Η Κίνα φιλοξενεί εμπιστευτικές συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Αυτό ανακοινώθηκε από Αμερικανούς και Βρετανούς διπλωμάτες. Ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων ξεκίνησε στις 23 Μαρτίου στο Χονγκ Κονγκ, ο δεύτερος είναι προγραμματισμένος για τη Σαγκάη.
Η εμφάνιση στην ισραηλινή εφημερίδα Haaretz στις 13 Μαρτίου των θέσεων του πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, Εφραίμ Χαλεβί, ότι, κατά τη γνώμη του, ήρθε η ώρα η ισραηλινή πλευρά να αρχίσει αμέσως να ερευνά το έδαφος για πιθανή εξομάλυνση με την Τεχεράνη, προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση.
Και αυτό γιατί ο Χαλεβί που είπε για εξομάλυνση δεν λέει ποτέ λόγια του αέρα.
Οκτώ μέρες αργότερα, στην αμερικανική αναλυτική έκδοση «Responsible Statecraft», ένα διαδικτυακό αμερικανικό περιοδικό του «Quincy Institute for Responsible Public Administration», υποστήριξε ότι η αναθεώρηση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν δεν είναι τόσο απίθανη όπως μπορεί να φαίνεται με την πρώτη ματιά, και χρησίμευσε ως σήμα ότι κάτι σημαντικό, εντυπωσιακό, αλλά καθαρά εμπιστευτικό, συνέβαινε στις σχέσεις μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.
Όπως αποδείχθηκε, η υπόθεση ήταν σωστή. Μικρές αντιπροσωπείες 2-3 ατόμων από την Τεχεράνη και το Τελ Αβίβ συναντήθηκαν στο Χονγκ Κονγκ με τη μεσολάβηση του Πεκίνου – μια συνεισφορά που έρχεται μετά τη συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας.
Ο πρώτος γύρος ήταν απλώς μια εισαγωγή και επιβεβαίωση ότι ο διάλογος μεταξύ δύο αδυσώπητων αντιπάλων – ο ένας εκ των οποίων, το Ισραήλ, θεωρεί το Ιράν «υπαρξιακή απειλή», και ο άλλος, η Τεχεράνη, είναι πεπεισμένη ότι είναι δυνατό με την ενεργό συμμετοχή της «το σιωνιστικό καθεστώς θα εξαφανιστεί από τις σελίδες της ιστορίας».
Ο δεύτερος γύρος, που έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στη Σαγκάη, θα είναι πιο ουσιαστικός. Οι ταυτότητες των συμμετεχόντων, φυσικά, δεν θα αποκαλυφθούν, αφού στο Ισραήλ κινδυνεύουν να κατηγορηθούν και στο Ιράν – επίσης, να κατηγορηθούν για προδοσία. Αλλά η ατζέντα για το τι θα συμφωνήσουν γενικά οι δύο πλευρές, μάλλον, θα γίνει γνωστή.
Οι συζητήσεις αναμένονται με πρόκληση έντονων διαφωνιών. Λόγω αυτών είναι ακόμη δύσκολο να φανταστεί κανείς αν θα βρεθεί μια κοινή γλώσσα, αφού δεν μιλάμε απλώς για αντιφάσεις σε ορισμένα ζητήματα, μιλάμε για αντιθέσεις ανταγωνιστικού χαρακτήρα.
Με απλά λόγια, το κύριο πρόβλημα των ιρανο-ισραηλινών σχέσεων είναι ότι καθένα από τα μέρη πιστεύει ότι δεν μπορούν να συνεννοηθούν στον ίδιο κόσμο.
Αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος, και επομένως πρέπει συζητήσουν για κάτι και ίσως να συμφωνήσουν σε θέματα όπως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η Συρία, η Χεζμπολάχ, και πολλά άλλα.
Το πρόβλημα είναι ότι, αν και υπάρχουν αντικειμενικές προϋποθέσεις για διαπραγματεύσεις, κάθε ένα από τα μέρη είναι σίγουρο ότι μπορεί να τα καταφέρει χωρίς αυτές.
Υπάρχουν, ωστόσο, δύο πολύ σημαντικά εμπόδια σε οποιεσδήποτε συμφωνίες.
Πρώτον, το Ισραήλ θα πρέπει στη συνέχεια να παραμερίσει τα σχέδια για ένα μεγάλο χτύπημα κατά του Ιράν, το οποίο στοχεύει το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Και οι φόβοι για αυτό είναι μέχρι στιγμής το μόνο πράγμα που εμποδίζει την Τεχεράνη να πραγματοποιήσει πλήρως τις πυρηνικές της ικανότητες.
Δεύτερον, οι κατ’ αρχήν συμφωνίες δεν μπορούν να επιτευχθούν όσο ο Αλί Χαμενεΐ και το περιβάλλον του βρίσκονται στην εξουσία στην Τεχεράνη.
Ωστόσο, διαφαίνεται το πιο αισιόδοξο αποτέλεσμα, ένα σύμφωνο μη επίθεσης, και υπό σοβαρές εγγυήσεις των μεγαλύτερων παικτών του κόσμου, των ίδιων ΗΠΑ και Κίνας.
Θα ήταν δυνατό να θεωρηθεί ο ΟΗΕ ως εγγυητής, λόγω της παρακμής της εξουσίας του τα τελευταία χρόνια και της απώλειας πραγματικών μοχλών επιρροής στην κατάσταση στον κόσμο, η συμπερίληψή του στον κατάλογο των εγγυητών μπορεί να είναι αρκετά δηλωτική.
Αλλά ακόμη και ένα τέτοιο σύμφωνο θα ήταν ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για την αποκλιμάκωση τόσο των ιρανο-ισραηλινών σχέσεων όσο και για την εκτόνωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή και σε όλο τον κόσμο.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών, όπως είναι προφανές, θα είναι εξαιρετικά περίπλοκες. Αλλά η πρωτοβουλία της Κίνας να ξεκινήσει τον ιρανο-ισραηλινό διάλογο ανοίγει ένα «παράθυρο ευκαιριών» για αυτούς, τουλάχιστον δημιουργεί μια πλατφόρμα για τη διαχείριση της σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών. Και αυτό αξίζει πολλά τις μέρες που διανύουμε.
—