«Σχέδιο Β» για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και την επιστροφή της σε εθνικό νόμισμα επεξεργάζονται, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι δανειστές, με τις διάφορες πλευρές της τρόικας να εξετάζει η καθεμία τα δικά της σενάρια.
Όπως δημοσιεύει σήμερα το περιοδικό «Επίκαιρα», ο λόγος που διερευνούν τον πλέον «αναίμακτο» τρόπο για την εγκατάλειψη του ενιαίου νομίσματος από τη χώρα μας είναι η εκτίμηση ότι το ελληνικό πρόγραμμα «δεν βγαίνει». Δεν πρόκειται, δηλαδή, για θεωρητικές ασκήσεις, αλλά για προετοιμασία διαχείρισης μιας, κατά τη γνώμη τους, επερχόμενης κατάστασης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, όπως αναφέρει το περιοδικό, στο ΔΝΤ εξετάζεται ένα μοντέλο μεταβατικής περιόδου, κατά την οποία για ένα χρονικό διάστημα θα κυκλοφορούν και τα δύο νομίσματα, ευρώ και δραχμή, σε αναλογία αξίας αντίστοιχα δύο προς ένα.
Η πύκνωση των προβλέψεων για αδυναμία παραμονής της Ελλάδας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα οφείλεται στην παραδοχή εκ μέρους των δανειστών ότι το μνημόνιο έχει οδηγήσει την οικονομία σε αδιέξοδο και πως ο συνδυασμός ακραίας περιοριστικής πολιτικής και ευρώ, με μόνη δυνατότητα υποτίμησης την εσωτερική, δεν δημιουργεί προϋποθέσεις ανάκαμψης. Παρότι αξιωματούχοι της τρόικας αποφεύγουν για ευνόητους λόγους να παραδεχτούν κάτι τέτοιο δημόσια, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους όπου αναλύεται το ελληνικό πρόβλημα ειπώθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι οι Έλληνες θα έπρεπε να έχουν καταγγείλει το μνημόνιο και να έχουν επιστρέψει στη δραχμή εδώ και καιρό.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η εκτίμηση της τρόικας για την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές είναι ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί πριν από το 2028!
Το φάσμα της χρεοκοπίας
Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι το πιθανότερο είναι να επέλθει κανονική χρεοκοπία κάποια στιγμή το επόμενο διάστημα, αν όντως η Ελλάδα αδυνατεί να παρουσιάσει σημάδια ανάκαμψης, απ’ ότι να συνεχιστεί η δανειοδότησή της για τα επόμενα… δεκαέξι χρόνια, από μια Ευρώπη που δεν γνωρίζει αν θα υπάρχει το ευρώ τον επόμενο χρόνο.
Με την Ισπανία και την Ιταλία να… φλερτάρουν με την είσοδό τους στο μηχανισμό, την Πορτογαλία να βρίσκεται προ των πυλών μνημονίου 2 και τη Γαλλία και την Ολλανδία να ετοιμάζονται να αποχαιρετήσουν την κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση, τα σχέδια για επιστροφή της Ελλάδας σε εθνικό νόμισμα δεν κάνουν εντύπωση. Ίσως λιγότερη απ’ όση θα κάνει η απώλεια των ΑΑΑ από την Ολλανδία.
Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί κάτι σημαντικό: Η ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν σχετίζεται με το όποιο επερχόμενο εκλογικό αποτέλεσμα και την επικράτηση μνημονιακών ή αντιμνημονιακών δυνάμεων. Θα σχετίζεται, αν υπάρξει τέτοια εξέλιξη, με την αποτυχία του προγράμματος της τρόικας και με την εξάντληση των αντοχών των Ελλήνων, οι οποίοι εθνοκτονούνται στο βωμό μιας πολιτικής που δεν έχει αντίκρισμα. Υπ’ αυτή την έννοια, η διασύνδεση του διλήμματος «ευρώ ή δραχμή» με το αποτέλεσμα των εκλογών είναι άτοπη, διότι το δίλημμα θα κριθεί κυρίως από άλλους παράγοντες: τη ρεαλιστική ή μη προσδοκία συνέχισης εφαρμογής του μνημονίου, τα μέτρα του οποίου δεν έχουν τέλος, και τις αποφάσεις και εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο σε σχέση με την κατάσταση άλλων χωρών και της Ευρωζώνης συνολικά.
Εκτιμήσεις και παραινέσεις για έξοδο
Στο κλίμα που διαμορφώνεται στο διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα εντείνονται δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο αλλά και εκτιμήσεις – παραινέσεις παραγόντων, που είναι σε θέση να γνωρίζουν τις εξελίξεις, για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.
Προ ημερών, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου να χορηγήσει δάνειο, να θέσει για πρώτη φορά στη διοίκηση της ΔΕΗ «ρήτρα δραχμής» – πρόβλεψη, δηλαδή, επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης σε περίπτωση αλλαγής νομίσματος – δημιούργησε εύλογες εντυπώσεις και προκάλεσε νέο γύρο συζητήσεων μεταξύ επιχειρηματικών κύκλων.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών έχει στη διάθεσή του στοιχεία για δάνεια της ΕΤΕπ σε επιχειρήσεις με «ρήτρα δραχμής», τα οποία και υπόκεινται στο αγγλικό Δίκαιο. Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα τουλάχιστον οι συζητήσεις γίνονται «κεκλεισμένων των θυρών», προκειμένου να μην διαταραχθεί το προεκλογικό κλίμα, στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ το σενάρι
ο εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ προετοιμάζεται επιμελώς. Στο πλαίσιο αυτό είναι αξιοσημείωτη η σχετική προετοιμασία της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης.
Σε έκθεσή του στις 14 Μαρτίου, ο ελβετικός τραπεζικός οίκος UBS προεξοφλεί ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέα αναδιάρθρωση του χρέους της εντός του 2013, καθώς, όπως εκτιμά, η πρόσφατη αναδιάρθρωση δεν μείωσε το χρέος στα επίπεδα που αρχικά είχαν προβλεφθεί. Ο ελβετικός τραπεζικός οίκος προβλέπει, μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται, ελληνική αποχώρηση από το ευρώ.
Πριν από μία εβδομάδα σε άρθρο γνώμης στις οικονομικές σελίδες των New York Times αναφερόταν μεταξύ άλλων: «Είναι η ώρα να σκεφτούμε το αδιανόητο: Έπειτα από δέκα χρόνια παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ μπορεί να επιστρέψει στην παλιά της ισοτιμία, τη δραχμή».
Πόσο κοντά ή μακριά μπορεί να βρίσκεται από τα σχετικά σενάρια που συζητούνται διεθνώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα; Οι απαντήσεις στο σχετικό ερώτημα προβάλλουν ανάγλυφα από τις κατά καιρούς αναφορές στο ζήτημα, καθώς όλο και περισσότεροι ξένοι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι το πρόγραμμα «σκοτώνει» την Ελλάδα. Ίσως γι’ αυτό πίσω από τις γραμμές των δηλώσεων στελεχών της τρόικας διακρίνεται εσχάτως η προσπάθεια να αποδοθούν ευθύνες στην ελληνική πλευρά για αποτυχημένη εφαρμογή του μνημονίου.
zoo-m.blogspot.com