Η ορμονική θεραπεία χρησιμοποιείται για την ανακούφιση κοινών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όπως οι εξάψεις και οι νυχτερινές εφιδρώσεις. Μελέτες παρατήρησης έχουν δείξει στο παρελθόν ότι η μακροχρόνια ορμονοθεραπεία κατά την εμμηνόπαυση σχετίζεται με την ανάπτυξη άνοιας, ωστόσο δεν ήταν γνωστή η επίδραση της βραχυπρόθεσμης θεραπείας και των διαφορετικών σχημάτων θεραπείας στην εμφάνιση άνοιας.
Σύμφωνα με μεγάλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «The BMJ» («The British Medical Journal), η ορμονική θεραπεία κατά την εμμηνόπαυση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ. Ερευνητές από τη Δανία αξιολόγησαν τη σχέση μεταξύ της χρήσης συνδυασμένης θεραπείας με οιστρογόνα και προγεστερόνη και της ανάπτυξης άνοιας, ανάλογα με τον τύπο της ορμονικής θεραπείας, τη διάρκεια χρήσης και την ηλικία κατά τη χρήση.
Η έρευνα έγινε σε δεδομένα εθνικού μητρώου της περιόδου 2000-2018 και αφορούσε γυναίκες στη Δανία ηλικίας 50-60 ετών, χωρίς ιστορικό άνοιας και χωρίς υποκείμενη αιτία που να τις εμποδίζει να κάνουν χρήση ορμονικής θεραπείας κατά την εμμηνόπαυση. Παράγοντες, όπως η εκπαίδευση, το εισόδημα, η υπέρταση, ο διαβήτης και οι παθήσεις του θυρεοειδούς, λήφθηκαν επίσης υπόψη.
Εντοπίστηκαν 5.589 περιπτώσεις άνοιας. Η μέση ηλικία κατά τη διάγνωση ήταν τα 70 έτη. Πριν από τη διάγνωση το 32% των περιπτώσεων είχε λάβει θεραπεία με οιστρογόνα – προγεστερόνη από τη μέση ηλικία των 53 ετών. Η μέση διάρκεια της θεραπείας ήταν τα 3,8 έτη. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν είχαν λάβει ποτέ τη θεραπεία, εκείνα που είχαν λάβει θεραπεία με οιστρογόνα – προγεστερόνη είχαν 24% αυξημένο ποσοστό εμφάνισης άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ, ακόμη και οι γυναίκες που έλαβαν θεραπεία σε ηλικία 55 ετών ή νεότερες. Η αύξηση στην εμφάνιση άνοιας παρατηρήθηκε ακόμη και σε βραχυχρόνιους χρήστες. Τα ποσοστά ήταν υψηλότερα με τη μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης, κυμαινόμενα από 21% για ένα έτος ή λιγότερο έως και 74% για περισσότερα από 12 έτη χρήσης. Το αυξημένο ποσοστό άνοιας ήταν παρόμοιο για τα συνεχή (καθημερινά) και τα κυκλικά (για 10-14 ημέρες κάθε μήνα) θεραπευτικά σχήματα. Αντίθετα, η θεραπεία μόνο με προγεστερόνη και μόνο με κολπικά οιστρογόνα δεν συσχετίστηκε με την ανάπτυξη άνοιας.
Οι ερευνητές ζητούν να γίνουν περαιτέρω μελέτες για να διερευνηθεί εάν η συσχέτιση αυτή παραπέμπει σε αιτιώδη σχέση μεταξύ της ορμονοθεραπείας και του κινδύνου άνοιας. Οπως σημειώνουν: «Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να προσδιοριστεί εάν αυτά τα ευρήματα αντιπροσωπεύουν μια πραγματική επίδραση της ορμονοθεραπείας για την εμμηνόπαυση στον κίνδυνο άνοιας ή εάν αντανακλούν μια υποκείμενη προδιάθεση στις γυναίκες που χρειάζονται αυτές τις θεραπείες».