Η έκθεση δείχνει ότι υπάρχουν 2.100 κεφαλές έτοιμες για χρήση σε βαλλιστικούς πυραύλους σε κατάσταση ύψιστης επιφυλακής (Reuters)
Το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) προειδοποίησε ότι ο κόσμος εισέρχεται σε μια νέα φάση πυρηνικών όπλων, με τις πυρηνικές δυνάμεις να κινούνται προς τον εκσυγχρονισμό των οπλοστασιών τους και την εγκατάλειψη των συμφωνιών ελέγχου των όπλων, θέτοντας τέλος στην εποχή της μείωσης των αποθεμάτων που ξεκίνησε με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Στην ετήσια έκθεσή του, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, το ινστιτούτο εξήγησε ότι η φθίνουσα τάση στον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών παγκοσμίως που έχει επικρατήσει τις τελευταίες δεκαετίες «φαίνεται να εξασθενεί», καθώς τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα αγωνίζονται να αναβαθμίσουν τα υπάρχοντα όπλα και να προσθέσουν νέες κεφαλές.
«Η εποχή της μείωσης των πυρηνικών όπλων που ξεκίνησε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο φτάνει στο τέλος της», δήλωσε ο Χανς Κρίστενσεν, αναλυτής πυρηνικών όπλων στο ινστιτούτο. «Αντίθετα, βλέπουμε μια σαφή τάση προς την αύξηση των πυρηνικών οπλοστασίων, την εντατικοποίηση της πυρηνικής ρητορικής και τη σταδιακή εγκατάλειψη των συμφωνιών ελέγχου των όπλων».
Έτοιμα οπλοστάσια και άλλος εκσυγχρονισμός
Σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI, ο συνολικός αριθμός πυρηνικών κεφαλών στον κόσμο από τον Ιανουάριο του 2025 εκτιμάται ότι ήταν πάνω από 12.405.
Από αυτές τις κεφαλές, 9.614 βρίσκονται σε στρατιωτικά αποθέματα έτοιμα για πιθανή χρήση, ενώ περίπου 3.912 κεφαλές έχουν ήδη αναπτυχθεί, συμπεριλαμβανομένων περίπου 2.100 κεφαλών σε υψηλή επιφυλακή για βαλλιστικούς πυραύλους, σχεδόν όλες εκ των οποίων ανήκουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία.
Το ινστιτούτο ανέφερε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία, οι οποίες κατέχουν περίπου το 90% του παγκόσμιου πυρηνικού οπλοστασίου, διατήρησαν τον αριθμό των χρησιμοποιήσιμων κεφαλών τους σε σχετικά σταθερά επίπεδα έως το 2024, αλλά ταυτόχρονα εφαρμόζουν εκτεταμένα προγράμματα εκσυγχρονισμού που θα αυξήσουν το μέγεθος και την ποικιλομορφία των οπλοστασίων τους τα επόμενα χρόνια.
Η Κίνα ηγείται της ανάπτυξης
Η έκθεση ανέφερε ότι η Κίνα συνεχίζει να επεκτείνει το οπλοστάσιό της με τον ταχύτερο ρυθμό μεταξύ των πυρηνικών κρατών, προσθέτοντας περίπου 100 πυρηνικές κεφαλές ετησίως από το 2023. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Κίνα διαθέτει επί του παρόντος περίπου 600 κεφαλές και βρίσκεται σε καλό δρόμο για να κατέχει έναν αριθμό διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων ισοδύναμων με αυτούς της Ρωσίας ή των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI, η τρέχουσα εκτιμώμενη κατανομή των αναπτυγμένων και λειτουργικών κεφαλών μεταξύ των εννέα πυρηνικών δυνάμεων έχει ως εξής:
Ηνωμένες Πολιτείες: 5.177 (1.770 στοιχεία που έχουν αναπτυχθεί)
Ρωσία: 5.459 (1.718 στοιχεία που έχουν αναπτυχθεί)
Κίνα: 600 (εκτιμάται ότι έχουν αναπτυχθεί 24 στοιχεία)
Γαλλία : 290 (280 στοιχεία που έχουν αναπτυχθεί)
Ηνωμένο Βασίλειο: 225 (120 στοιχεία που έχουν αναπτυχθεί)
Ινδία, Πακιστάν, Βόρεια Κορέα, Ισραήλ : Δεν έχουν προσδιοριστεί λεπτομερείς, τεκμηριωμένοι αριθμοί, αλλά εκτιμάται ότι η καθεμία έχει δεκάδες έως εκατοντάδες πυρηνικές κεφαλές.
Αργή αποσυναρμολόγηση και κλιμάκωση του κινδύνου
Το ινστιτούτο ανέφερε ότι οι παγκόσμιες εντάσεις ώθησαν τα εννέα πυρηνικά όπλα – τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο , τη Γαλλία, την Κίνα, την Ινδία , το Πακιστάν , τη Βόρεια Κορέα και το Ισραήλ – να αποφασίσουν να αυξήσουν τα αποθέματα πυρηνικών όπλων τους.
Το Ινστιτούτο SIPRI εξήγησε ότι η σημαντική μείωση στον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών τις τελευταίες δεκαετίες ήταν αποτέλεσμα της αποσυναρμολόγησης των αποσυρθέντων όπλων, ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία. Ωστόσο, αυτή η μείωση επιβραδύνεται απότομα, καθώς η ανάπτυξη νέων πυρηνικών κεφαλών και η επέκταση των προγραμμάτων όπλων επιταχύνονται.
Η έκθεση προειδοποιεί ότι η εγκατάλειψη διεθνών συμφωνιών ελέγχου των όπλων, όπως η Συνθήκη New START μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, συμβάλλει στην κλιμάκωση των κινδύνων και αυξάνει την απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων, υπό το πρίσμα των τρεχουσών γεωπολιτικών εντάσεων και των πολλαπλών συγκρούσεων που παρατηρούνται στην παγκόσμια σκηνή.
Η έκθεση καταλήγει προειδοποιώντας ότι αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι ο κόσμος εισέρχεται σε μια φάση μετά τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων, μια φάση που είναι «πιο επικίνδυνη και στερείται εγγυήσεων», καλώντας τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση για την ανοικοδόμηση μηχανισμών εμπιστοσύνης και τον έλεγχο του πυρηνικού πολλαπλασιασμού.
—