υπηρεσία). Υπενθυμίζεται ότι το δεύτερο πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαβούλευσης για την «αμοιβαία επωφελή» επίλυση των εκκρεμών θεμάτων μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Krauss-Maffei Wegmann (KMW) χαρακτηρίστηκε από τη γερμανική εταιρία προαπαιτούμενο για την επίτευξη συμβιβασμού.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μία από τις αποστρατείες σχετίζεται με το πρόγραμμα του νέου ΤΟΜΑ, δηλαδή τη με συνοπτικές διαδικασίες απευθείας ανάθεση. Αληθεύει ότι ο εν λόγω αξιωματικός είχε εκφράσει υπηρεσιακά την άποψη ότι, επειδή πρόκειται για κύριο οπλικό σύστημα, έπρεπε πρώτα να συνταχθούν και να εγκριθούν από τα αρμόδια επιτελικά όργανα οι επιχειρησιακές και τεχνικές απαιτήσεις και στη συνέχεια να προκηρυχθεί διαγωνιστική διαδικασία η οποία θα περιελάμβανε και τη διεξαγωγή διαδικασίας αξιολόγησης πεδίου, παρόμοια αυτής που είχε διεξαχθεί τα μέσα της δεκαετίας του 1990 για την επιλογή του Leopard 2HEL ως Νέου Αρματος Σύγχρονης Τεχνολογίας (ΝΑΣΤ);
Αληθεύει ότι είχε εκφράσει προβληματισμό για το γεγονός ότι το KF41 Lynx δεν έχει επιλεγεί από τον στρατό της Γερμανίας και συγκεκριμένα για το τι συνεπάγεται αυτό στην εμπλοκή και τη συνδρομή του γερμανικού δημοσίου σε περίπτωση που απαιτηθεί;
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο ίδιος αξιωματικός, λόγω γνώσης και εμπειρίας, έχει προταθεί ως μάρτυρας του Ελληνικού Δημοσίου στη διεθνή διαιτησία, στην οποία προσέφυγε στις 17 Μαΐου 2019 η KMW για καθυστερημένες πληρωμές στο πλαίσιο της σύμβασης 016A/2003 για την προμήθεια 170 αρμάτων μάχης Leopard 2HEL. Οπως είναι γνωστό, η γερμανική εταιρία αιτείται την επιδίκαση αποζημίωσης 146.133.000 ευρώ (έκτοτε έχει αυξηθεί λόγω τόκων υπερημερίας και ανατοκισμού τους), των δικαστικών εξόδων και του συνόλου των εξόδων της διαιτησίας.
Ο αξιωματικός φέρεται ότι είχε διατυπώσει τη θέση ότι, επειδή οι οξειδώσεις στους σωλήνες των πυροβόλων των αρμάτων και οι τριχοειδείς ρωγμές στο εσωτερικό της οροφής του πύργου, στην περιοχή των θυρίδων οροφής του αρχηγού πληρώματος και του γεμιστή, είχαν εμφανιστεί σε αριθμό αρμάτων μεγαλύτερο από το όριο που προβλεπόταν στη σύμβαση, θα έπρεπε να χαρακτηριστούν «συστημικά σφάλματα» και ο ανάδοχος να προβεί στην αντικατάσταση των υλικών με νέας κατασκευής. Ομως το 2014 υπεγράφη η έκτη τροποποίηση της σύμβασης 016A/2003, που αφορούσε την υιοθέτηση λύσεων για τη θεραπεία των ανωτέρω προβλημάτων.
Το ξήλωμα της επιτροπής που ασχολούνταν με την έκπτωτη γερμανική εταιρία KMW
Δύο άλλες αποστρατείες αφορούν την περιβόητη επιτροπή που είχε συσταθεί από τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του υπουργείου Εθνικής Αμυνας τον Ιούλιο του 2020 και ανασυγκροτήθηκε τον Μάρτιο του 2022, με έργο την προαναφερθείσα επίλυση των εκκρεμών θεμάτων μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και KMW.
Η επιτροπή, κατά την εκτέλεση του έργου της και με γνώμονα την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, δηλαδή των φορολογουμένων, ανέδειξε και κατέγραψε στα επίσημα πρακτικά της κρίσιμα μείζονα ζητήματα που δυστυχώς είχαν τεθεί από την ελληνική πλευρά σε «ύπνωση» επί πολλά χρόνια, όπως:
τις απαιτήσεις του Ελληνικού Δημοσίου λόγω:
α) Μείωσης της αξίας των αρμάτων μάχης Leopard 2HEL λόγω εμφάνισης ρωγμών στους πύργους μεγάλου αριθμού αρμάτων και οξείδωσης στον σωλήνα του πυροβόλου.
β) Καθυστερημένης παράδοσης εξαιτίας της αντικατάστασης στοιχείων θωράκισης πύργου και των βάσεων των θυρίδων στο σύνολο των αρμάτων και της μη λειτουργικότητας του Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου (ΣΔΕ) «ΗΝΙΟΧΟΣ», που παραλήφθηκε τον Φεβρουάριο του 2013 με σχεδόν τετραετή καθυστέρηση.
Κατά εκτιμήσεις, η οικονομική αποτίμηση των ανωτέρω απαιτήσεων, που ουδέποτε στο παρελθόν είχαν εγερθεί από πλευράς Ελληνικού Δημοσίου, ανέρχεται σε περίπου 230.000.000 έως 250.000.000 ευρώ. Ομως ακόμη και σήμερα δεν φαίνεται να έχει αρχίσει από τις αρμόδιες υπηρεσίες η διαδικασία ακριβούς υπολογισμού τους ώστε στην υπό εξέλιξη διεθνή διαιτησία να υποβληθεί σχετική ανταπαίτηση ή να ασκηθεί από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους νέα προσφυγή του Ελληνικού Δημοσίου στη διεθνή διαιτησία για την επιδίκαση αποζημίωσης.
τη μη παράδοση των πιστοποιημένων πυρομαχικών πυροβολικού μακρού βεληνεκούς (40 χλμ.), 22 χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης 017A/2001 (προμήθεια 24 αυτοκινούμενων οβιδοβόλων PzH-2000GR). Για το ζήτημα αυτό, με τη γνωμοδότηση Νο. 98 της 1ης Νοεμβρίου 2022, που εξέδωσε το αρμόδιο όργανο της ΓΔΑΕΕ, η Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή Προμηθειών (ΚΓΕΠ), η εταιρία κηρύχθηκε έκπτωτη από την κατακύρωση σε αυτή και κάθε δικαίωμα που απορρέει από τη σχετική σύμβαση.
τη μέσω επιβολής προστίμου οριστικοποίηση ποινικών ρητρών βάσει των οποίων το Ελληνικό Δημόσιο είχε παρακρατήσει περίπου 28.000.000 ευρώ από τις πληρωμές προς τη KMW. Με τη γνωμοδότηση Νο. 50/2022 της 13ης Οκτωβρίου 2022 η ΓΔΑΕΕ/ΚΓΕΠ εισηγήθηκε την επιβολή στην KMW πρόστιμου ύψους περίπου 26.000.000 ευρώ λόγω εκπρόθεσμης παράδοσης υλικών στο πλαίσιο της σύμβασης 016A/2003.
Επίσης, η επιτροπή κατέγραψε σε πρακτικό της και τις βαρύτατες καταγγελίες εκπρόσωπου της γερμανικής εταιρίας κατά της ιδιότητας, της προσωπικότητας και του ήθους του προέδρου και των μελών της. Δεν είναι γνωστό αν η ΓΔΑΕΕ εξέτασε τις καταγγελίες. Αν όμως δεν εξετάστηκαν, τότε η αποστρατεία σημαίνει και την άκριτη υιοθέτησή τους;
Είναι εμφανές ότι η επιτροπή δρομολόγησε σημαντικές εξελίξεις (όπως η έκδοση των δύο γνωμοδοτήσεων που εκκρεμούσε επί χρόνια), αλλά και ότι με τον τρόπο λειτουργίας της βρέθηκε σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης με την επίσης εμφανή, εντός του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, προωθούμενη ταχεία και επιφανειακή διευθέτηση των εκκρεμοτήτων του παρελθόντος και την ταυτόχρονη ανάθεση νέων, υψηλού κόστους συμβάσεων με «fast track» διαδικασίες. Γιατί, άραγε, μέχρι σήμερα, περίπου έξι μήνες μετά την έκδοση των γνωμοδοτήσεων, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας δεν τις έχει κάνει αποδεκτές, ώστε να γίνουν εκτελεστές διοικητικές πράξεις;
Σε κάθε περίπτωση πάντως, χάρη στις εργασίες της επιτροπής, οι απαιτήσεις του Ελληνικού Δημοσίου έχουν πλέον επίσημα καταγραφεί.