Σατουρνάλια – Από την αρχαιότητα έως σήμερα

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ρωμαϊκή εορτή προς τιμήν του θεού Σατούρνου (Saturnus), ο οποίος ταυτίζεται με τον ελληνικό θεό Κρόνο και αντιστοιχεί με την ελληνική γιορτή των Κρονίων. Ο Κρόνος ήταν ο θεός της σποράς και τον τιμούσαν μετά τη λήξη της περιόδου της σποράς του σίτου. Ο εορτασμός άρχιζε κάθε χρόνο στις 17 Δεκεμβρίου και διαρκούσε επτά ημέρες. Πολλά από τα έθιμα των Σατουρναλίων επιζούν μέχρι σήμερα.

Οι εορταστικές εκδηλώσεις των Σατουρναλίων ξεκινούσαν με θυσία που ο δήμος προσέφερε στον θεό και τελούσε μπροστά στο ναό του. Μετά τη θυσία ακολουθούσε κοινό γεύμα για όλους τους πολίτες, με δημόσια δαπάνη. Κατά την ημέρα αυτή, αλλά και τις τρεις επόμενες, τα δικαστήρια και τα σχολεία παρέμεναν κλειστά.

Για να μνημονευθεί, μάλιστα, η εποχή του χρυσού αιώνα της βασιλείας του Κρόνου (προτού τον εκθρονίσει ο γιος του Ζευς), κατά την οποία μεταξύ των ανθρώπων επικρατούσαν ευδαιμονία και ελευθερία, επέτρεπαν στους δούλους να συμπεριφέρονται ως ελεύθεροι. Οι Ρωμαίοι οικοδεσπότες αντάλλασσαν τους ρόλους με τους δούλους τους και προσέφεραν σ’ αυτούς κάθε εξυπηρέτηση.

Κατά τις ημέρες των Σατουρναλίων αναστελλόταν η απαγόρευση των τυχερών παιχνιδιών. Οργανώνονταν πλούσια συμπόσια, σε καθένα από τα οποία εκλεγόταν από τους συνδαιτημόνες ένας βασιλιάς (saturnalicius princeps), στα προστάγματα του οποίου όφειλαν να υπακούουν όλοι οι συμπότες.

Κατά την 21η και την 22α Δεκεμβρίου γινόταν αγορά, στην οποία πωλούσαν αγαλματίδια που ονομάζονταν σιγιλάρια (sigillaria). Σύμφωνα με το έθιμο, οι εορτάζοντες έπρεπε να αγοράζουν τέτοια αγαλματάκια και να τα προσφέρουν στους γνωστούς και φίλους τους, ευχόμενοι «Bona Saturnalia». Οι πλούσιοι μοίραζαν στους φτωχούς γενναία χρηματικά βοηθήματα. Μεταξύ των δώρων ήταν και λαμπάδες, επειδή, όπως πίστευαν, το φως τους ενίσχυε το φως τού ηλίου, το οποίο ελαττωνόταν την εποχή αυτή.

Τα Σατουρνάλια διατηρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων, μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα, οπότε καταργήθηκαν υπό την επίδραση του Χριστιανισμού. Ωστόσο, πολλά από τα έθιμά τους (ανταλλαγή δώρων, γλέντια, χαρτοπαιξία κ.ο.κ.) διατηρήθηκαν και μεταβιβάστηκαν στον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς.

Τις περισσότερες πληροφορίες για τις τελετές των Σατουρναλίων μνημονεύει ο Λατίνος συγγραφέας του 5ου μΧ αιώνα Μακρόβιος στο έργο του «Saturnalia».
sansimera

ΔΗΜΟΦΙΛΗ