Κυβέλη – Από τα «ιερά τέρατα» του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η Κυβέλη (Σμύρνη 13 Ιουλίου 1888 – Αθήνα 26 Μαΐου 1978) υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς και επί σειρά ετών κυριάρχησε σε ρόλους κωμικούς και δραματικούς (commedienne) μαζί με τη σύγχρονη και εφάμιλλή της Μαρίκα Κοτοπούλη.

Λέγεται ότι γεννήθηκε στη Σμύρνη (σύμφωνα με άλλες εκδοχές το 1884 ή το 1887) και από τη νηπιακή της ηλικία βρέθηκε υπό την προστασία του Δημητρίου Λεονάρδου (ανώτερου δημόσιου υπαλλήλου) και των θετών γονέων της, του παπουτσή Αναστάσιου Αδριανού και της συζύγου του Μαρίας, που εργαζόταν στην οικία Λεονάρδου και η οποία είχε βρει τη μικρή έκθετη Κυβέλη το 1890, με ένα μενταγιόν στο λαιμό που έφερε το όνομά της.

Το θεατρικό της ταλέντο αναπτύχθηκε αυθόρμητα στις προσπάθειες που κατέβαλε για να ξαναφέρει το χαμόγελο στους θετούς γονείς της, που είχαν χάσει τον γιο τους στη Βραζιλία. Στο σπίτι του ζεύγους Αδριανού γνώρισε τη μικρή Κυβέλη ο καθηγητής ορθοφωνίας και απαγγελίας Μ. Σιγάλας, ο οποίος, αφού της έδωσε κάποια σειρά μαθημάτων το Μάρτιο του 1901, την παρουσίασε σε επίδειξη των μαθητριών του. Η Κυβέλη Αδριανού πήρε το πρώτο βραβείο που στάθηκε αφορμή για να αλλάξουν τα σχέδια των γονιών της να την κάνουν μοδίστρα.

Την ίδια εποχή άρχισε να λειτουργεί η Δραματική Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου και η Κυβέλη γράφτηκε σ΄ αυτήν παρότι δεν είχε συμπληρώσει τα 15 της χρόνια. Τρεις μήνες όμως μετά, το Σεπτέμβριο του 1901, η σχολή εκείνη έκλεισε και προσέλαβε την Κυβέλη ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος στο θεατρικό όμιλο της Νέας σκηνής, που άρχισε τότε να καταρτίζεται από νεαρούς ερασιτέχνες, μεταξύ των οποίων ήταν ο Σωτήρης Σκίπης, ο Μήτσος Μυράτ, ο Διονύσης Δεβάρης, ο Άγγελος Σικελιανός και η αδελφή του Ελένη Πασαγιάννη.

Στην πρώτη εμφάνιση της «Νέας Σκηνής» στη θεατρική παράσταση που δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών προς τιμή Ρουμάνων φοιτητών του Πανεπιστημίου, η Κυβέλη εμφανίζεται για πρώτη φορά στον πρωταγωνιστικό ρόλο ως Ιουλιέτα, στη πασίγνωστη σκηνή του κήπου του γνωστού έργου του Σαίξπηρ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα.

Την επιτυχία της εκείνη ακολούθησαν οι εμφανίσεις της στην «Άλκηστη» του Ευριπίδη ως θεραπαινίδα, στην «Αγριόπαπια» του Ίψεν ως Εδβίγη, στη «Λοκαντιέρα» του Κάρλο Γκολντόνι ως θεατρινούλα, εκ των οποίων η θεατρική αναγνώρισή της υπήρξε γενική τόσο εκ μέρους του κοινού όσο και των κριτικών του θεάτρου. Έκτοτε αποτέλεσε κύριο πρόσωπο της Νέας Σκηνής και από τον ρόλο «του κακόμοιρου» που υποδύθηκε στο έργο του Αλφόνς Ντωντέ «Αρλεζιάνα» (28 Ιουλίου 1902) άρχισε να μεσουρανεί στη θεατρική σκηνή.

Δικός της θίασος

Το 1906 δημιουργεί δικό της θίασο με τον Κ. Σαγιώρ, που διαλύθηκε σε λίγους μήνες λόγω αναχώρησής της στο Παρίσι. Με την επιστροφή της και μετά από μικρή συνεργασία με τον Σαγιώρ δημιουργεί αποκλειστικά δικό της θίασο.

Μέχρι το 1932 η Κυβέλη ως θιασάρχης και πρωταγωνιστής ανέβασε πολλά έργα σημαντικών συγγραφέων Ελλήνων και ξένων μεταξύ των οποίων των Γρ. Ξενόπουλου, Σ. Σκίπη, Σπ. Μελά, Δ. Κορομηλά, Δ. Ταγκόπουλου, Πρίγκιπα Νικολάου, Θ. Συναδινού, Π. Χορν, Ι. Πολέμη, Δ. Μπόγρη, Αρ. Προβελέγγιου, Ν.Ι Λάσκαρη, Μ. Λιδωρίκη, Ίψεν, Ντ΄ Αννούτσιο, Μαίτερλιγκ, Γκόργκυ.

Μαρίκα Κοτοπούλη

Το 1932 και 1934 συνεργάσθηκε με την καθιερωμένη αντίπαλό της Μαρίκα Κοτοπούλη, ως καλλιτεχνική αντίδραση στη δημιουργία του Εθνικού Θεάτρου (που είχε ιδρύσει ο τότε Υπουργός Παιδείας και μετέπειτα σύζυγός της, Γεώργιος Παπανδρέου). Στη συνέχεια για οικογενειακούς λόγους αποσύρθηκε από τη σκηνή με μία μόνο έκτακτη εμφάνιση το 1942 σε παραστάσεις του έργου του Σ. Μελά «Πίσω στη Γη».

Τον Απρίλιο του 1943 διαφεύγει με καΐκι στη Μέση Ανατολή, ακολουθώντας το σύζυγό της Γεώργιο Παπανδρέου στον Λίβανο, στην Αίγυπτο και στην Ιταλία, για να γυρίσει μετά την απελευθέρωση στην Αθήνα το 1944. Με την επιστροφή της και από το καλοκαίρι του 1950 συνεργάζεται με τη Μαρίκα Κοτοπούλη στο έργο «Τα παιδιά του Εδουάρδου», ακολούθως με το Εθνικό Θέατρο στο έργο «Δάφνη Λορεόλα» και το 1952 ξαναεμφανίζεται με τη Μαρίκα Κοτοπούλη στο έργο του Ζαν Κοκτώ «Τρομεροί γονείς».

Κινηματογράφος

Κακός δρόμος (1933)
Αστέρω (1937), με την κόρη της, Αλίκη Θεοδωρίδου – Νορ.
Η άγνωστος (1954) Λίνα Φλεριανού. Παίζει με την κόρη της, Αλίκη Θεοδωρίδου-Νορ, και την εγγονή της, Κυβέλη Θεοχάρη.

Προσωπική ζωή

Η Κυβέλη παντρεύτηκε τρεις φορές: πρώτα τον μεγάλο ηθοποιό Μήτσο Μυράτ, με τον οποίο απέκτησε τον Αλέξανδρο και τη μετέπειτα γνωστή πρωταγωνίστρια Μιράντα Μυράτ, στη συνέχεια τον θεατρικό επιχειρηματία Κώστα Θεοδωρίδη, με τον οποίο απέκτησε την επίσης γνωστή πρωταγωνίστρια Αλίκη Νικολαΐδη – Θεοδωρίδη (σύζυγο του Πωλ Νορ – Νίκου Νικολαΐδη), και τέλος τον Γεώργιο Παπανδρέου (δεύτερη σύζυγος, με τον οποίο απέκτησε έναν ακόμη γιο τον Γιώργο), γιος του οποίου (από προηγούμενο γάμο) ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος υπήρξε και η μεγάλη της αδυναμία μέχρι το θάνατό της. Ως σύζυγος του Έλληνα Πρωθυπουργού αποτελούσε επί χρόνια το επίκεντρο της κοινωνικής ζωής στην Αθήνα.

Πολιτικές Προεκτάσεις

Η Κυβέλη μαζί με τη Μαρίκα Κοτοπούλη αποτέλεσαν για το θεατρόφιλο κοινό τα «ιερά τέρατα» του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου που δέσποζαν επί δεκαετίες. Οι πολιτικές πεποιθήσεις αυτών των ηθοποιών είχαν επηρεάσει και τη δημοτικότητά τους, ιδιαίτερα στη θερμή περίοδο του Εθνικού Διχασμού, κατά την οποία οι θεατρικές τους παραστάσεις αποτελούσαν πολιτικά γεγονότα.

Οι βενιζελικοί έσπευδαν να χειροκροτούν την Κυβέλη και οι αντιβενιζελικοί τη Μαρίκα Κοτοπούλη. Οι θαυμαστές τους πολλές φορές προκαλούσαν επεισόδια, όταν συναντιόντουσαν μετά τις θεατρικές παραστάσεις στους αθηναϊκούς δρόμους.

wikipedia

Ντοκιμαντέρ Κυβέλη Αδριανού

Σειρά ΄΄Ταξίδι στον Πολιτισμό΄΄
Σειρά του Υπουργείου Πολιτισμού: ΄΄Ταξίδι στον Πολιτισμό΄΄
Αρχισυνταξία -:Νατάσα Μποζίνη
Υπεύθυνος έργου: Κώστας Γεωργουσόπουλος
Πρωτότυπη Μουσική: Μιχάλης Αβραμίδης

.

.

Βίντεο από: Natasa Bozini ΠρωτοσελιδαΕιδήσεις

Άγιος Μηνάς: Ο μεγαλομάρτυρας και θαυματουργός

Άγιος Μηνάς: Ανήκει στους πιο δημοφιλείς Αγίους της Εκκλησίας μας Γεννήθηκε το 245 μ.Χ. στο Νίκιο της Κάτω Αιγύπτου.Οι γονείς του Αγίου ήταν ειδωλολάτρες.Ο Μηνάς...

Μαρτυρίες γιά συμβάντα, στό έπος του ΄40 Από τό αρχειο του υποστράτηγου Δρακούλη Βασιλαράκου

Πρόλογος Δέν ειναι μόνο τά πρόσωπα πού έχουν τή δική τους ιστορία, αλλά καί τά κείμενα, τά έργα τέχνης καί γενικως όλα τά πράγματα. Μπορει νά περάσουν...

Ο ερχομός του πολέμου στα τηλεγραφήματα του ΑΠΕ και το ημερολόγιο του Γιώργου Σεφέρη

Γιώργος Σεφέρης Μέρες Γ΄(16. Απρίλη 1934-14. Δεκέμβρη 1940) εκδόσεις Ίκαρος Της Κατερίνας ΒλαχοδήμουΣεπτέμβρης 1938. Κυριακή Βράδυ, Κηφισιά(Γράμμα) «…Προχτές βράδυ ήρθα στην Κηφισιά, αργά στις 8.30. Κατά...

Θεόδωρος Κανδηλάπτης: Από τον Πόντο στην Αλεξανδρούπολη και στα βουνά της Βορείου Ηπείρου

Στο «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» Ο Οδυσσέας Ελύτης υμνεί τον ηρωισμό ενός νεαρού ανθυπολοχαγού που έπεσε ηρωικά μαχόμενος στα...

Τι συζήτησαν Μεταξάς και Γκράτσι πριν το ιστορικό «ΟΧΙ» που οδήγησε στον πόλεμο

Ο Εμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβης της Ιταλίας στην χώρα μας, το 1940 Συμπρωταγωνιστής κι αυτός της ιστορικής εκείνης νύχτας της 28/10/1940 στο βιβλίο του, «Η αρχή...

Ύψωμα 731: Οι Θερμοπύλες πού δέν έπεσαν Ποτέ!

Στις αρχές Μαρτίου 1941, ο ίδιος ο Μπενίτο Μουσολίνι έφτασε στην Αλβανία για να παρακολουθήσει από κοντά τις επιχειρήσεις Κύριος στόχος, η διάσπαση του...

Πώς πήραμε τη Χειμάρρα: Οι καμπάνες των εκκλησιών άρχισαν να ηχούν χαρμόσυνα για πάνω από μία ώρα – Τα σπίτια σημαιοστολίζονταν το ένα μετά...

Η Χειμάρρα έπεσε! Τα έκτακτα παραρτήματα των εφημερίδων λίγο μετά το μεσημέρι γίνοταν ανάρπαστα στην Αθήνα και στον Πειραιά.Από τον Βασίλη Γαλούπη Εφημερίδα Δημοκρατία Οι...

Γυναίκες της Πίνδου: Οι ηρωίδες του έπους του ’40

Επιζήζασες του έπους του 40 μίλησαν στην ΕΡΤ και τη Δέσποινα Αμαραντίδου Βιντεο από παλιότερη εκδήλωση του 2020Εκτός από τους ήρωες στρατιώτες που έπεσαν στα...

Ο Άγνωστος Πόλεμος του ’40 – Το διπλωματικό και στρατιωτικό παρασκήνιο

Το διπλωματικό και στρατιωτικό παρασκήνιο της ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου του 1940  Το παρουσίασε παλιότερα  η «Μηχανή του χρόνου». H εκπομπή ερευνά...

Ο πόλεμος του 1940 δεν ήταν μόνο μάχες με όπλα – Ήταν μάχη αξιών

Τιμούμε και αυτούς που πάλεψαν όχι μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά και με το ήθος, την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη τους Μέσα στο χιόνι...

Τα σπουδαία τραγούδια που γράφτηκαν για το έπος του ’40 και αναπτέρωσαν το ηθικό του στρατού και του λαού

Με τις φωνές τους έδιναν κουράγιο και δύναμη στους Έλληνες που αγωνίζονταν στον πόλεμο του ‘40 Ήταν οι φωνές και τα τραγούδια τους, που ταξίδευαν...

Έλληνες: Ο μόνος λαός που γιορτάζει την αρχή του πολέμου και όχι το τέλος του

Ο μόνος λαός που γιορτάζει την αρχή του πολέμου και όχι το τέλος του Τον πόλεμο θα τον χάναμε, και θα κέρδιζαν ο Άξονας, οι...

Με την “Μαντάμ Μπάτερφλάϋ”, άρχισε η Ιταλική επίθεση το 1940

Η τέχνη στην υπηρεσία μιάς ανομίας βλέψεων, που ενδύονται “φιλία” Ενώ οι προθέσεις είναι απατηλές και ο πολιτισμός χρησιμοποιείται ως στάχτη στα μάτια, για άλλες...

Η Ελληνική Μεραρχία Πεζικού που έκανε το Επος της Ηπείρου το χειμώνα του 1940

Στον πόλεμο του 1940-41 ο Ελληνικός Στρατός παρέταξε την μεγαλύτερη, αριθμητικά, δύναμη, στην ιστορία της Ελλάδας, από την προϊστορία έως σήμερα του Παντελή Καρύκα Συγγραφέα Στον...

Άγιος Ιάκωβος ο Απόστολος και Αδελφόθεος

Ο πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν ένας από τους γιους του Ιωσήφ από άλλη γυναίκα, γι’ αυτό ονομαζόταν αδελφός του Κυρίου. Η...

Το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940

Συμπληρώνονται 85 χρόνια από το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ της 28ηςΟκτωβρίου 1940. Με την ευκαιρία της Μεγάλης αυτής Εθνικής μας Εορτής, θα αναφερθώ στη βραδιά...

20 Οκτωβρίου 1827: Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου

Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου αποτέλεσε σημείο καμπής για την εξέλιξη της Ελληνικής Επανάστασης Οι Μεγάλες Δυνάμεις (Γαλλίας, Μ. Βρετανία, Ρωσία) είχαν αποστείλει ναυτική δύναμη στη...

Οταν ο Ντίκ Φόσμπερι άλλαξε το άλμα εις ύψος

Όταν ο Αμερικανός αθλητής του εις ύψος άλματος Ντίκ Φόσμπερι Κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, αφήνοντας άφωνους τους όλους θεατές του σταδίου Λένιν, στην Μόσχα, περνώντας...

Ο ταλαντούχος ποδοσφαιριστής μας Ντίνος Κούης

Γράφει ο  Πάνος Ν. Αβραμόπουλος Στην περιωπή της αθλητικής μας ιστορίας ξεχωριστή θέση κατέχει αδιαμφισβήτητα, ο ταλαντούχος ποδοσφαιριστής μας του Άρεως Θεσσαλονίκης και της Εθνικής...

Ο Άγιος Λουκάς Ευαγγελιστής ο Θεόπνευστος

Ιατρός ψυχών και σωμάτων ​Η δόξα, η φήμη, τα υλικά αγαθά και το επάγγελμα που φέρνει πολλά χρήματα και κοινωνική αναγνώριση δεν γεμίζουν την ψυχή...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ