Στις 10 Οκτωβρίου, την μονοετή διοίκηση της KFOR θα αναλάβει ο Τούρκος Υποστράτηγος Οζκάν Ουλουτάς και θα είναι η πρώτη φορά που αυτή η αποστολή του ΝΑΤΟ διευθύνεται από εκπρόσωπο της Τουρκίας.
Παρά το γεγονός ότι αυτή η χώρα εξοπλίζει και πρόσφατα άρχισε να εκπαιδεύει εντατικά τις Δυνάμεις Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου, οι συνομιλητές του Kosovo Online πιστεύουν ότι ο Ουλουτάς θα πρέπει να προσπαθήσει ιδιαίτερα για να εφαρμόσει αντικειμενικά την αποστολή της KFOR.
Υπολογίζοντας τον απερχόμενο διοικητή της KFOR, τον Ιταλό Angelo Mikel Ristuć, τα τελευταία 24 χρόνια, 27 διοικητές έχουν αλλάξει σε αυτή τη θέση και κανένας από αυτούς δεν ήταν από την Τουρκία.
Ο Ουλουτάς θα αναλάβει τα καθήκοντά του τη στιγμή που το σώμα των Τούρκων στρατιωτών εντός της KFOR είναι το δεύτερο μεγαλύτερο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της ιστοσελίδας Kfora, στην αποστολή αυτή βρίσκονται σήμερα 4.511 στρατιώτες, οι περισσότεροι από την Ιταλία – 852, ακολουθούμενη από την Τουρκία με 780 και τις ΗΠΑ με 679.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μη επανδρωμένα αεροχήματα Μπαϊρακτάρ έφτασαν στο Κοσσυφοπέδιο από την Τουρκία και ο υπουργός Άμυνας του Κοσσυφοπεδίου Eyup Macedonci είπε πριν από περίπου είκοσι ημέρες ότι η Τουρκία συνεχίζει να υποστηρίζει την ανάπτυξη των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου σε όλες τις πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της τροφοδότησης και της εκπαίδευσης, αλλά κυρίως όσον αφορά την προμήθεια οπλικών συστημάτων και εξοπλισμού.
Υπάρχουν ενδοιασμοί
Ο πρώην πρέσβης της ΟΔΓ στην Τουρκία και ισλαμολόγος Ντάρκο Τανάσκοβιτς λέει στο Kosovo Online ότι, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία προμηθεύει το Κοσσυφοπέδιο με όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό και εκπαιδεύει τους αξιωματικούς της, η Σερβία δεν μπορεί να είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένη που ο νέος διοικητής της KFOR θα είναι από την Τουρκία.
Ωστόσο, σημειώνει ότι ο διοικητής της KFOR δεν λαμβάνει εντολές από την Άγκυρα και ότι δεν θα τις λάβει από την Άγκυρα ακόμη και όταν ο διοικητής αυτής της αποστολής του ΝΑΤΟ είναι Τούρκος.
Ο συνομιλητής μας προσθέτει ότι το γεγονός ότι μια ομάδα τουρκικών δυνάμεων προστέθηκε στο Κοσσυφοπέδιο όταν δημιουργήθηκε πρόσφατα μια τεταμένη κατάσταση, καθώς και ότι τη διοίκηση της KFOR θα αναλάβει Τούρκος στρατηγός, γίνεται αντιληπτό από την Τουρκία τόσο πολιτικά όσο και εσωτερικά ως μεγάλη επιτυχία του.
«Υπάρχουν μεγάλοι τίτλοι στις τουρκικές εφημερίδες ότι «ο Τούρκος στρατιώτης επέστρεψε στο Κοσσυφοπέδιο», και γνωρίζουμε ιστορικά τι σημαίνει αυτό και ποιες είναι οι συνδηλώσεις.
Από πρακτική άποψη, το γεγονός είναι ότι η Τουρκία είναι εδώ και πολύ καιρό ένας από τους προνομιούχους προμηθευτές όχι μόνο όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού, αλλά και μια χώρα που εκπαιδεύει αξιωματικούς από αυτές τις χώρες, και αυτό ισχύει πλήρως και για το Κοσσυφοπέδιο.
Υπό αυτή την έννοια, δεν μπορεί να συνάδει ιδιαίτερα στη Σερβία ότι ο διοικητής της KFOR είναι από την Τουρκία.
Από την άλλη, όμως, δεν νομίζω ότι πρέπει να υπερτονιστεί η σημασία αυτού του γεγονότος γιατί – πρώτον, ο διοικητής της KFOR δεν λαμβάνει εντολές από την Τουρκία και δεν θα τις λάβει από την Τουρκία ακόμη και όταν είναι Τούρκος.
Φυσικά, οι Τούρκοι προσπαθούν πάντα να ενσωματώσουν το ενδιαφέρον τους στην πολιτική της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, αλλά αυτό δεν είναι καθοριστικό.
Είναι γνωστό από πού παίρνει τις εντολές του ο διοικητής της KFOR, σίγουρα όχι από το Συμβούλιο Ασφαλείας και ακόμη λιγότερο από την Τουρκία. Άρα, από αυτή την άποψη, δεν αναμένονται μεγάλες αλλαγές», λέει ο Τανάσκοβιτς.
Όπως αναφέρει, σε ανθρώπινο επίπεδο μπορεί να μιλάμε για το γεγονός ότι ο Τούρκος στρατηγός θα έχει ορισμένες συμπάθειες προς τους μουσουλμάνους Αλβανούς σε σχέση με τους ορθόδοξους Σέρβους, αλλά λέει επίσης ότι δεν θεωρεί ότι αυτό είναι καθοριστικό.
«Οι Τούρκοι είναι πολύ πειθαρχημένοι αξιωματικοί και θα προσπαθήσει να συμπεριφερθεί όσο πιο αντικειμενικά γίνεται.
Ακόμη, νομίζω, ότι θα προσπαθήσει να συμπεριφερθεί πιο αντικειμενικά από ό,τι θα περίμενε, ας πούμε, ένας Ιταλός, ακριβώς για να μην δημιουργήσει υποψίες μεροληψίας.
Συνολικά, και το είδαμε στα τραγικά γεγονότα στη Μπανίσκα, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για αντικειμενικότητα της Kfor, αλλά μπορεί να μιλήσει για το γεγονός ότι θα σεβαστούν ορισμένα όρια στη δέσμευσή τους, τα οποία δεν θα υπερβαίνουν αυτό που θα ήταν η πλήρης κατάρρευση των αποστολών τους τόσο σε ηθικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο.
Δεν περιμένω να είναι πολύ μεγάλη αλλαγή, αλλά φυσικά ένας Σέρβος δεν μπορεί να είναι χαρούμενος όταν ένας Τούρκος επιστρέψει στο Κοσσυφοπέδιο.
Ήταν στους στρατώνες «Σουλτάν Μουράτ» και καθαρά συμβολικά, δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτές τις δυσαρέσκειες.
Τα Βαλκάνια στο δόγμα της νέο- οθωμανικής πολιτικής
Μιλώντας γενικά για την πολιτική της Άγκυρας, ο συνομιλητής μας λέει ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται περιφερειακά πολύ για το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων, αφού τα Βαλκάνια είναι μια από τις προτεραιότητες της «νεο-οθωμανικής εξωτερικής πολιτικής, ακόμη ευρύτερου εθνικού δόγματος».
«Ενδιαφέρεται για όλα όσα συμβαίνουν στα Βαλκάνια, ειδικά σε σχέση με τις μουσουλμανικές κοινότητες, και γνωρίζουμε ότι το 90 τοις εκατό ή περισσότερο των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο είναι μουσουλμάνοι.
«Η Τουρκία υποστηρίζει σταθερά το Κοσσυφοπέδιο, αν και, ας πούμε, αγωνίζεται αθλητικά να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη Σερβία παράλληλα και να τις αναπτύξει, γιατί κατανοεί ότι χωρίς τη Σερβία, ακόμη και αυτά τα νεο-οθωμανικά σχέδια δεν μπορούν να εφαρμοστούν με τον τρόπο που θα ήταν υλοποιείται σε συνεργασία με τη Σερβία», λέει ο Τανάσκοβιτς.
“Πιστεύουμε ότι θα εφαρμόσει την εντολή της KFOR”
Με αφορμή την επικείμενη ορκωμοσία του υποστράτηγου Οζκάν Ουλουτάς, ο Υφυπουργός του Υπουργείου Άμυνας της Σερβίας, Νεμάνια Στάροβιτς, λέει στο Kosovo Online ότι η Σερβία θέλει να πιστέψει ότι είναι επαγγελματίας, ο οποίος θα εφαρμόσει αυτό που αντιπροσωπεύει τη βασική εντολή της αποστολής της KFOR, η οποία είναι να παρέχει ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον για όλους τους πολίτες του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων, κυρίως για τους Σέρβους που είναι σήμερα οι πιο ευάλωτοι.
Η συνεργασία μεταξύ του σερβικού στρατού και της KFOR, προσθέτει ο Στάροβιτς, ήταν καλή και ουσιαστική τα τελευταία 24 χρόνια.
«Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα συνεχιστεί και τον επόμενο χρόνο υπό τη διοίκηση του στρατηγού Ουλουτάς», λέει ο Στάροβιτς.
Υποδεικνύει ότι στο βαλκανικό πλαίσιο, η Τουρκία αντιπροσωπεύει αναμφίβολα μια μεγάλη δύναμη, δηλαδή μια περιφερειακή υπερδύναμη.
«Το γνωρίζουμε αυτό και η Σερβία και η Τουρκία καλλιεργούν πολύ καλές, ουσιαστικές και εποικοδομητικές σχέσεις. Είτε μιλάμε για την πολιτική είτε την οικονομική τους διάσταση. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υψώσαμε τη φωνή μας σε όλα αυτά που διαφωνούμε και αφορά όλο τον επιταχυνόμενο εφοδιασμό των λεγόμενων δυνάμεων ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου από την κατεύθυνση της Τουρκίας.
Επομένως, πιστεύουμε ότι αυτό όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά ότι είναι μια κίνηση που συμβάλλει στην στρατιωτικοποίηση του προβλήματος και πιστεύουμε ότι αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε, όταν μιλάμε για το KiM, απαραίτητο.
Βεβαίως, οι σερβικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν έτοιμες και επαρκείς απαντήσεις σε κάτι τέτοιο, αλλά απλά δεν πιστεύουμε ότι δεν θα γίνει, δεδομένου ότι αναμένουμε μια επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας της Τουρκίας στο Βελιγράδι σε λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες, πιστεύουμε ότι θα είναι μια ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε όλα αυτά τα πράγματα σε έναν ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο με την τουρκική πλευρά», λέει ο Στάροβιτς.
Παρεμπιπτόντως, η Πρίστινα απέκτησε μη επανδρωμένα αεροχήματα Μπαϊρακτάρ από την Τουρκία και από τη χώρα αυτή έλαβε επίσης το αντιαρματικό σύστημα OMTAS, με βεληνεκές έως και 4.500 μέτρα, οβίδες Boran διαμετρήματος 105 mm, οχήματα μάχης πεζικού Vuran, καθώς και ALKAR όλμους διαμετρήματος 120 mm, όπως ανέφερε πρόσφατα η RTS.
Πρόκειται κυρίως για δωρεές, αλλά για ορισμένα συστήματα, η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται ότι τα πούλησε στις δυνάμεις ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου.
Όσον αφορά την εντολή της KFOR , αυτή απορρέει από το Παράρτημα 2 του Ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο αναφέρει ότι «η διεθνής παρουσία ασφαλείας με την ουσιαστική συμμετοχή του ΝΑΤΟ πρέπει να αναπτυχθεί υπό ενοποιημένη διοίκηση και έλεγχο και να εξουσιοδοτηθεί να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για όλους τους ανθρώπους στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς και για τη διευκόλυνση της ασφαλούς επιστροφής όλων των εκτοπισμένων και προσφύγων στα σπίτια τους».
Το ΝΑΤΟ ίδρυσε την αποστολή KFOR τον Ιούνιο του 1999, μετά το τέλος των βομβαρδισμών της ΟΔΓ.
—