Σε ηλικία 85 ετών έφυγε σήμερα, Δευτέρα 24/6, από τη ζωή ο πολυβραβευμένος αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης, μετά από μακροχρόνια μάχη με σοβαρή ασθένεια.
Πρωτοπόρος και με πολυδιάστατη φυσιογνωμία, υπηρέτησε με πάθος την βιοκλιματική αρχιτεκτονική. Υπήρξε υπέρμαχος της απλότητας, αλλά και φανατικός θιασώτης του τεχνολογικού νεωτερισμού και της αρχιτεκτονικής που βρίσκεται σε αρμονία με το κλίμα.
Ο Αλέξανδρος Τομπάζης σχεδίασε εξαιρετικά κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά, στην Αθήνα, την Ευρώπη, αλλά και τη Μέση Ανατολή, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν ο περίφημος ρωμαιοκαθολικός ναός της Αγίας Τριάδας στη Φάτιμα της Πορτογαλίας, η Ευαγγελική Σχολή στη Νέα Σμύρνη, το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών στο Μαρούσι, κ.ά. Εντυπωσιακές κατοικίες, κτίρια γραφείων, και εκπαίδευσης, νοσοκομεία αλλά και τόποι λατρείας φέρουν την πολύτιμη αρχιτεκτονική υπογραφή του.
Ποιος ήταν ο Αλέξανδρος Τομπάζης
Γεννημένος στις Ινδίες το 1939, μετακόμισε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1947. Ήταν αριστούχος απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π. (1962). Στο Πολυτεχνείο, μάλιστα, είχε δάσκαλο ζωγραφικής τον Νικόλαο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, από τον οποίο και μυήθηκε στην τέχνη αυτή την οποία αγάπησε βαθιά. Γι’ αυτό και συνέχισε να ζωγραφίζει, πάρα το ιδιαίτερα βαρύ επαγγελματικό του πρόγραμμα. Στα νιάτα του, εξάλλου, όπως ίδιος είχε εξομολογηθεί, ήθελε να γίνει ζωγράφος.
Από το 1964 έως το 1966 εργάστηκε ως επιστημονικός βοηθός του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, όπου ασχολήθηκε με θεωρητικές μελέτες και έρευνα. Το 1963 ίδρυσε το Γραφείο Μελετών «Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη» αναλαμβάνοντας και υλοποιώντας έργα στην Ελλάδα αλλά και σε Πορτογαλία, Ολλανδία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία, Κύπρο, Ντουμπάι, Άμπου Ντάμπι, Ομάν και Κίνα.
Στράφηκε στον βιοκλιματικό σχεδιασμό από την δεκαετία του ’70 κι έπειτα εφαρμόζοντάς τον σε κατασκευές μεγάλης κλίμακας. Εξηγώντας ο ίδιος πρακτικά τις αρχές του σχεδιασμού σημείωνε: «Το να σχεδιάζεται ένα κτήριο λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα και όχι ενάντια στο κλίμα. Το να προσπαθείς να κάνεις μια κατασκευή, με όσο μπορείς πιο απλά μέσα. Με λιγότερες μηχανολογικές εγκαταστάσεις, με ανανεώσιμα υλικά, χαμηλής “ενσωματωμένης ενέργειας” (της ενέργειας, δηλαδή, που ξοδεύεται για να παραχθεί το υλικό, να μεταφερθεί και να τοποθετηθεί στη θέση του). Να ελαχιστοποιείς τις απώλειες, με αυξημένες θερμομονώσεις».
Ο Αλέξανδρος Τοπάζης είχε λάβει μέρος ως κριτής σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και σε επιτροπές ειδικών σε θέματα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Υπήρξε επισκέπτης εξεταστής των σχολών αρχιτεκτονικής του Δουβλίνου και του Strathclyde στη Γλασκώβη και είχε δώσει διαλέξεις σε περισσότερες από 24 χώρες.
Είχε τιμηθεί σε περισσότερους από 95 πανελλήνιους διαγωνισμούς με πρόσκληση και σε 15 διεθνείς διαγωνισμούς. Υπήρξε μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΑΔΑΣ), του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ), της International Solar Energy Society (ISES),της American Solar Energy Society (ASES), της Ελληνικής Εταιρίας Ηλιακής Ενέργειας (ΕΛΕΤΗΛΕΝ), αποτελούσε Life Fellow της Passive and Low Energy Architecture (PLEA), είναι Honorary fellow του Αμερικανικού Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (AIA), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (ΕΙΑ) και της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρίας.