Πρόλογος: Καθώς, σε λίγες μέρες(18/1), συμπληρώνονται 30 χρόνια από την ημέρα που η «Αλλαγή»(φερώνυμο του λαϊκισμού) παρέδωσε το «δαχτυλίδι» της εξουσίας στον «Εκσυγχρονισμό»(φερώνυμο της διαπλοκής και της διαφθοράς),
και καθώς πολλούς από τους ενθουσιώδεις ζηλωτές τόσο της περιόδου της «Αλλαγής» όσο και εκείνης του «Εκσυγχρονισμού» τους φώτισε το «άστρο της νέας Βηθλεέμ» και έγιναν νέο-φιλελεύθεροι, είναι χρήσιμο να κάνουμε μια αναδρομή, επί τροχάδην, στην πορεία και στις καταστροφικές επιπτώσεις του λαϊκισμού στην χώρα μας.Ο «λαός στην εξουσία» ή «η κρυφή γοητεία του λαϊκισμού»:
Ο Αντρέας Παπανδρέου υπήρξε ο πολιτικός καταλύτης που οδήγησε στην Αποστασία, στην διάλυση της Ένωσης Κέντρου, στην πολιτική ανωμαλία και εν τέλει στην Χούντα.Μετά την επιβολή της χούντας ο Αντρέας, από το εξωτερικό, ιδρύει το ΠΑΚ και διακηρύσσει ότι: «
…μόνο η επαναστατική αναμέτρηση με τις δυνάμεις κατοχής προσφέρει την ελπίδα της λαϊκής νίκης…»(ΠΑΚ, ιδρυτική διακήρυξη 1972)
και αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί γιατί όπως αποφαίνεται: «
…Η δυναμική αντίσταση -στο πλαίσιο του απελευθερωτικού αγώνα- είναι όχι απλώς ώριμη ιστορικά στην Ελλάδα αλλά, θα έλεγε κανείς, υπερώριμη. Αν δεν αναπτύχθηκε με επιτυχία ως τώρα, αυτό οφείλεται και σε αντικειμενικούς και σε υποκειμενικούς λόγους […] Στόχος της μακροπρόθεσμος είναι η κινητοποίηση των μαζών σε γενικευμένη δυναμική αναμέτρηση, με τη συμπαράσταση και των στρατευμένων παιδιών του λαού μας…»(ΠΑΚ, ιδρυτική διακήρυξη 1972)
. Και επειδή, όπως αναλύει, ΗΠΑ-ΕΣΣΔ-ΚΙΝΑ παίζουν το παιχνίδι τους και «
…Όταν σοσιαλδημοκρατικές ακόμα κυβερνήσεις επαιτούν από τον Λευκό Οίκο να μην αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα κατοχής από τις χώρες τους…» τι απομένει; Όπως επισημαίνει
«…Στη Μεσόγειο, στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή υπάρχει μια σειρά από κυβερνήσεις που, άσχετα από το γεγονός πως είναι μακριά ακόμα από την επίτευξη της γνήσιας λαϊκής κυριαρχίας και του γνήσιου σοσιαλισμού, ταυτίζονται με τον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, και αυτό επειδή προέρχονται από εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα…»
. Δηλαδή ονειρεύεται για την Ελλάδα τη «Δημοκρατία» τύπου Λιβύης του Καντάφι ή Συρίας του Χαφέζ Αλ Άσαντ και για τον εαυτό του ασφαλώς την αντίστοιχη επίσης «Δημοκρατική» εξουσία επί του λαού του!!! Τα αποσπάσματα από την Ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΚ είναι χαρακτηριστικά και ερμηνεύουν την πολιτική του Αντρέα μέχρι τις εκλογές του 1981. Εξηγούν το «απόψε πεθαίνει η Δεξιά», τους «πρασινοφρουρούς» και τα χωριστά καφενεία. Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Κύρκο
«…Γυρίσαμε στις παραμονές της 21ης Απριλίου και αυτό από ανθρώπους που ζήσανε τη δικτατορία εξ αποστάσεως. Ο Ανδρέας θριαμβολογούσε από το εξωτερικό, σκεφτόταν να κηρύξει ένοπλο αγώνα, έβλεπε τον εαυτό του στη θέση του Άρη ή του Γκεβάρα, επικεφαλής στρατιών Ελλήνων που θα επιστρατεύονταν πάλι σε έναν εμφύλιο πόλεμο, μπούρδες…»
. (Λ. Κύρκος στον Α. Παπαχελά –
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 03.12.2006)
Ο «λαός στην εξουσία»: Μετά τον εκλογικό θρίαμβο του 1981 ο Αντρέας ήταν πανίσχυρος. Αυτό οφειλόταν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αφ’ ενός τωνστελεχών του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και αφ’ ετέρου των οπαδών του. Όσον αφορά τα πρώτα είναι χαρακτηριστική η φράση του Κατσιφάρα: «
αν δεν ήταν ο Ανδρέας δεν θα μας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας». Κανένας δεν είχε το ανάστημα να αντιταχθεί στην απόλυτη εξουσία του.
Αυτό όμως που στην ουσία τον έκανε πανίσχυρο, ήταν η σχέση που είχε αναπτύξει με τους οπαδούς του. Μια σχέση απόλυτης αφοσίωσης, πίστης και φανατισμού. Για να το πετύχει δεν δίστασε να πολώσει και να διχάσει την κοινωνία απευθυνόμενος στα ένστικτα και όχι στη λογική μιας μεγάλης μερίδας συμπολιτών μας. Το «απόψε πεθαίνει η Δεξιά» που δονούσε τις προεκλογικές συγκεντρώσεις φούσκωνε τα στήθη και τα μυαλά του πλήθους,μετατρέποντάς το σε όχλο, που πίστεψε ότι αποτελούσε όχι τόσο τους αδικημένους πολίτες αλλά μάλλον τους «πεφωτισμένους», ένα είδος «περιούσιου λαού» που είχε «δωριθεί» με την «εξ αποκαλύψεως αλήθεια». Η δεκαετία του ’80 χαρακτηρίστηκε από πολλούς ”χαμένη», στην πραγματικότητα ήταν καταστροφική. Η ανάλυση των βασικών επιπτώσεων της διακυβέρνησης της χώρας από την «Αλλαγή» θα εκτεθεί στη συνέχεια σε τομείς. Συγκεκριμένα θα γίνει μια προσπάθεια προσέγγισης των επιπτώσεων στους τομείς της οικονομίας, των διεθνών σχέσεων, των θεσμών και του κράτους και τέλος στην κοινωνία.α)
Οικονομία: Η Ελλάδα, έχοντας μόλις γίνει το 10
ομέλλος της ΕΟΚ, είχε τη δυνατότητα να προσελκύσει όγκο επενδύσεων. Το Δημόσιο χρέος δεν ξεπερνούσε το 30% του Α.Ε.Π. και η ανεργία ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη (γύρω στο 2%). Το κύριο κύμα της πετρελαϊκής κρίσης, λόγω της επανάστασης στο Ιράν,είχε απορροφηθεί και οι τιμές του πετρελαίου είχαν αρχίσει να μειώνονται. Επειδή ο όρος «χαμένη δεκαετία» χρεώνεται κυρίως σε αντιπάλους του Ανδρέα θα αφήσω τρεις βασικούς συνεργάτες του να μιλήσουν.Ο Δημήτρης Χαλικιάς διορισμένος από τον Αντρέα Διοικητής της Τραπέζης Ελλάδος αφηγείται(europeanbusinessreview.blogspot.gr/2011/10/1985.htm): «
Το καλοκαίρι του 1985, λίγο πριν τις εκλογές του Ιουνίου, ζήτησα να δω τον τότε πρωθυπουργό κ. Ανδρέα Γ. Παπανδρέου. Το έκανα σπανίως, αλλά η επικοινωνία μαζί του ήταν πάντοτε ουσιαστική. Με δύο λέξεις καταλάβαινε τα πάντα. Τού είπα: Κύριε πρόεδρε, αν συνεχίσουμε την ίδια πορεία θα χρεοκοπήσουμε. Θα έχουμε στάση πληρωμών. Το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών πλησιάζει το 10% του ΑΕΠ και η Τράπεζα συντόμως δεν θα έχει ταμείο να πληρώσει. Χρειάζεται να σχεδιάσετε ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας». Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν ότι οι, προεκλογικά υπεσχημένες, «
ακόμα καλύτερες ημέρες» μετατράπηκαν στο ασθενικό και ανεπαρκές διετές πρόγραμμα Σημίτη στην επιτύμβια πλάκα του οποίου χαράχτηκε το ανεξίτηλο «Τσοβόλα δώστα όλα»!Το δεύτερο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που επικυρώνει τον όρο «καταστροφική δεκαετία» είναι ο πρώην Υπουργός Συντονισμού Απόστολος Λάζαρης. Σε υπόμνημα που του ζητήθηκε από τον Αντρέα τονίζει:
«Το κύριο χαρακτηριστικό της οικονομικής πολιτικής ήταν η ραγδαία αύξηση των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Μέσα σε οκτώ χρόνια ο συνολικός κρατικός προϋπολογισμός πενταπλασιάστηκε (από 625 δισ. δρχ. το 1981 σε 3,2 τρισεκατομμύρια το 1988). Και θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επέκταση αυτή έγινε σε συνθήκες οικονομικής στασιμότητας, αφούκατά την επταετία η αύξηση του πραγματικού εθνικού εισοδήματος δεν ξεπερνά το 7% (δηλαδή 1% ετησίως)». Στο ίδιο υπόμνημα σημείωνε: «
Σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση φτάσαμε λόγω των ανεξέλεγκτων αυξήσεων των δημοσίων δαπανών κατά τα προηγούμενα χρόνια. Και το πρόβλημα τώρα είναι ότι δεν μπορούμε πια εύκολα να ελέγξουμε την κατάσταση, γιατί μπήκε ήδη σε λειτουργία ο αυτόματος πιλότος του δημοσίου χρέους και άλλων ανελαστικών κονδυλίων, που επηρεάζουν αυτόνομα τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού, ανεξάρτητα, δηλαδή, από την κυβερνητική βούληση».Τέλος ο Αντρέας Λοβέρδος παραθέτει(ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΟΡΘΩΣΗ. Εκδόσεις «ΙΝΔΙΚΤΟΣ» 2012.), υιοθετώντας το, ένα απόσπασμα από κείμενο του Παναγιώτη Κονδύλη(1992)«…
Η υποθήκευση των μακροπρόθεσμων συμφερόντων της χώρας «έγινε με τη μορφή ενός σιωπηρού, αλλά διαρκούς και κατά μέγα μέρος συνειδητού και επαίσχυντου κοινωνικού συμβολαίου, στο πλαίσιο του οποίου η εκάστοτε πολιτική ηγεσία […] ανέλαβε τη λειτουργία να ενισχύει γρήγορα και παρασιτικά τις καταναλωτικές δυνατότητες του ‘λαού’ με αντίτιμο την πολιτική του εύνοια»!
Δύο βασικά στελέχη της ΕΟΚ συμπληρώνουν την εικόνα
Τον Φεβρουάριο του ’89 ο επίτροπος Χ. Κριστόφερσεν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Η ελληνική οικονομία έχει περιέλθει σε πολύ δυσάρεστη θέση και οδηγείται σε έναν επικίνδυνο κατήφορο». (Από διαπιστώσεις οικονομικής έκθεσης της ΕΟΚ του Φεβρουαρίου 1989) και εκπέμπει SOS «Το έλλειμμα του δημόσιου τομέα αναμένεται να φθάσει στην Ελλάδα στο τέλος του 1989 στο 14,5% του ακαθάριστου εγχωρίου προϊόντος (ΑΕΠ) με στοιχεία Απριλίου. Και το χειρότερο: η κατάσταση επιδεινώνεται στην Ελλάδα σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις της Επιτροπής της ΕΟΚ, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 1989. Ζητάμε από τις ελληνικές αρχές να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα και να προβούν στις ανάλογες δράσεις ώστε να προληφθεί μια έκρηξη του δημόσιου χρέους». (Συνέντευξη Τύπου 28/6/1989)».Ο Ζακ Ντελόρ(πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προειδοποιεί(19/3/1990)): «
το μέγεθος και η αύξηση του δημοσίου και του εξωτερικού χρέους της χώρας σας κινδυνεύουν να βλάψουν τη φερεγγυότητα της Ελλάδας. Από την άλλη πλευρά, η σοβαρή διαφορά που διαπιστώνεται ανάμεσα στην οικονομική εξέλιξη της Ελλάδας και σε εκείνη των άλλων χωρών της Κοινότητας κινδυνεύει να υπονομεύσει μόνιμα την πορεία της χώρας σας προς την Ενιαία Αγορά, την Οικονομική και Νομισματική Ένωση και την ευρωπαϊκή ενοποίηση».Το Δημόσιο χρέος, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, «απογειώθηκε» από το 28,6% το 1980 έφτασε το 1995 στο 108.7%(στοιχεία Eurostat, 2013a). Προφανώς η ευθύνη δεν μπορεί να καταλογιστεί στην «Δεξιά παρένθεση» όπως αλαζονικά χαρακτήρισε την κυβέρνηση(’90-‘93) της ΝΔ το ΠΑΣΟΚ. Ο Αντρέας μπορεί μετά τον νέο εκλογικό του θρίαμβο το 1993 να δήλωσε ότι: «
Είτε το Έθνος θα εξαφανίσει το Χρέος. Είτε το Χρέος θα αφανίσει το Έθνος» αλλά ήταν αργά.β)
Τελικά που «ανήκει» η Ελλάδα; Στο ρεαλιστικό «η Ελλάδα ανήκει στην Δύση», ο Ανδρέας απάντησε με το λαϊκίστικο «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες»!!! Όπως είδαμε ο Ανδρέας ονειρευόταν συμμαχίες με τα «
εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα» της Ανατολικής Μεσογείουαπορρίπτοντας τις στρατηγικές συμμαχίες της χώρας.Όπως σημειώνουν τα ΝΕΑ(
http://www.tanea.gr/news/world/article/4619970/?iid=2) το «φλερτ» του Ανδρέα με τα ολοκληρωτικά καθεστώτα της Ανατολικής Μεσογείου είχε ξεκινήσει από την εποχή της δικτατορίας. Στη Λιβύη συναντά τον Καντάφι και τον χαρακτηρίζει «
ελευθερωτή και μεγάλη φυσιογνωμία της εποχής» καθώς επίσης και «
βασιλιά φιλόσοφο»- κατ’ επανάληψη. Συγκρίνει το Λιβυκό καθεστώς με τη Δημοκρατία
της Αρχαίας Αθήνας!!! Τον Φεβρουάριο του 1977
εκθειάζει τον Ίντι Αμίν Νταντά δικτάτορα της Ουγκάντα με τον οποίο συνεργάζεται ο Καντάφι. Για έναν από τους πιο στυγνούς δικτάτορες της Αφρικής ο Ανδρέας αναφέρει ότι:
«Μάχεται εναντίον των μητροπολιτικών κέντρων της Δύσης και ο ίδιος αποτελεί στόχο τους. Αυτό από μόνο του τον τοποθετεί, στην παγκόσμια σκακιέρα, στον χώρο των αντί-ιμπεριαλιστικών δυνάμεων»!!!Με τους ηγέτες της Ινδίας, του Μεξικό, της Αργεντινής και της Τανζανίας(!!!) αγωνίζεται για την «παγκόσμια ειρήνη και τον αφοπλισμό των υπερδυνάμεων»(
Wikipedia).
Ένα άλλο χαρακτηριστικό περιστατικό είναι αυτό που αφορά τη στάση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στην αντίδραση που προκάλεσε η «συμμετοχή» της Λιβύης σε τρομοκρατική επίθεση. Όπως αναφέρουν ΤΑ ΝΕΑ:
«…η βόμβα στο αεροσκάφος της TWA επιδεινώνει το 1986 τις σχέσεις του Καντάφι µε τους ∆υτικούς, οι οποίοι βομβαρδίζουν τη Λιβύη. Το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ καταδικάζει την επίθεση…». Το 1984 κατεβάζει τον κόσμο του στους δρόμους να πανηγυρίσει για την «απομάκρυνση των βάσεων του θανάτου». Όπως σημειώνει ο Ριζοσπάστης «…
Οι βάσεις είχαν γίνει για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το παραμύθι μιας «εθνικά ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής…».Ποια είναι η αποτίμηση της εξωτερικής πολιτικής του Ανδρέα; Όπως άλλωστε και σε κάθε πολιτική δραστηριότητα,
σχεδόν τα πάντα κρίνονται από το αποτέλεσμα. Αν αναρωτηθούμε ποιο ήταν τελικά το αποτέλεσμα όλης αυτής της «
επαναστατικής γυμναστικής» που χαρακτήριζε την πολιτική του στις Διεθνείς σχέσεις θα δυσκολευτούμε να του βάλουμε «θετικό πρόσημο».
Ο Ανδρέας για τους «Ιθαγενείς» έκανε μια «υπερήφανη και ανεξάρτητη εθνική πολιτική».
Για τους «μεγάλους» μάλλον ήταν σαν το μικρό παιδί που γυρίζει γύρω-γύρω κάνοντας αταξίες για να τραβήξει την προσοχή τους.γ)
Δημοκρατία ή αυταρχισμός; Αποδίδεται στην
Hannah Arendt η φράση: «
είμαι ευτυχής που έφυγα από έναν τόπο που κυβερνούν οι άνθρωποι και ήρθα εδώ που κυβερνούν οι θεσμοί».
Στις Δημοκρατίες κυβερνούν οι θεσμοί, στα αυταρχικά και απολυταρχικά καθεστώτα κυβερνούν οι άνθρωποι. Είναι αναγκαίο -υπό αυτό το πρίσμα της «πολιτείας» των θεσμών ή των ανθρώπων- να αναζητήσουμε τις παρεμβάσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης. Μια από τις πρώτες πράξεις της κυβέρνησης το 81 ήταν η
κατάργηση της μόνιμης ιεραρχίας στο Δημόσιο και η αντικατάστασή της με κομματικούς εντολοδόχους. Εκτός από τα προβλήματα της άγνοιας ή ακόμα και της ανικανότητας αυτό που είχε ακόμα πιο μεγάλη σημασία ήταν η αντίληψη που διακατείχε την πλειοψηφία αυτών των στελεχών, ότι δηλαδή λειτουργούσαν ως «εντολοδόχοι του λαού» χωρίς να τους περιορίζουν οι νόμοι. Φυσικά
όντας εντολοδόχοι του κόμματος ήταν κάτω από την προστατευτική του ομπρέλα και δεν τους άγγιζε εύκολα ο νόμος. Ενώ, για τους πολίτες, η «κομματική visa» ήταν προϋπόθεση, όπως δηλώνει ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ακόμα και για να πάρεις δάνειο από τις τράπεζες. Η επιχείρηση της «άλωσης» από το κόμμα του κρατικού μηχανισμού έγινε κάτω από το επαναστατικό επιχείρημα του «ξηλώματος τους κράτους της Δεξιάς».Το κράτος μετατράπηκε σε «λάφυρο» και σε όργανο επιβολής μιας «
οιονεί ολοκληρωτικής κατάστασης»όπως αναφέρει ο Καστοριάδης. Με βασικό κήρυκα τον Ανδρέα και τον μηχανισμό του ΠΑ.ΣΟ.Κ. η κοινωνία «κακοποιήθηκε» αφού διαπαιδαγωγήθηκε με την αντίληψη ότι έχει μόνο δικαιώματα και καθόλου υποχρεώσεις. Διαπαιδαγωγήθηκε, ο λαός, με την πεποίθηση ότι για κάθε τι στραβό «φταίνε οι άλλοι». Τον πείσανε ότι «
έχει πάντα δίκιο» όπως επισημαίνει –έστω και καθυστερημένα- ο Ανδρέας Λοβέρδος. Τα συνθήματα «
νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» και «
θα καταργήσουμε το νόμο (που δεν μας αρέσει εννοείται) στην πράξη», έγιναν η αγαπημένη «καραμέλα» όλων των κινητοποιήσεων. Φυσική συνέπεια αυτής της αντίληψης ήταν, μετά την
εγκατάσταση του «
λαού στην εξουσία», η Δημόσια Διοίκηση και το Κράτος να αποδιαρθρωθούν και η λογική της ανευθυνότητας να εξαπλωθεί σαν ανίατη ασθένεια σε όλες τις κρατικές δομές.Οι θεσμοί υποχώρησαν μπροστά στη βουλιμία των ανθρώπων για εξουσία και προνόμια. Μαζί τους αποδυναμώθηκε η Δημοκρατία και ο αυταρχισμός, ιδιαίτερα την πρώτη περίοδο, γνώρισε ημέρες δόξας. Ταυτόχρονα αποδυναμώθηκε και η κοινωνία ως οργανωμένο σύνολο, αφού η αποδυνάμωση της λειτουργίας των θεσμών και η «απόσυρση» του κράτους από το ρυθμιστικό και ελεγκτικό του ρόλο και ο περιορισμός του σε «υπηρεσία ανεξάντλητων παροχών» ή ουδέτερου και αδιάφορου «παρατηρητή», τη μετέτρεψε εν πολλοίς σε «ακυβέρνητη πολιτεία».
δ) Κοινωνία-κοινωνικά πρότυπα, αξίες. Κοινωνική ιεραρχία: Λέγεται ότι: «
αν η εξουσία διαφθείρει ή απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα». Όταν λοιπόν επιδιώκεται η κατάκτηση της απόλυτης εξουσίας και στο βαθμό που αυτό επιτυγχάνεται μία από τις «μοιραίες» συνέπειες είναι η «απόλυτη διαφθορά». Η επιδίωξη της απόλυτης εξουσίας, μέσα από δημοκρατικούς δρόμους, μοιραία συνεπάγεται, για να εξασφαλισθεί η αναγκαία ανοχή, «
αντιπαροχές» στο λαό. Επίσης
συνεπάγεται «διανομή μερίσματος» για να υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι «το πάρτι» είναι συλλογικό.Καθώς οι,
έως χθες, ορκισμένοι εχθροί της Ε.Ο.Κ. μετατράπηκαν στο Ελληνικό τμήμα της Ευρωπαϊκής Νομενκλατούρας -δίχως να εγκαταλείψουν την αντιευρωπαϊκή ρητορική τους- και επιδόθηκαν με ζήλο στο «ξεκοκάλισμα» των αγαθών της, για να δυναμώσουν το πελατειακό τους κράτος και να διαιωνίσουν την εξουσία τους «παρέδωσαν» στους κομματικούς μηχανισμούς, μέσω των επιδοτήσεων και των «συνεταιρισμών», μεγάλο μέρος των κοινοτικών ενισχύσεων. Οι αρχές και οι αξίες που οδήγησαν την μεταπολεμική Ελλάδα στην έξοδο από τη φτώχεια και στην ανάπτυξη εγκαταλείφθηκαν και στη θέση τους επιβλήθηκε ένας ανελέητος στην ανευθυνότητά του αβδηριτισμός.
Η διαδρομή μέχρι να φτάσεις σε αυτή την κατάσταση περνάει από τους δρόμους του δίχως φραγμούς λαϊκισμού που οδηγούν στον φανατισμό και μοιραία στο διχασμό της κοινωνίας
Αυτή η διαδρομή ακολουθήθηκε και οδηγηθήκαμε στην πόλωση και στα χωριστά καφενεία. Αναβίωσε το κλίμα του εμφυλίου αλλά αυτή τη φορά με διαφοροποιημένα στρατόπεδα.
Το κύριο στρατόπεδο, που είχε αποτελέσει το αντίπαλο δέος κατά την κατοχή στον Ε.Λ.Α.Σ. προερχόταν από του Βενιζελικούς (Ε.Δ.Ε.Σ., 5/42 κ.λπ.). Χαρακτηριστικά κορυφαίο γεγονός, είτε των σκοτεινών, ψυχολογικής φύσεως παρορμήσεων, είτε του ακραίου πολιτικού αμοραλισμού του, ήταν η εκλογή με το ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. του πρώτου Προέδρου της Κυβέρνησης του Βουνού Μάρκου Βαφειάδη. Ο «
καπετάν Μάρκος» 4 μέρες μετά την ανάληψη της Προεδρίας (23/12/1947) με κυβερνητική απόφαση (27/12/1947)είχε
ουσιαστικά καταδικάσει σε θάνατο, χαρακτηρίζοντάς τους ως «
αρχιεγκληματίες» (τους παρέδιδε στην κρίση -όχι με βάσει νόμους αλλά «
κατά συνείδηση» σύμφωνα με άλλη απόφαση της κυβέρνησης του- των «
λαϊκών δικαστών»), 18 πρόσωπα μεταξύ των οποίων τους: Θ. Σοφούλη, Π. Κανελλόπουλο, Σ. Βενιζέλο
και τον ίδιο του τον πατέρα, Γεώργιο Παπανδρέου.Επίλογος: «…Η επιθυμία για δύναμη και εξουσία δεν είναι χαρακτηριστικό των δυνατών, αλλά -όπως ο φθόνος και η πλεονεξία- είναι ελάττωμα των αδύναμων ψυχών και, συχνά, πολύ επικίνδυνο…». Hannah ArendtΑν ο «ηγέτης» οφείλει να δίνει πρώτος το παράδειγμα και να αποτελεί υπόδειγμα για τους πολίτες, είναι γεγονός ότι ο Αντρέας αυτό το παράδειγμα δεν το έδωσε. Το αντίθετο μάλιστα. Αν ο ηγέτης οφείλει να περιβάλλεται από τους «άριστους» και όχι από αυλοκόλακες και στοιχεία της ποιότητας του Μένιου ή του Άκη, είναι γεγονός ότι αυτό δεν το έκανε. Μάλλον έκανε το ακριβώς αντίθετο.
Αν ένας ηγέτης οφείλει να μάθει να «άρχεται» και όχι να υποκύπτει, αυτό δεν το έκανε. Αντίθετα επαναστατούσε «χωρίς αιτία» και υπέκυπτε «χωρίς δυσκολία». Ιδιαίτερα χωρίς δυσκολία υπέκυπτε στα «θέλω» του και όχι στα «πρέπει» για την Ελλάδα και το λαό της.Αντώνης Αντωνάκος29–12-2025[email protected]
http://www.antonakos.edu.gr
