Η Συρία συγκλονίζεται ξανά από ένα αιματηρό κύμα βίας με έντονο θρησκευτικό και εθνοτικό χαρακτήρα, το οποίο φέρνει στην επιφάνεια την επικινδυνότητα και τα εγκλήματα του ισλαμοφασιστικού καθεστώτος του Τζολάνι.
Η αφορμή δόθηκε στις 13 Ιουλίου, όταν ένας έμπορος Δρούζος φέρεται να απήχθη από σουνίτες μαχητές Βεδουίνους στο νότο της χώρας. Ακολούθησαν συγκρούσεις, δολοφονίες και μια αναπάντεχη στρατιωτική παρέμβαση από το Ισραήλ που λέει πως θέλει να προστατεύσει τη μειονότητα των Δρούζων.
Μέχρι τις 15 Ιουλίου, τουλάχιστον 350 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους στη Σουγουέιντα, τη βασική επαρχία των Δρούζων στη Συρία, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το Ισραήλ χτύπησε στρατιωτικούς στόχους, κατηγορώντας τις κυβερνητικές δυνάμεις ότι επιτίθενται στη μειονότητα.
Ποιοι είναι οι Δρούζοι;
Οι Δρούζοι είναι μια αραβόφωνη θρησκευτική και εθνοτική μειονότητα με παρουσία στη Συρία, στον Λίβανο, στο Ισραήλ και στα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν. Η θρησκεία τους έχει ρίζες στον σιιτικό Ισλαμισμό αλλά έχει διαμορφώσει μια ξεχωριστή ταυτότητα με μυστικιστικά και φιλοσοφικά στοιχεία. Περίπου το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού των Δρούζων ζει στη Συρία, όπου αποτελούν το 3% του συνολικού πληθυσμού.
Στο Ισραήλ, οι Δρούζοι θεωρούνται γενικά πιστοί στο κράτος, υπηρετούν στον στρατό και έχουν πληθυσμό περίπου 152.000 ανθρώπων. Στη Συρία, όμως, η θέση τους ήταν πάντα επίφοβη. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, οι Δρούζοι διατήρησαν ανεξάρτητες πολιτοφυλακές στο νότο, αποφεύγοντας να εμπλακούν πλήρως είτε με την κυβέρνηση είτε με τους αντάρτες.
Μετά την πτώση του Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 και την άνοδο του πρώην τζιχαντιστή Άχμεντ αλ-Σαράα στην εξουσία, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο εύθραυστη. Οι Δρούζοι αντιστέκονται στις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης να επεκτείνει τον έλεγχό της στη Σουγουέιντα. Πολλοί αρνούνται την παρουσία συριακών δυνάμεων και αποφεύγουν την ένταξη στον εθνικό στρατό, διατηρώντας τις τοπικές ένοπλες ομάδες τους.
Παρόλο που η νέα συριακή ηγεσία καταδίκασε τις επιθέσεις εναντίον των Δρούζων και υποσχέθηκε να αποκαταστήσει την τάξη, υπάρχουν αναφορές πως κυβερνητικές δυνάμεις εκτέλεσαν συνοπτικά Δρούζους μαχητές και αμάχους. Η δυσπιστία προς τη Δαμασκό μεγαλώνει.
Γιατί επιτίθεται το Ισραήλ στη Συρία;
Το Ισραήλ έχει στρατιωτικά και γεωπολιτικά συμφέροντα στο νότιο τμήμα της Συρίας, κοντά στα Υψίπεδα του Γκολάν. Οι τελευταίες επιθέσεις είχαν στόχο να αποτρέψουν την ανάπτυξη δυνάμεων του συριακού στρατού κοντά στα ισραηλινά σύνορα και να δημιουργηθεί άτυπη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Επιπλέον, το Ισραήλ ανησυχεί για την παρουσία ισλαμιστών μαχητών κοντά στην επικράτειά του.
Στις 15 Ιουλίου, τα ισραηλινά πλήγματα περιορίστηκαν στη Σουγουέιντα, στοχεύοντας οχήματα και στρατιωτικά φυλάκια. Όμως στις 16 Ιουλίου, η επίθεση κλιμακώθηκε: επλήγησαν το Υπουργείο Άμυνας και το αρχηγείο του συριακού στρατού στη Δαμασκό. Η στιγμή της επίθεσης μεταδόθηκε ζωντανά από το τηλεοπτικό δίκτυο Syria TV, καθώς ο παρουσιαστής εγκατέλειπε το στούντιο την ώρα της έκρηξης.
Ο Ισραηλινός Υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ δήλωσε δημόσια ότι «οι προειδοποιήσεις στη Δαμασκό τελείωσαν – τώρα έρχονται τα επώδυνα χτυπήματα». Οι επιθέσεις θεωρούνται οι σοβαρότερες από τον Δεκέμβριο του 2024, όταν το Ισραήλ είχε βομβαρδίσει εκατοντάδες στόχους και είχε καταλάβει περιοχή υπό την επιτήρηση του ΟΗΕ στα Υψίπεδα του Γκολάν.
Ποιος αντιδρά και πώς;
Οι ΗΠΑ, μέσω του Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, εξέφρασαν ανησυχία και δήλωσαν ότι έχουν συμφωνηθεί συγκεκριμένα βήματα για να τερματιστεί η κρίση άμεσα. Οι περισσότερες αραβικές χώρες, μεταξύ τους ο Λίβανος, το Ιράκ, η Ιορδανία, η Αίγυπτος, το Κατάρ και το Κουβέιτ, καταδίκασαν τις ισραηλινές επιθέσεις. Η Σαουδική Αραβία έκανε λόγο για «κατάφωρη επίθεση» και το Ιράν για «προβλέψιμη πρόκληση».
Η Τουρκία, που πλέον έχει ρόλο-κλειδί στη μεταπολεμική Συρία, χαρακτήρισε τα πλήγματα ως «σαμποτάζ στην ειρηνευτική διαδικασία». Ο ΟΗΕ καταδίκασε τη «συγκρουσιακή κλιμάκωση» από πλευράς Ισραήλ στη Σουγουέιντα και τη Δαμασκό.