Μνηστήρες της Πηνελόπης: Οι κυριότεροι από τους 108 που θανατώθηκαν

Στη δολοφονία των μνηστήρων (μνηστηροφονία) συμμετείχαν 4 άτομα: Οδυσσέας – Τηλέμαχος – Εύμαιος – Φιλοίτος. Ο Εύμαιος ήταν ο χοιροβοσκός τού Οδυσσέα και ο Φιλοίτος ο αγελαδοβοσκός του. Πιστοί ως το τέλος στον βασιλιά τους, κλειδώσανε τους μνηστήρες στο ανάκτορο και τους έκλεψαν τα όπλα. Ο Οδυσσέας τους υποσχέθηκε την ελευθερία τους καθώς υπήρξανε από τους λίγους υποτακτικούς του που τού έμειναν συνεπείς. Σκοτώσανε και τους 108 μνηστήρες, ενώ ο Τηλέμαχος απαγχόνισε και 12 άπιστες δούλες….

1) ΑΝΤΙΝΟΟΣ: Ένας από τους ηγέτες των μνηστήρων και ο πρώτος που θα σκοτωθεί απ’ τον Οδυσσέα. Κύριος υποκινητής τού σχεδίου για εξόντωση τού Τηλέμαχου όταν θα επέστεφε στην Ιθάκη. Ενόσω ο ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ταξιδεύει στην Πύλο και στη Σπάρτη για να πληροφορηθεί σχετικά με την τύχη του πατέρα του, ο Αντίνοος μαζεύει 20 άνδρες και τού στήνει ενέδρα σε μια νησίδα μεταξύ Ιθάκης και Σάμης. Η ενέδρα όμως, με την επέμβαση της Αθηνάς, αποτυγχάνει. Επίσης όταν ο βοσκός Μελάνθιος φέρνει τον Οδυσσέα (μεταμφιεσμένο σε ζητιάνο) στο παλάτι, ο Αντίνοος τον επιπλήττει που έφερε άλλον ένα επαίτη και δεν διστάζει να ρίξει ένα κάθισμα στο δεξί ώμο τού Οδυσσέα. Ο Οδυσσέας τον σκότωσε ρίχνοντάς του ένα βέλος στο λαιμό, που τού διαπέρασε τον αυχένα.

2) ΕΥΡΥΜΑΧΟΣ: Επίσης ένας από τους ηγέτες των μνηστήρων, που ήταν διπρόσωπος και απατηλός. Ανάμεσα στους μνηστήρες ήταν ο σημαντικότερος ανταγωνιστής τού Αντίνοου. Πανούργα προσωπικότητα, είχε πείσει την Πηνελόπη ότι ο Τηλέμαχος θα ήταν ασφαλής, την ίδια ώρα που ο ίδιος σχεδίαζε τη δολοφονία του ( στον πίμακα: “Η Πηνελόπη στον αργαλειό της”, Γουότερχαουζ, 1912). Κατηγορεί για όλα τον Αντίνοο, μετά τη δολοφονία τού Αντίνοου απ’ τον Οδυσσέα, λέγοντας ότι οι μνηστήρες λυπούνται για αυτά που έχουν κάνει και θα επανορθώσουν. Οι ισχυρισμοί του δεν πείθουν τον Οδυσσέα, που τον σκοτώνει με ένα βέλος.

3) ΑΓΕΛΑΟΣ: Τον σκότωσε ο Οδυσσέας με το ακόντιό του.

4) ΑΜΦΙΜΕΔΩΝ Κατά τη διάρκεια τής μνηστηροφονίας, ο Αμφιμέδων εκτοξεύει ένα ακόντιο εναντίον τού Τηλέμαχου, το οποίο τού γδέρνει απλώς τον καρπό. Τότε ο Τηλέμαχος ρίχνει ένα ακόντιο με τη σειρά του και τον θανατώνει.

5) ΑΜΦΙΝΟΜΟΣ: Ήταν θεοσεβούμενος και ευσεβής. Όταν οι μνηστήρες σκεφτόντουσαν για 2η φορά τη δολοφονία τού Τηλέμαχου, τους απέτρεψε. Επίσης ήταν αυτός που μετά τη μονομαχία τού ζητιάνου Οδυσσέα με τον ζητιάνο Ίρο (και στην οποία ο Οδυσσέας με το πρώτο του χτύπημα τον εξουδετέρωσε) έβαλε τον Οδυσσέα να κάτσει, να ξεκουραστεί και να φάει. Ο Οδυσσέας τού πρότεινε να φύγει, μα ο Αμφίνομος δεν τον άκουσε. Κατά την μνηστηροφονία ο Αμφίνομος όρμησε στον Οδυσσέα με ένα μυτερό σπαθί, αλλά ο Τηλέμαχος πρόφθασε και τον σκότωσε βυθίζοντας χάλκινο ακόντιο στην πλάτη του.

6) ΚΤΗΣΙΠΠΟΣ: Ένας αδσώπητος μνηστήρας μεγάλου πλούτου. Έδωσε ειρωνικά στον ζητιάνο Οδυσσέα ως “δώρο” ένα ευτελές αντικείμενο. Ο Οδυσσέας τού το ανταπέδωσε θανατώνοντάς τον.

7) ΔΗΜΟΠΤΟΛΕΜΟΣ: Τον σκότωσε ο Οδυσσέας στη 2η φάση τής μνηστηροφονίας, μαζί με τους τελευταίους μνηστήρες που είχαν μείνει ζωντανοί, χρησιμοποιώντας μυτερό δόρυ.

8) ΕΛΑΤΟΣ: Σκοτώθηκε από τον χοιροβοσκό Εύμαιο.

9) ΕΥΡΥΑΔΗΣ: Ο Τηλέμαχος τον θανάτωσε με δόρυ.

10) ΕΥΡΥΔΑΜΑΣ: Είχε προσφέρει στην Πηνελόπη ένα ζευγάρι σκουλαρίκια. Ο Οδυσσέας τον φόνευσε με ακόντιο.

11) ΕΥΡΥΝΟΜΟΣ: Είχε αδελφό τον Αντίφο που συνόδευσε τον Οδυσσέα στον Τρωικό Πόλεμο. Ο Αντίφος ήταν απ’ αυτούς που καταβροχθίστηκαν από τον κύκλωπα ΠΟΛΥΦΗΜΟ μέσα στη σπηλιά του. Ούτε και σ’ αυτόν τον μνηστήρα χαρίστηκε ο Οδυσσέας.

12) ΛΕΩΚΡΙΤΟΣ: Τον φόνευσε ο Τηλέμαχος.

13) ΛΕΙΩΔΗΣ: Από τον Όμηρο χαρακτηρίζεται ως σώφρων νέος. Ήταν μάντης και είχε ως επάγγελμα την “θυοσκοπία”, δηλ. τη μαντεία από τα εντόσθια των σφακτών των θυσιών. Η καταγωγή του ήταν από την Ιθάκη. Μισεί τις κακές πράξεις των μνηστήρων και αγανακτεί μαζί τους. Ενώ ο Οδυσσέας φονεύει τους μνηστήρες, ικετεύει για το έλεος, λέγοντας ότι προσπάθησε να σταματήσει τους μνηστήρες αλλά δεν τον άκουγαν. Ο Οδυσσέας τον ακούει, αλλά του λέει ότι ως ιερέας είχε προσευχηθεί για τον Οδυσσέα να μη γυρίσει σπίτι κι έτσι τον σκοτώνει.

14) ΠΕΙΣΑΝΔΡΟΣ: Στην Οδύσσεια εμφανίζεται να δωρίζει στην Πηνελόπη ένα μενταγιόν. “Καδένα ωραία τού λαιμού, πολύτιμο στολίδι”, το περιγράφει ο Όμηρος. Κατά την μνηστηροφονία ήταν ένας από τους 6 γενναιότερους μνηστήρες που έμειναν τελευταίοι ζωντανοί. Θανατώθηκε από τον αγελαδοβοσκό Φιλοίτο με χάλκινο ακόντιο…. Η υπηρέτρια Ευρύκλεια ανήγγειλε μετά στην Πηνελόπη την είδηση τής επιστροφής τού Οδυσσέα και τού φονικού των μνηστήρων: “Ξύπνα να ιδούνε τα μάτια σου ό,τι καιρούς και χρόνια αδιάκοπα λαχτάριζε η καρδιά σου” [ Όμηρος ].

Σχετικές παρομοιώσεις τού Ομήρου: α) “ΌΠΩΣ ΟΙ ΓΥΠΕΣ χιμούν σε πουλιά κι αυτά τρέχουν αλλά δεν γλυτώνουν…— Όμοια δεξόζερβα χτυπούσαν τους μνηστήρες Οδυσσέας και Τηλέμαχος”…..β) ” ΌΠΩΣ ΛΙΟΝΤΑΡΙ που μόλις σπάραξε γελάδα είναι γεμάτο αίματα σε μάγουλα και στήθια…— Έτσι στάλαζε αίμα κι ο Οδυσσέας απ’ τα χέρια και τα πόδια, μετά τον φόνο των μνηστήρων”… γ) “ΠΏΣ ΤΣΙΡΙΖΟΥΝ ΝΥΧΤΕΡΙΔΕΣ πετώντας σε βαθιά και σκοτεινή σπηλιά….., έτσι τσιρίζοντας κατέβαιναν στον Άδη οι ψυχές των μνηστήρων”….δ) (για τον απαγχονισμό των 12 άπιστων υπηρετριών) : “ΠΩΣ ΠΙΑΝΟΝΤΑΙ ΠΟΥΛΙΑ στα βρόχια και κρέμονται πιασμένα απ’ τα κεφάλια τους….., έτσι και οι άπιστες δούλες κρεμασμένες σπάραζαν με τα ποδάρια τους.

ΤΟ ΤΩΡΙΝΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΟΡΟΥ “ΜΝΗΣΤΗΡΑΣ”: Εννοούμε : α) Τον άνδρα που έχει δώσει αμοιβαία υπόσχεση γάμου με γυναίκα (αρραβωνιαστικός). β) Αυτόν που προβάλλει αξιώσεις και παρουσιάζεται ως επίδοξος διεκδικητής συγκεκριμένου αξιώματος, θέσης ή τίτλου (δελφίνος).

Τέλος, να επισημάνω και τον χαρακτηρισμό του ΙΩΣΗΦ όχι ως “συζύγου” ή “άνδρα” ή “μνηστήρα” της ΠΑΝΑΓΙΑΣ, αλλά ως : “ο μνήστωρ Ιωσήφ”, “τού μνήστορος Ιωσήφ”….

Πηγή