Ο Αλέξανδρος Σχινάς (1870 – 6 Μαΐου 1913) ήταν Έλληνας αγνώστου καταγωγής που στη Θεσσαλονίκη στις 5 Μαρτίου 1913 δολοφόνησε τον βασιλιά Γεώργιο Α’. Οι περισσότερες πτυχές γύρω από την ζωή του, τα κίνητρα του καθώς και τον θάνατο του παραμένουν μέχρι και σήμερα ασαφείς.
Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι είχε ψυχολογικά προβλήματα ενώ έχουν διατυπωθεί θεωρίες για την συμμετοχή του σε συνωμοσία εναντίον του αγγλόφιλου βασιλιά Γεωργίου καθώς και θεωρίες για αναρχικά πολιτικά κίνητρα.
Αναφέρεται ότι ίσως γεννήθηκε στον Βόλο ή στις Σέρρες. Είχε γραφτεί στην Ιατρική σχολή Αθηνών, χωρίς να παρακολουθήσει μαθήματα. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές στον Βόλο δημιούργησε σχολείο με σοσιαλιστική δράση. Αντίθετα ο Γιάνης Κορδάτος απορρίπτει αυτές τις διηγήσεις λέγοντας ότι ήταν «άγνωστος» στο Βόλο, και ότι δούλεψε ως δάσκαλος σε άλλες περιοχές.
Αναφέρεται, επίσης, ότι είχε ταξιδεύσει μεταξύ άλλων στην Γερμανία αλλά και στην Νέα Υόρκη. Διηγήσεις ατόμων που δήλωσαν ότι τον γνώριζαν στη Νέα Υόρκη, ανέφεραν -μεταξύ άλλων- μετά τη σύλληψη του, ότι ήταν αναρχικός. Οι αρχές μετά την σύλληψη του, τον ανέφεραν, ως επαίτη, ομοφυλόφιλο και αλήτη με περίεργες σοσιαλιστικές ιδέες.
Η δολοφονία του Βασιλιά
Στις 5 Μαρτίου 1913 κατά τις απογευματινές ώρες και ενώ ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ περπατούσε στην αποβάθρα του Λευκού Πύργου, συνοδευόμενος από τον υπασπιστή του, ταγματάρχη Ιωάννη Φραγκούδη, ο Αλέξανδρος Σχινάς από κοντινή απόσταση πυροβόλησε τον βασιλιά Γεώργιο με αποτέλεσμα να τον φονεύσει ακαριαία. Αμέσως μετά αναφέρεται ότι συνελήφθη από τον υπασπιστή του βασιλιά Ιωάννη Φραγκούδη.
Σύλληψη και θάνατος
Ο Σχινάς συνελήφθη από την χωροφυλακή και ανακρίθηκε. Στις 6 Μαΐου, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, αυτοκτόνησε πηδώντας από το παράθυρο του τμήματος της χωροφυλακής, όπου εκρατείτο. Το ανακριτικό υλικό της υπόθεσης αναφέρεται ότι κάηκε εντός του πλοίου που το μετέφερε.
Κατά τον δημοσιογράφο Σπύρο Κουζινόπουλο είχε τη τύχη του Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ. Ο ιστορικός Σωτήριος Ριζάς αναφέρει ότι η υπόθεση του θανάτου του Σχινά δεν έχει διαλευκανθεί.
Το αυτί και το χέρι του Σχινά διατηρούνται σε φορμόλη στο εγκληματολογικό μουσείο του Καποδιστριακού πανεπιστημίου.
Διερεύνηση κινήτρων
Το κίνητρο παραμένει ακόμα και σήμερα αδιευκρίνιστο, όπως παραμένει άγνωστο το τι κατέθεσε ο Σχινάς στις αρχές. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι ο δράστης ήταν ψυχικά άρρωστος και ότι ήταν «ανισόρροπος» ή «ιδιόρρυθμο άτομο» ή «μέθυσος», ενώ την άποψη του «τρελού» ή «διαταραγμένου» υιοθετούν μεταξύ άλλων, οι ιστορικοί Μαρκ Μαζάουερ, Ρίτσαρντ Κλόγκ και Thomas Gallant, ενώ ο Michael Kemp συμπεραίνει ότι «μπορεί απλώς να ήταν ψυχικά και σωματικά άρρωστος».
Την άποψη ότι ο Σχινάς υπήρξε ενεργούμενο ξένων (κυρίαρχα Γερμανικών) συμφερόντων αναφέρουν οι Γεώργιος Φιλάρετος και Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος. Στην «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» γίνεται αναφορά στην ύπαρξη φημών ότι ο Σχινάς υπήρξε όργανο των Γερμανών και ότι ο άμεσος σκοπός της δολοφονίας ήταν η διαδοχή του από τον γερμανόφιλο βασιλιά Κωνσταντίνο.
Την άποψη ρητά υποστηρίζουν ορισμένοι νεότεροι ιστορικοί, αλλά και οι Τάσος Βουρνάς και Γιάννης Κορδάτος. Ο τελευταίος αναφέρει ότι ο ανακριτής της υπόθεσης Βασίλειος Καντερές του είχε εκμυστηρευθεί το 1938, ότι ο Σχινάς στην ανάκριση μετά από βασανισμό, ήταν λογικός και ενοχοποιούσε την Γερμανική πλευρά. Αντίθετα ο Γιώργος Μαυρογορδάτος αναφέρει ότι αυτές οι υποψίες ουδέποτε επιβεβαιώθηκαν, αν και υπήρξε η περίεργη αυτοκτονία του Σχινά όπως και ωφελήθηκαν τα συμφέροντα της Γερμανίας.
Υπερθεματίζοντας, ο καθηγητής Ιωάννης Μάζης αναφέρεται σε «θεωρίες συνωμοσίας» απορρίπτοντας το ενδεχόμενο ο Σχινάς να ήταν ενεργούμενο πρακτόρων, και αναφέρει ότι ο Σχινάς «φαίνεται να είχε νοσηλευτεί για ψυχικές διαταραχές». Επίσης, ο ιστορικός Αθανάσιος Μποχώτης αναφέρεται στις «ανεξιχνίαστες συνθήκες» της δολοφονίας του Γεωργίου.
Άλλοι ιστορικοί εμφανίζουν τον Σχινά ως αναρχικό παραπέμποντας στις μαρτυρίες εφημερίδων της Νέας Υόρκης της περιόδου για τον Σχινά ενώ άλλοι αναφέρονται στο ότι ο Σχινάς ήταν ένας επιβεβαιωμένα αναρχικός που το κίνητρο του γεννήθηκε μετά το κλείσιμο του αναρχικού σχολείου που είχε ιδρύσει στην Ελλάδα.