Τι κοινό έχουν η γαρδένια, η ορτανσία, η καμέλια και η αζαλέα; Ανήκουν στην κατηγορία των οξύφιλων φυτών, καθώς είναι φυτά που χρειάζονται όξινο χώμα για να αναπτυχθούν και να ευδοκιμήσουν. Ονομάζονται “οξύφιλα”, και όχι “οξύφυλλα”, καθώς αγαπούν το όξινο περιβάλλον στις ρίζες τους.
Σε αντίθεση με τα περισσότερα φυτά, τα οξύφιλα θέλουν ειδικής σύστασης έδαφος, όπως καστανόχωμα ή ελατόχωμα, για να μας χαρίσουν τα υπέροχα λουλούδια τους. Και σα να μην φτάνει αυτό, αν το χώμα που φυτεύονται είναι γενικής χρήσης (ουδέτερου pH δηλαδή) τα οξύφιλα φυτά σταδιακά χάνουν τη ζωτικότητα τους, εμφανίζουν μαραμένα φύλλα και ξεραίνονται.
Ας δούμε αναλυτικά ποια είναι τα οξύφιλα φυτά, ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες που έχουν, καθώς και χρήσιμες συμβουλές για τη φροντίδα τους προκειμένου να τα απολαύσουμε υγιή και εντυπωσιακά σε γλάστρα και στον κήπο.
1. Ποια είναι τα οξύφιλα φυτά;
Στην κατηγορία των οξύφιλων φυτών, ανήκουν μερικά από τα πιο δημοφιλή καλλωπιστικά φυτά που οι περισσότεροι έχουμε στον κήπο ή σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας. Οξύφιλα φυτά είναι η γαρδένια με τα υπέροχα αρωματικά λουλούδια, η καμέλια, η ορτανσία, η αζαλέα, το ροδόδεντρο, η ευαίσθητη βιγόνια και το ρείκι, το αγαπημένο φυτό των μελισσοκόμων. Μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε και αναρριχώμενα φυτά που θέλουν όξινο χώμα, όπως η στεφανωτή το φούλι με τα λευκά αρωματικά άνθη καθώς και η εντυπωσιακή γλυσίνια.
2. Σε τι χώμα φυτεύουμε τα οξύφιλα φυτά;
Τα οξύφιλα φυτά χρειάζονται όξινο έδαφος, δηλαδή χώμα που χαρακτηρίζεται από χαμηλό pH. Το pH του εδάφους μπορούμε να το προσδιορίσουμε με ειδικές συσκευές (πεχάμετρα) ή με ειδικές ταινίες που άλλάζουν χρώμα.
Μπορούμε να προμηθευτούμε από γεωπονικά καταστήματα φυτοχώματα ειδικά για οξύφιλα φυτά. Αν φυτέψουμε τα φυτά μας στο έδαφος, ανοίγουμε ένα αρκετά μεγάλο λάκκο και ενσωματώτουμε αρκετή ποσότητα από το ειδικό φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά.
Για να φυτέψουμε οξύφιλα φυτά σε γλάστρες, τις γεμίζουμε με το ειδικό φυτόχωμα, αφού πρώτα έχουμε τοποθετήσει στη βάση της γλάστρας μια λεπτή στρώση χαλικιών ή βότσαλου για καλύτερη αποστράγγιση. Εναλλακτικά, μπορούμε να φτιάξουμε και το δικό μας αυτοσχέδιο φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά, ανακατεύοντας καστανόχωμα ή ερεικόχωμα (δηλαδή επιφανειακό χώμα από δάσος με καστανιές ή ρείκια), κομπόστ και περλίτη σε αναλογία 3:1:1.
3. Τι συνθήκες θέλουν τα οξύφιλα φυτά για να ευδοκιμήσουν;
Τα οξύφιλα φυτά χρειάζονται ιδιαίτερες συνθήκες για να αναπτυχθούν και να μας χαρίσουν πλούσια ανθοφορία, γι’ αυτό και αρκετές φορές έχουν τη φήμη των “δύσκολων” φυτών. Συγκεκριμένα, θέλουν δροσερό περιβάλλον και αρκετή υγρασία.
Φυτεύουμε τα οξύφιλα φυτα σε θέσεις φωτεινές που δεν δέχονται απευθείας τις ακτίνες του ήλιου, οι οποίες μπορούν να τους δημιουργήσουν εγκαύματα στο φύλλωμα. Για οξύφιλα φυτά σε μπαλκόνι, τοποθετούμε τις γλάστρες σε μπαλκόνι με δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό.
Τα οξύφιλα φυτά υποφέρουν στις υψηλές θερμκρασίες του καλοκαιριού και ειδικά σε περίοδο κάυσωνα, ενώ την περίοδο του χειμώνα φροντίζουμε να τα προφυλάξουμε από δυνατούς βοριάδες και χαμηλές θερμοκρασίες. Σε περιόδους έντονης παγωνιάς, μπορούμε να μεταφέρουμε τα φυτά μέσα στο σπίτι για μεγαλύτερη προστασία, αρκεί να τους εξασφαλίσουμε μακριά από θερμαντικά σώματα καθώς και από τα παγωμένα τζάμια.
4. Τι πότισμα χρειάζονται τα οξύφιλα φυτά;
Τα οξύφιλα φυτά χρειάζονται τακτικά ποτίσματα και δροσερό περιβάλλον για να ευδοκιμήσουν. Ποτίζουμε δύο φορές τη βδομάδα κατά την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και τουλάχιστον κάθε 2 μέρες την περίοδο του καλοκαιριού. Τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, σε μέρες καύσωνα, ίσως χρειαστεί να τα ποτίζουμε καθημερινά.
Σε περιόδους που επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες και ξηρικές συνθήκες, ψεκάζουμε τα φύλλωμα των οξύφιλων φυτών για να διατηρούμε σχετική υγρασία και να αποφύγουμε ξηράνσεις στις άκρες των φύλλων τους. Ο ψεκασμός του φυλλώματος καλό είναι να γίνεται με βρόχινο νερό, το οποίο δεν περιέχει άλατα που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στα φυτά.
Άλλωστε, τα οξύφιλα φυτά χρειάζονται πολύ καλής ποιότητας νερό που να μην έχει υψηλή περιεκτικότητα σε άλατα. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως το πότισμα με βρόχινο νερό είναι πολύ ωφέλιμο και τονωτικό για τα οξύφιλα φυτά, καθώς απομακρύνει τα άλατα που συγκεντρώνονται από τις συνεχείς λιπάνσεις.
5. Τι λίπασμα χρειάζονται τα οξύφιλα φυτά;
Τα οξύφιλα φυτά είναι αρκετά απαιτητικά ως προς τη λίπανση τους για να εξασφαλίσουμε υγιή βλάστηση και πλούσια και παρατεταμένη ανθοφορία. Προσθέτουμε κάθε μήνα πλήρες λίπασμα ενισχυμένο σε φώσφορο και κάλιο, ειδικό για οξύφιλα φυτά που δεν αυξάνει το pH του εδάφους, το οποίο μας δίνει πολλά και μεγάλα λουλούδια.
Αποφεύγουμε να βάζουμε λίπασμα στα οξύφιλα φυτά τον Αύγουστο που επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες, καθώς και τον Ιανουάριο που επικρατεί πολύ παγωνιά, για να αποφύγουμε το στρες στα φυτά μας. Επίσης, αποφεύγουμε λιπάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο, όπως αμμωνία και ουρία, γιατί μπορεί να προκαλέσει καφετιάσματα στις άκρες των φύλλων, καθώς και πτώση των λουλουδιών.
Πρέπει να αναφέρουμε ότι τα οξύφιλα φυτά είναι ευαίσθητα στην έλλειψη σιδήρου με αποτέλεσμα να εμφανίζουν κιτρίνισμα στα νεαρά φύλλα, ενώ οι νευρώσεις των φύλλων των φυτών παραμένουν πράσινες. Ειδικά την περίοδο της άνοιξης, προσθέτουμε κάθε μήνα λίπασμα χηλικού σιδήρου που είναι υδατοδιαλυτός και άμεσα απορροφούμενος από τα φυτά και εναλλακτικά λίπασμα θειικού σιδήρου που είναι πιο αργής αποδέσεμευσης, δηλαδή παρέχει θρεπτικά συστατικά στα φυτά μας για περισσότερο καιρό.
6. Κι ένα μυστικό για τα οξύφιλα φυτά
Παραδοσιακά, οι γιαγιάδες και οι παπούδες στα οξύφιλα φυτά, και ειδικά στις γαρδένιες και στις ορτανσίες, έβαζαν σκουριασμένα καρφιά ή άλλα σιδερένια αντικείμενα για να προσθέσουν σίδηρο. Θα πρέπει να ξέρουμε ότι σε αυτήν τη περίπτωση η αφομοίωση ταυ σιδήρου γίνεται πολύ αργά και δεν απορροφάται άμεσα από τα φυτά.