Όσο μαίνονται μάχες στην επαρχία Ιντλίμπ τόσο αυξάνεται η ανησυχία για ένα νέο προσφυγικό ρεύμα. Ο Ερντογάν θεωρεί ότι η προσφυγική συμφωνία με την ΕΕ κινδυνεύει. Γι αυτό η Μέρκελ αναμένεται τον Ιανουάριο στην Άγκυρα.
Η επαρχία Ιντλίμπ φλέγεται. Η συριακή περιοχή, που αποτελεί το τελευταίο προπύργιο των τζιχαντιστών στη χώρα, εδώ και εβδομάδες δέχεται τα πυρά του συριακού και ρωσικού στρατού. Οι βομβαρδισμοί έχουν καταστρέψει μεγάλα τμήματα της περιοχής. Ενώ οι επιθέσεις των συριακών και ρωσικών δυνάμεων συνεχίζονται, ο αμερικανοσυριακός ιατρικός σύλλογος της περιοχής αποφάσισε να κλείσει δύο νοσοκομεία του.
Επιπλέον η ανθρωπιστική οργάνωση Medico International ανέφερε στη DW ότι άλλα 100 νοσοκομεία έγιναν στόχοι επιθέσεων τις τελευταίες εβδομάδες.
Υπό αυτές τις συνθήκες ολοένα περισσότεροι άνθρωποι αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την επαρχία Ιντλίμπ. Σύμφωνα με την οργάνωση Response Coordination Group, από το Νοέμβριο περίπου 217.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις εστίες τους. Ο τούρκος πρόεδρος προειδοποιεί για ένα προσφυγικό ρεύμα από τη Συρία, στα ίδια επίπεδα με το 2015. Ήδη πάνω από 80.000 άνθρωποι βρίσκονται στα τουρκοσυριακά σύνορα.
Η Τουρκία δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μόνη της μια νέα εισροή προσφύγων, δήλωσε ο Ερντογάν, υπογραμμίζοντας: «Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, ειδικά η Ελλάδα, θα αισθανθούν τις αρνητικές επιπτώσεις».
Η επίσκεψη Μέρκελ και τα αιτήματα Ερντογάν
Προφανώς ως απάντηση σε αυτή την προειδοποίηση η καγκελάριος Μέρκελ σχεδιάζει να μεταβεί τον Ιανουάριο στην Άγκυρα, σύμφωνα με τη Süddeutsche Zeitung – αν και εκκρεμεί ακόμη η επίσημη επιβεβαίωση της γερμανικής κυβέρνησης. Όπως αναμένεται, στο επίκεντρο μιας τέτοιας συνάντησης θα βρεθεί η προσφυγική συμφωνία, την οποία υπέγραψε η ΕΕ με την Τουρκία το 2016 για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Σύμφωνα με τη συμφωνία υποχρέωση της Τουρκίας είναι να εμποδίζει τους λαθροδιακινητές να μεταφέρουν πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά. Ως αντάλλαγμα η ΕΕ διέθεσε 6 δις ευρώ για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στα τουρκικά προσφυγικά κέντρα. Επίσης κάθε αιτών που δεν θα λάμβανε ασύλου, θα έπρεπε να επαναπροωθείται στην Τουρκία. Ως αντιστάθμισμα η ΕΕ αναλάμβανε την υποχρέωση να δέχεται απευθείας πρόσφυγες από τη Συρία που βρίσκονταν στην Τουρκία. Συγχρόνως η ΕΕ θα διαπραγματευόταν με την Τουρκία την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες.
Η Τουρκία τώρα θέλει ωστόσο να επαναδιαπραγματευτεί την προσφυγική συμφωνία ενόψει των νέων αφίξεων. Το καλοκαιρί ο Ταγίπ Εντογάν είχε απειλήσει να ανοίξει «τις πύλες» την Τουρκίας προς την Ευρώπη, αν δεν λάμβανε περισσότερη ευρωπαϊκή βοήθεια για τους μέχρι τώρα 3,5 εκατομ. πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία. Μάλιστα κατά την επίσκεψη του Χορστ Ζέεχοφερ στην Τουρκία τον Οκτώβριο, παρουσιάστηκαν στον γερμανό υπ. Εσωτερικών τα τουρκικά αιτήματα.
«Η συμφωνία εκπληρώνει τον σκοπό της»
Σύμφωνα με τον Γκέραλντ Κνάους, κοινωνιολόγο και ειδικό σε θέματα μετανάστευσης, μέχρι τώρα η συμφωνία ΕΕ-Toυρκίας έχει εκπληρώσει στον σκοπό της. Όπως λέει, από τότε που τέθηκε σε ισχύ, λίγοι πρόσφυγες από τη Συρία πέρασαν στην Ευρώπη, ενώ από τους νεοαφιχθέντες στα ελληνικά νησιά, λιγότερο από ένα τρίτο προέρχεται από τη Συρία. Επίσης εκτιμά ότι οι πρόσφυγες για τη Συρία έχουν περισσότερα κίνητρα να μείνουν στην Τουρκία, μιας εκεί έχουν άμεση πρόσβαση στο σύστημα υγείας και την εκπαίδευση και λαμβάνουν ευρωπαϊκή κοινωνική βοήθεια.
Σύμφωνα με τον Κνάους, χωρίς επιπρόσθετη οικονομική στήριξη από την ΕΕ η κατάσταση στην Τουρκία θα επιδεινωθεί. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με τον ειδικό, κανείς δεν έχει συμφέρον να τη διακόψει. Αυτό ακριβώς ωθεί και τις δύο πλευρές να συνεργαστούν. Επίσης η ισχύουσα συμφωνία παρέχει στην ΕΕ ένα περιθώριο ελιγμών, ενώ αν ακυρωθεί ενδέχεται η ΕΕ να γίνει έρμαιο των τουρκικών αποφάσεων. Την ίδια ώρα η Ελλάδα αναμένει την επόμενη χρονιά περίπου 100.000 νέες προσφυγικές αφίξεις. Όπως δήλωσε στον δημοσιογραφικό όμιλο Funke ο Μάνος Λογοθέτης, ειδικός γραμματέας Πρώτης Υποδοχής Προσφύγων, μόνο μέσα στο τελευταίο εξάμηνο η Ελλάδα έκανε δεκτούς 45.0000 νέους πρόσφυγες. Όπως επισημαίνει ο Γκ. Κνάους: ««Εάν η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας αποτύχει λόγω των ανεπαρκειών της ΕΕ και αν κατά συνέπεια παραβιάζει τις δικές της αξίες, σχεδόν κανείς δεν θα μπορεί να υπερασπιστεί με αξιοπιστία σε διεθνές επίπεδο τη Διεθνή Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων».
Κέρστεν Κνιπ
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη