Σε μεγάλο πονοκέφαλο έχει εξελιχθεί για χιλιάδες οφειλέτες το γεγονός ότι κατάφεραν να ρυθμίσουν τα χρέη τους, αλλά την ίδια ώρα παραμένουν «κλειδωμένοι» οι τραπεζικοί λογαριασμοί τους. Στην πλειονότητά τους, οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι εντάχθηκαν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ρυθμίζοντας τις οφειλές τους προς την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, ωστόσο δεν είχαν υποβάλει έγκαιρα δηλώσεις φόρου εισοδήματος ή ΦΠΑ.
Με νέα διάταξη του Yπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δίνεται λύση σε αυτό το σοβαρό πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί σε μεγάλο αριθμό οφειλετών της Εφορίας και του ΕΦΚΑ, καθώς ακόμα και μετά την ένταξη στη ρύθμιση του εξωδικαστικού έμεναν με δεσμευμένους τραπεζικούς λογαριασμούς, καθώς δεν προβλεπόταν στην περίπτωσή τους η άρση του επαχθούς μέτρου της κατάσχεσης εις χείρας τρίτων.
Μέχρι σήμερα, ο πτωχευτικός νόμος 4738/2020 προέβλεπε ότι για να δοθεί το ευεργέτημα της άρσης κατάσχεσης εις χείρας τρίτου έπρεπε ο οφειλέτης να έχει υποβάλει όλες τις προβλεπόμενες φορολογικές υποχρεώσεις το αργότερο εντός τριών μηνών από τη λήξη της προθεσμίας. Με τη νέα ρύθμιση θα τους δοθεί η δυνατότητα αποδέσμευσης λογαριασμών, ακόμη και αν έχουν υποβάλει εκπρόθεσμα τις φορολογικές δηλώσεις της προηγούμενης πενταετίας. Ετσι, με τη διάταξη απαλείφεται η πρόβλεψη των τριών μηνών και, πλέον, δεν θα αποτελεί κώλυμα για τη χορήγηση αδρανοποίησης τυχόν εκπρόθεσμη υποβολή αυτών από τον οφειλέτη στο παρελθόν.
Αξίζει να επισημανθεί πως η εν λόγω ρύθμιση αφορά φυσικά και νομικά πρόσωπα με οφειλές προς το Δημόσιο που έχουν υπαχθεί σε (πολυμερή ή διμερή) σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών μέσω του εξωδικαστικού. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), πάνω από 1,4 εκατομμύρια πολίτες έχουν υποστεί το «μπλοκάρισμα» του τραπεζικού τους λογαριασμού, λόγω χρεών, από την Εφορία.
«Ακτινογραφία»
Με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τον Μάρτιο του 2025 πραγματοποιήθηκαν 1.475 ρυθμίσεις που αντιστοιχούν σε οφειλές 454 εκατ. ευρώ, έναντι 1.087 ρυθμίσεων που αντιστοιχούσαν σε οφειλές 355 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του περασμένου έτους.
Εως σήμερα ο συνολικός αριθμός των επιτυχών ρυθμίσεων ανέρχεται σε 33.432 και η συνολική αξία ρυθμισμένων οφειλών σε 10,9 δισ. ευρώ. Πρόκειται για αύξηση 117% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2024, που οι συνολικές επιτυχείς ρυθμίσεις ήταν 15.408 και οι ρυθμισμένες οφειλές ήταν αξίας 5,52 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως ο αριθμός των χρεών που μπήκαν σε ρύθμιση αποτελεί μόνο το 10% του συνολικού ληξιπρόθεσμου χρέους και μόλις το 4%-5% του συνολικού ιδιωτικού χρέους (τράπεζες και Δημόσιο).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη ξεπερνούν τα 110 δισ. ευρώ, που σημαίνει πως στη συντριπτική τους πλειονότητα οι οφειλέτες απειλούνται με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, αφού αδυνατούν να ενταχθούν σε ρυθμίσεις παρά τις συνεχείς βελτιώσεις. Είναι και ο λόγος για τον οποίο οι παραγωγικοί φορείς της χώρας (π.χ., έμποροι) ζητούν να υπάρξει συνολική ρύθμιση οφειλών σε 100 ή 120 δόσεις, με απλοποιημένους όρους.
«Κούρεμα» οφειλών
Παράλληλα, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού πραγματοποιήθηκε διαγραφή οφειλών προς Δημόσιο (Εφορία, ΚΕΑΟ κ.λπ.) και χρηματοπιστωτικούς φορείς (τράπεζες, servicers κ.λπ.) άνω των 3,4 δισ, ευρώ. Συγκεκριμένα, το μέσο «κούρεμα» για οφειλές προς το Δημόσιο ανέρχεται στο 15% και για οφειλές προς χρηματοπιστωτικούς φορείς στο 30,4%. Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου 1 στις 2 ρυθμίσεις οφειλής προς χρηματοπιστωτικούς φορείς έλαβε και «κούρεμα» οφειλής άνω του 30% μέσω του εξωδικαστικού.
Επίσης, 3.173 ευάλωτα νοικοκυριά επωφελήθηκαν από ρυθμίσεις οφειλών, σύμφωνα με τη θεσπισμένη υποχρεωτικότητα, καταγράφοντας αύξηση 31% συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2024. Επιπρόσθετα, 183 οφειλέτες κατάφεραν να αναστείλουν προγραμματισμένους πλειστηριασμούς, κάνοντας χρήση του μέτρου της προκαταβολής.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών:
Το 27% των συνολικών οφειλών απορρίφθηκε με αιτιολογία την ανεπαρκή οικονομική δυνατότητα εξυπηρέτησης της ρύθμισης. Πρόκειται για συνολικά χρέη ύψους 2,84 δισ. ευρώ.
Το 14,27% αφορά «άλλο» ως αιτιολόγηση, με το συνολικό χρέος να αγγίζει τα 1,5 δισ. ευρώ.
Το 9,34% απορρίφθηκε, γιατί ο εξωδικαστικός μηχανισμός κρίθηκε πως δεν είναι το κατάλληλο εργαλείο ρύθμισης της συγκεκριμένης οφειλής λόγω ύψους ή φύσης αυτής. Το συνολικό χρέος αυτής της κατηγορίας ανέρχεται στα 980 εκατ. ευρώ.
Το 7,8% απορρίφθηκε με την αιτιολογία του ιστορικού αντισυναλλακτικής συμπεριφοράς. Πρόκειται για χρέη ύψους 780 εκατ. ευρώ.
Δεύτερη ευκαιρία για τις επιχειρήσεις
Την ίδια ώρα, το οικονομικό επιτελείο δίνει δεύτερη ευκαιρία σε όσες επιχειρήσεις είχαν ενταχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό, αλλά στην πορεία απεντάχθηκαν, καθώς δεν κατάφεραν να καταβάλουν τις δόσεις τους.
Συγκεκριμένα, με σχετική διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα, υποστηρίζεται σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους με πιο ευνοϊκούς όρους προς Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία. Αφορά νομικά πρόσωπα που είχαν ενταχθεί σε ρύθμιση οφειλών στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού με βάση τον αλγόριθμο υπολογισμού του εύλογου ποσοστού κέρδους, αλλά αποκλείστηκαν λόγω μη καταβολής τριών τουλάχιστον δόσεων.
Τα νομικά πρόσωπα έχουν δικαίωμα να επανυποβάλουν πρόταση για ρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης, λαμβάνοντας νέα πρόταση ρύθμισης.