Διαφωνίες και επιπλοκές στις διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο
Δεν υπάρχουν εύκολες διαπραγματεύσεις. Ούτε ακόμη και αν διεξάγονται μεταξύ κρατών που συνδέονται με δεσμούς φιλίας και ταυτοχρόνως έχουν και συγκλίνοντα συμφέροντα. Αυτό διαπιστώθηκε τις τελευταίες ημέρες που ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ευρέθη στην Αίγυπτο για συνομιλίες σχετικώς προς την οριοθέτηση ΑΟΖ. Παρ’ ότι δεν είναι οι πρώτες συνομιλίες που γίνονται ανάμεσα στις δύο χώρες επί του ζητήματος αυτού, φαίνεται πως ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη μέχρι την επίτευξη μιας συμφωνίας. Μια οριοθέτησις θαλασσίων ζωνών εμπεριέχει πολλά ζητήματα «χαμηλής πολιτικής» τα οποία προβάλλουν ως εμπόδια στην βούληση για μια στρατηγική συμφωνία.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η διαφωνία εντοπίζεται στην Κρήτη, για την ΑΟΖ της οποίας η αιγυπτιακή πλευρά διατυπώνει σοβαρές διαφωνίες, διεκδικώντας το μεγαλύτερο μέρος από την έκταση που η Μεγαλόνησος δικαιούται με βάση την κατανομή που προκύπτει από τις μέσες γραμμές. Αυτό είναι κάτι που η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται επ’ ουδενί να αποδεχθεί. Για αυτό και οι διαπραγματεύσεις θα επαναληφθούν αρκετά σύντομα.
Όμως, παρά τα όσα κατά καιρούς προβάλλονται, για την Αίγυπτο, οι διαφορές που έχει με την Τουρκία είναι χαώδεις. Και οι δύο χώρες διεκδικούν την πρωτοκαθεδρία στον μουσουλμανικό κόσμο, με την Αίγυπτο μάλιστα να προηγείται, ως πνευματικό κέντρο του Ισλάμ με την θεολογική σχολή του Καΐρου να αναγνωρίζεται ως το κορυφαίο ίδρυμα της θρησκείας αυτής ανά τον κόσμο. Αδυνατώντας να παρουσιάσει κάτι αντίστοιχο η Τουρκία, δεν έχει παρά να προβάλει την ισχύ της βαρβαρότητος. Επι προσθέτως, δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως η Αίγυπτος έχει δείξει πολλές φορές την προσήλωσή της στους διεθνείς κανόνες αποτρέποντας την εισδοχή στην ισλαμική διάσκεψη και άλλους παρόμοιους οργανισμούς, του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους.
Όταν όμως φθάνουμε στο ζήτημα της οριοθετήσεως, ανακύπτει μια σειρά προβλημάτων.
Το πρώτο έχει να κάνει με την αξιοπιστία. Η Ελλάς επείγεται να εξασφαλίσει μια συμφωνία και, ως εκ τούτου μπορεί να αντιπαρέρχεται κάποια ζητήματα αυτής της μορφής. Η Αίγυπτος όμως έχει τον δικό της τρόπο να ερμηνεύει τα πράγματα. Και ενίοτε κάποιες καθυστερήσεις ή διαφοροποιήσεις στάσεως θεωρούνται στοιχεία αναξιοπιστίας. Κατά το παρελθόν όταν οι διαπραγματεύσεις έφθασαν σχεδόν σε ολοκλήρωση, με αμοιβαίους συμβιβασμούς, όπως πάντα γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, η τότε κυβέρνησις του ΣΥΡΙΖΑ έκανε πίσω. Είναι εκπληκτικό το πώς η κυβέρνησις αυτή που με τεράστια ευκολία έσυρε την Ελλάδα στην κατάπτυστη συμφωνία των Πρεσπών, υποχωρούσε σε κάθε περίπτωση που θα μπορούσε να συνομολογήσει κάτι θετικό για την Ελλάδα. Μπορεί ευκόλως να αντιληφθεί κανείς ότι αυτή η υπαναχώρησις δεν προκάλεσε στο Κάιρο τις καλύτερες των εντυπώσεων, κάτι που και η σημερινή Κυβέρνησις πληρώνει…
Η Αίγυπτος όμως έχει και τα εσωτερικά της θέματα. Εστίες της φιλοτουρκικής μουσουλμανικής αδελφότητος διατηρούν ερείσματα στο κράτος. Ναι μεν δεν τολμούν να αμφισβητήσουν τον Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, όμως αναζητούν ευκαιρίες να υπονομεύσουν τις προσπάθειές του. Οι συμφωνίες οριοθετήσεως θαλασσίων ζωνών που έχει μέχρι σήμερα υπογράψει η Αίγυπτος γίνονται αντικείμενο επικρίσεων κατά τρόπο που γίνεται δύσκολος πάσης μορφής συμβιβασμός για το Κάιρο. Η πρότασις οριοθετήσεως από την Τουρκία δίδει στην Αίγυπτο μια περιοχή εκτάσεως ίσης προς την Σερβία σε σχέση με αυτό που θα έχει, εάν υπογράψει με την Ελλάδα.
Βεβαίως αυτό δεν συνάδει προς το διεθνές δίκαιο, όμως αυτό ουδέποτε εμπόδισε την εκτίναξη εσωτερικών επικρίσεων και προβλημάτων. Και να μην ξεχνάμε πως πολύ ιδιόρρυθμη είναι η αντίληψις που προβάλλει η Τουρκία για το διεθνές δίκαιο. Το επανέλαβε ο πρέσβυς της Αγκύρας στην Αθήνα Μπουράκ Οζουνγκεργκιν, ο οποίος δηλώνει πως για αυτούς το διεθνές δίκαιο είναι «αρχές» και νομολογίες, όχι όμως σαφείς διατυπώσεις όπως το εγκεκριμένο «Δίκαιο της Θαλάσσης». Και για να μην μένουν αμφιβολίες, ως προς το τι εννοεί, διευκρινίζει: «Το διεθνές δίκαιο δεν αποτελείται απλά από την χάραξη μέσων γραμμών και την απόδοση πλήρους επήρειας σε νησιά, αγνοώντας όλους τους υπόλοιπους παράγοντες. Στην πραγματικότητα το διεθνές δίκαιο της θαλάσσης είναι ένα πολύ περίπλοκο αντικείμενο μελέτης».
Για την Ελλάδα και την Αίγυπτο πάντως υπάρχει ένα ακόμη σημείο επαφής. Το κοινό συμφέρον μιας ειρηνικής διευθετήσεως στην Λιβύη, κάτι που η Τουρκία συστηματικώς υπονομεύει. Για αυτό και η Αθήνα υποστηρίζει ανεπιφυλάκτως τις προσπάθειες του Καΐρου. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών σχετικώς δηλώνει: «Η χώρα μας τάσσεται σταθερά υπέρ της άμεσης καταπαύσεως του πυρός και της επιλύσεως της λιβυκής κρίσεως με πολιτικές διαδικασίες, ενώ προσφάτως από κοινού με άλλες χώρες, εξέφρασε την υποστήριξή της στις αιγυπτιακές προσπάθειες σε αυτή την κατεύθυνση, την οποία και επαναλαμβάνει».
εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»