Ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν (ή Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν) (26 Απριλίου 1889 – 29 Απριλίου 1951) ήταν Αυστριακός φιλόσοφος, με σημαντική συνεισφορά στον τομέα της αναλυτικής φιλοσοφίας και της λογικής.
Θεωρείται ένας από τους πλέον επιδραστικούς φιλοσόφους, του οποίου το έργο διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη της φιλοσοφικής σκέψης του 20ού αιώνα.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του δημοσίευσε μόλις μία φιλοσοφική διατριβή, το Tractatus Logico-Philosophicus, ένα άρθρο, μια κριτική βιβλίου και ένα παιδικό λεξικό, αν και πολλές δευτερογενείς δημοσιεύσεις και αναλύσεις γύρω από το έργο του καταγράφονται μέχρι σήμερα. Τα ογκώδη χειρόγραφά του επιμελήθηκαν και δημοσιεύθηκαν μετά τον θάνατό του.
Οι Φιλοσοφικές Έρευνες εμφανίστηκαν σε μορφή βιβλίου το 1953 και ως το τέλος του αιώνα θεωρούνταν σημαντικό σύγχρονο κλασικό έργο. Ο φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ περιέγραψε τον Βιτγκενστάιν ως «το τελειότερο παράδειγμα παραδοσιακά εννοούμενης ιδιοφυΐας που έχω γνωρίσει: φλογερός, βαθυστόχαστος, δριμύς και αυταρχικός».
Γεννημένος στη Βιέννη σε μια από τις πλουσιότερες οικογένειες της Ευρώπης, κληρονόμησε το 1913 μια μεγάλη περιουσία από τον πατέρα του. Έδωσε κάποια σημαντικά ποσά σε φτωχούς καλλιτέχνες. Σε μια περίοδο σοβαρής κατάθλιψης μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, χάρισε ολόκληρη την περιουσία του στους αδελφούς και τις αδελφές του. Τρεις από τους αδελφούς του αυτοκτόνησαν, πράγμα που σκέφθηκε να κάνει και ο ίδιος.
Εγκατέλειψε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία πολλές φορές: υπηρετώντας ως αξιωματικός σε μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου παρασημοφορήθηκε για το θάρρος του· διδάσκοντας σε σχολεία απομακρυσμένων χωριών της Αυστρίας, όπου αντιμετώπισε διαμάχες επειδή χτυπούσε τα παιδιά όταν αυτά έκαναν λάθη στα μαθηματικά και εργαζόμενος ως νοσοκομειακός φροντιστής στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου έλεγε στους νοσηλευομένους να μην παίρνουν τα φάρμακα που τους δίνουν και κατάφερνε εν πολλοίς να κρατά μυστικό το γεγονός ότι ήταν από τους διασημότερους φιλοσόφους του κόσμου. Εντούτοις, περιέγραφε τη φιλοσοφία ως «τη μόνη εργασία που μου δίνει ικανοποίηση».
Συχνά η φιλοσοφία του διαιρείται στην πρώιμη περίοδο, με χαρακτηριστικότερο έργο το Tractatus, και την ύστερη περίοδο που διατυπώνεται στις Φιλοσοφικές Έρευνες. Ο πρώιμος Βιτγκενστάιν ενδιαφέρθηκε για τη λογική σχέση μεταξύ προτάσεων και του κόσμου και πίστευε ότι έλυσε όλα τα φιλοσοφικά προβλήματα αφού έδωσε εξηγήσεις για τη λογική που υποκρύπτεται στη σχέση αυτή. Ακόμη και η πρώιμη περίοδός του, όμως, αποκαλύπτει έναν λανθάνοντα μυστικισμό αφού πιστεύει ότι οι λέξεις «φθάνουν» στους ανθρώπους που τις προφέρουν δίχως να τους αγγίζουν. Ο ύστερος Βιτγκενστάιν απέρριψε πολλές από τις υποθέσεις του Tractatus, υποστηρίζοντας ότι το νόημα των λέξεων συνίσταται από τη λειτουργία που επιτελούν εντός κάθε λογοπαίγνιου.
Η επίδραση του Βιτγκενστάιν έχει γίνει αισθητή σχεδόν σε κάθε πεδίο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, υπάρχουν όμως και ευρέως αποκλίνουσες ερμηνείες της σκέψης του. Όπως λέει ο φίλος και συνεργάτης του Γκέοργκ Χένρικ φον Ράιτ:
«Είχε την άποψη… ότι οι ιδέες του έχουν γενικώς παρεξηγηθεί και διαστρεβλωθεί, ακόμη και από εκείνους που δηλώνουν μαθητές του. Αμφέβαλε ότι θα κατανοηθεί καλύτερα στο μέλλον. Είχε πει κάποτε ότι ένοιωθε σαν να έγραφε για ανθρώπους που σκέφτονται διαφορετικά, που αναπνέουν κάποιον διαφορετικό αέρα από ότι οι σημερινοί άνθρωποι».
Η συνέχεια εδώ Πρωτοσελιδα – Ειδήσεις