Ιωάννης Β' Μέγας Κομνηνός

Ο Ιωάννης Β’ Μέγας Κομνηνός (περίπου 1262 – 16 Αυγούστου 1297) ήταν αυτοκράτορας της Τραπεζούντας από το 1280 ως το 1297. Ήταν ο νεώτερος γιος του Μανουήλ Α’ από την τρίτη του σύζυγο, την Τραπεζούντια ευγενή Ειρήνη Συρίκαινα. Ανέλαβε τον θρόνο, μετά την αιχμαλωσία του προκατόχου του Γεώργιου Α’ από τους Τουρκομάνους. Κατά την διάρκεια της βασιλείας του έντονες ήταν οι θρησκευτικές προστριβές και η στάση απέναντι στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Την εποχή εκείνη η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε διαιρεθεί σε ανθενωτικούς και ενωτικούς (σε αυτούς που θέλουν την ένωση την με την Καθολική εκκλησία και σε αυτούς που δεν την θέλουν). Οι ανθενωτικοί κύκλοι του βυζαντινού κόσμου έβλεπαν τον Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας ως προστάτη της ορθοδοξίας και ως γνήσιο απόγονο της Δυναστείας των Κομνηνών. Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, για να αποτρέψει τον κίνδυνο που παρουσίαζε ο Τραπεζούντιος Αυτοκράτορας για τον θρόνο του, πρόσφερε στον Ιωάννη το χέρι της κόρης του Ευδοκίας.
Για τις αντιθέσεις που προκλήθηκαν στους ευγενείς της Τραπεζούντας είναι χαρακτηριστικό ότι η βυζαντινή πρεσβεία είχε ως στόχο να πείσει όχι μόνο τον Ιωάννη αλλά και τους υπόλοιπους αξιωματούχους του βασιλείου του. Οι Τραπεζούντιοι τελικά δεν δέχτηκαν την πρόταση αυτής της πρεσβείας. Η άρνηση αυτή ήταν το αποτέλεσμα των εσωτερικών προστριβών που συνέβαιναν μεταξύ των ευγενών της Τραπεζούντας.
Φαίνεται όμως ότι οι επαφές με την Κωνσταντινούπολη συνεχίστηκαν. Ένας Πόντιος ευγενής, που οι πηγές τον ονομάζουν Παπαδόπουλο, επαναστάτησε και αιχμαλώτισε προσωρινά τον Ιωάννη. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Ιωάννης δέχτηκε την πρόταση επιγαμίας του Μιχαήλ Η’ και το 1282 πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Κατά την επίσκεψή του και ύστερα από διαπραγματεύσεις, η βυζαντινή αριστοκρατία τον έπεισε να εγκαταλείψει τον τίτλο «Αυτοκράτωρ Ρωμαίων» (ο οποίος εξορισμού ενείχε βλέψεις κατά της Κωνσταντινούπολης).
Επιπτώσεις
Η αριστοκρατία της Τραπεζούντας αντέδρασε. Η ετεροθαλής αδελφή του Ιωάννη Θεοδώρα, κατέφυγε στην Γεωργία και προσπάθησε να πείσει τον βασιλιά της να καταλάβει την Τραπεζούντα. Εν τω μεταξύ, ο Γεώργιος Α’, ο πρώην Αυτοκράτορας, αφέθηκε ελεύθερος από τους Τουρκομάνους και με την στήριξη των οπαδών του διεκδίκησε τον θρόνο. Ο Ιωάννης τελικά κατάφερε να καταστείλει την εξέγερση και να διατηρήσει τον θρόνο του. Οι εσωτερικές ταραχές έδωσαν την ευκαιρία στους Τουρκομάνους να καταλάβουν και να λεηλατήσουν την περιοχή Χαλυβία, στα περίχωρα της Τραπεζούντας η οποία φημιζόταν για τα πλούσια μεταλλεία της.
Η μεσοβασιλεία της Θεοδώρας
Επειδή βρέθηκαν νομίσματα με τη Θεοδώρα Μεγάλη Κομνηνή, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η βασιλεία του Ιωάννου Β’ είχε ένα ενδιάμεσο διάστημα κατά τα έτη 1284-1285 όπου εβασίλευσε η Θεοδώρα. Αυτή έκοψε αργυρά άσπρα. Στη μία όψη η Θεοδώρα όρθια κρατεί σφαίρα στο δεξί και το αριστερό το ακουμπά στο στήθος της. Επιγραφή ΘΕΟΔΩΡΑ Η ΚΟΜΝΗΝΗ. Στη άλλη ο άγ. Ευγένιος κρατά μακρύ σταυρό και επιγραφή Ο ΑΓΙΟC ΕVΓΕΝΙΟC.
Νομίσματα
Έκοψε αργυρά άσπρα, χάλκινα 20-23 χιλ.
Στη μία όψη ο αυτοκράτωρ στέκεται κρατώντας λάβαρον ή τρίλοβο σκήπτρο και ακακία ή σφαίρα. Η χείρα του Θεού τον ευλογεί. Επιγραφή: IΩΑΝΝΗC O KOMNHNOC. Ή αετός με ανοικτά πτερά.
Στην άλλη ο άγ. Ευγένιος που κρατεί μακρύ σταυρό με επιγραφή: Ο ΑΓΙΟC ΕVΓΕΝΙΟC ΤΡΑΠΕΖ. Ή ο άγ. Ιωάννης ο Βαπτιστής με επιγραφή ΙΩ. Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟC.
Οικογένεια
Ο Ιωάννης Β’ είχε δύο γιους με την σύζυγό του Ευδοκία Παλαιολογίνα, κόρη του Μιχαήλ Η’ αυτοκράτορος Ρωμαίων και της Θεοδώρας Βατάτζη, τους:
Αλέξιο Β’, που τον διαδέχτηκε.
Μιχαήλ Α’.
wikipedia.org Πρωτοσελιδα – Ειδήσεις