Χιλιάδες ταυτόχρονες εκρήξεις σε τσέπες και χέρια ανθρώπων. Τουλάχιστον 42 νεκροί, ανάμεσά τους και άμαχοι, σε δρόμους, σπίτια, μαγαζιά ή αυτοκίνητα από τα δύο κύματα της περασμένης Τετάρτης και Πέμπτης. Περισσότεροι από 4.000 τραυματίες, αρκετοί σε κρίσιμη κατάσταση και πολλοί εξ αυτών έχοντας χάσει το ένα ή και τα δύο μάτια τους. Την ανάληψη για την επίθεση στον Λίβανο δεν την έχει αναλάβει ακόμα το Ισραήλ, όμως αυτές οι δυο ενέργειες, είτε χαρακτηριστούν «τρομοκρατικές» είτε «αντι-τρομοκρατικές», αλλάζουν όσα ξέρουμε έως τώρα. Από τις 17 Σεπτεμβρίου 2024 ο κόσμος βιώνει την εποχή του μετα-πολέμου.
Από τον Βασίλη Γαλούπη
Πάνω από 10 μέρες πια μετά το σκηνικό Αποκάλυψης στον Λίβανο, είναι ελάχιστα όσα γνωρίζουμε για το πώς πραγματικά συντονίστηκε μια τέτοια πρωτοφανής και απόλυτα συγχρονισμένη επίθεση, σε βαθμό που έχουν μείνει άναυδα ακόμα και τα γεράκια του αμερικανικού Πενταγώνου, όπως και οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.
Προς το παρόν κυριαρχούν μόνο εικασίες, που και πάλι γεννούν περισσότερα ερωτηματικά. Ακόμα κι αν προηγήθηκε παγίδευση με εκρηκτικά από «εικονικές» εταιρίες παραγωγής συσκευών μυστικών ισραηλινών «ομάδων» στη Βουλγαρία, στην Ουγγαρία ή οπουδήποτε αλλού, οι βομβητές και οι ασύρματοι της Χεζμπολάχ εξερράγησαν με μαζικές και, κυρίως, «απομακρυσμένες» εντολές.
Για το νέο λογισμικό, που με μια π.χ. κλήση ή κάποιον άλλον μη εμφανή τρόπο μπορεί να εκτινάσσει αυτόματα, ταυτόχρονα, μαζικά, με ακρίβεια και σε τέτοιον βαθμό τις θερμοκρασίες των συσκευών επικοινωνίας, ώστε να πυροδοτηθούν τα κρυμμένα εκρηκτικά, δεν υπάρχει καμία πειστική λεπτομέρεια στα διεθνή και ισραηλινά ΜΜΕ.
Η επικρατέστερη εκδοχή που δίνουν ως εξήγηση ειδικοί είναι αυτή της υπερθέρμανσης. Εφόσον η μπαταρία λιθίου του τηλεειδοποιητή ενεργοποιηθεί απομακρυσμένα με στόχο να υπερθερμανθεί, θα ξεκινήσει μια διαδικασία που ονομάζεται θερμική διαφυγή. Ουσιαστικά, αυτό που συμβαίνει είναι μια χημική αλυσιδωτή αντίδραση, η οποία οδηγεί σε απότομη αύξηση της θερμοκρασίας και τελικά στη βίαιη έκρηξη της μπαταρίας.
Ωστόσο, η ενεργοποίηση αυτής της αλυσιδωτής αντίδρασης σε πολλές συσκευές που δεν έχουν συνδεθεί ποτέ στο διαδίκτυο δεν είναι καθόλου απλή.
«Πρέπει να υπάρχει ήδη μια αστοχία ή μια παρέμβαση πάνω στον τηλεειδοποιητή, έτσι ώστε να υπερθερμανθεί ως αποτέλεσμα ορισμένων περιστάσεων» δήλωσε ειδικός στο Al Jazeera, υποθέτοντας ότι αυτές οι περιστάσεις πιθανότατα θα ήταν ένα έναυσμα που θα εισαχθεί στον τηλεειδοποιητή μέσω «πειραγμένου» κώδικα.
Αν κι έχει διαψευστεί από δυτικές ερευνητικές ομάδες ότι εξερράγησαν κινητά τηλέφωνα iPhones ή ηλιακά πάνελ και ότι σχετικά βίντεο που κυκλοφόρησαν τα προηγούμενα 24ωρα ήταν ψεύτικα, οι αναφορές τόσο από λιβανέζικα ΜΜΕ όσο κι από ισραηλινά έκαναν εξαρχής λόγο για μια σειρά εκρήξεων σε συσκευές που δεν είχαν σχέση με γουόκι τόκι ή βομβητές. Οι φωτογραφίες που είδαν το φως της δημοσιότητας στα social media με διαλυμένα iPhones ή πάνελ ήταν είτε παλιές είτε πλαστές.
Το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων του Λιβάνου, όμως, έχει αναφερθεί σε πολλαπλές εκρήξεις από άλλες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές με μπαταρίες σε σπίτια, σε αρκετές περιοχές της Βηρυτού και στον νότιο Λίβανο, τραυματίζοντας τουλάχιστον ένα κορίτσι. Αυτές οι αναφορές και πληροφορίες του λιβανέζικου πρακτορείου ειδήσεων παραμένουν στον «αέρα».
Μεταξύ των εκρηκτικών συσκευών έχουν αναφερθεί εκρήξεις σε φορητούς υπολογιστές, σκούτερ, μοτοποδήλατα, φορητά ραδιόφωνα, ακόμη και ηλεκτρονικές κλειδαριές ή συσκευές κουζίνας. Πολλές πηγές από τον Λίβανο υποστήριζαν αυτές τις εκδοχές τις πρώτες ώρες μετά τις επιθέσεις στις 17 και 18 Σεπτεμβρίου, αλλά και στη συνέχεια, με αναφορές από ξένα ΜΜΕ για τουλάχιστον 60 περιστατικά.
Εξερράγησαν επίσης σταθεροί και κινητοί σταθμοί επικοινωνίας της Χεζμπολάχ σε κτίρια και αυτοκίνητα. Η οργάνωση κάλεσε τα μέλη της να απαλλαγούν εντελώς από οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή, φοβούμενη ότι υπήρχε ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση στην αλυσίδα εφοδιασμού της Χεζμπολάχ.
Οι ειδικοί στον κυβερνοχώρο προειδοποιούν εδώ και χρόνια, όπως σημείωσαν μετά τις πρόσφατες επιθέσεις και οι «New York Times», πως οι παγκοσμιοποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού για ηλεκτρονικό εξοπλισμό μάς αφήνουν πολλαπλά ευάλωτους. «Πρακτικά, δεν έχουμε αξιόπιστα μέσα για να αμυνθούμε» κατέληξαν οι ειδικοί.
Σε έναν πόλεμο χωρίς έλεος και κανόνες, όπως αυτός στη Μέση Ανατολή, όπου οι διεθνείς συνθήκες έχουν τσαλαπατηθεί και εμπράκτως ακυρωθεί απ’ όλες τις πλευρές εδώ και δεκαετίες, το Ισραήλ επιδεικνύει την ισχύ του με κάθε αφορμή, επιχειρώντας να αποδείξει ότι εφαρμόζει στο πεδίο την πιο εξελιγμένη κι «έξυπνη» τεχνογνωσία του κόσμου ως στρατιωτική μηχανή.
Τον περασμένο Οκτώβριο «παρουσίασε» σε πρώτη παγκόσμια ζωντανή μετάδοση το εντυπωσιακό «Iron Dome», τον θόλο που σταματούσε στον αέρα τις ρουκέτες της Χαμάς. Τώρα, αν και δεν το παραδέχεται επίσημα, χρησιμοποίησε συσκευές επικοινωνιών ευρείας, έστω και παρωχημένης πια, χρήσης ως «αντίστροφο όπλο». Δημιουργώντας ένα δίκτυο εταιριών «Δούρειων Ιππων» κατάφερε να κατασκευάσει και στη συνέχεια να πλασάρει συσκευές-παγίδες στους -τούτη τη φορά ανυποψίαστους- μαχητές της Χεζμπολάχ.
Στη συνέχεια τις πυροδότησε με άγνωστη προς το παρόν μέθοδο, πιθανόν με λογισμικό συχνοτήτων και παρέμβαση στον κώδικα των συσκευών, προκαλώντας τεράστια πλήγματα στη φιλοϊρανική οργάνωση τόσο σε έμψυχο δυναμικό όσο και στο ηθικό της.
Η Χεζμπολάχ δεν διαθέτει την τεχνογνωσία της Χαμάς στις τηλεπικοινωνίες, κάτι που αξιοποίησαν στο έπακρο οι μυστικές δυνάμεις του Ισραήλ. Πλέον, η τρομοκρατική οργάνωση του Νασράλα δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν σύγχρονο τρόπο επικοινωνίας. Οπως και αν μπορεί να χαρακτηριστεί η «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση του Ισραήλ, έχει αφήσει αποσβολωμένο όλο τον υπόλοιπο κόσμο.
Το επόμενο, ίσως και σοβαρότερο, ερώτημα που προκύπτει μετά τα τελευταία γεγονότα είναι τι θα συμβεί αν οι απανταχού τρομοκρατικές ομάδες του πλανήτη, όπως για παράδειγμα το ISIS, αποκτήσουν αυτή την τεχνογνωσία και δράσουν ανάλογα. Δηλαδή, αν καταφέρουν οι τρομοκράτες εν καιρώ ειρήνης να διοχετεύουν μαζικά σε στοχευμένες αγορές, π.χ., πλαστά κινητά τηλέφωνα «παγίδες» που να φαίνονται γνήσια και στη συνέχεια με ένα λογισμικό να πυροδοτούν την έκρηξη σε ανυποψίαστους πολίτες, σε διάφορα πολυσύχναστα μέρη. «Αντικαθιστώντας» με τον απλό κόσμο τούς στρατευμένους καμικάζι αυτοκτονίας.
Είναι ένας εφιάλτης που δεν θέλει κανένας να σκέφτεται, αλλά που ήδη κυριαρχεί στη διεθνή επικαιρότητα την τελευταία εβδομάδα. «Οι στόχοι δεν θα είναι μόνο τρομοκράτες όπως τώρα» γράφουν οι «New York Times»: «Οι υπολογιστές μας είναι ευάλωτοι και, όλο και περισσότερο, τα αυτοκίνητά μας, τα ψυγεία μας, οι θερμοστάτες του σπιτιού μας και πολλά άλλα χρήσιμα πράγματα στις ζωές μας. Οι πιθανοί στόχοι είναι παντού».
Στις 17 και 18 Σεπτεμβρίου η ανθρωπότητα είδε για πρώτη φορά το τρομακτικό πρόσωπο του «μετα-πολέμου» και τις νέες δυνατότητες της τεχνολογίας μέσω «Δούρειων Ιππων». Ο φόβος ενισχύεται, όμως, μπροστά στον φόβο της «μετα-τρομοκρατίας».
Η ισραηλινή «αντίστροφη» παρέμβαση στις συσκευές
Η διείσδυση των Ισραηλινών, που εμφανίστηκαν μέσω εικονικών εταιριών ως επίσημοι εκπρόσωποι γνωστών αλυσίδων παραγωγής βομβητών και γουόκι τόκι στην Ευρώπη, αποτέλεσε το πρώτο βήμα για την επιχείρηση της 17ης Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, παραβιάστηκε το λογισμικό των βομβητών με εμφύτευση μιας λειτουργίας υπερθέρμανσης των μπαταριών ιόντων λιθίου. Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου χρησιμοποιούνται ευρέως σε ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τα κινητά τηλέφωνα, και έχει διαπιστωθεί πως η υπερθέρμανσή τους προκαλεί την έκρηξή τους.
Αυτό οφείλεται σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται «θερμική διαφυγή», μια χημική αλυσιδωτή αντίδραση που συμβαίνει όταν η μπαταρία βιώνει ταχεία αλλαγή θερμοκρασίας, η οποία ενεργοποιείται όταν η μπαταρία υπερθερμανθεί, τρυπηθεί ή υπερφορτιστεί. Οσο αυτή η χημική αντίδραση εξελίσσεται μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική απελευθέρωση ενέργειας και να προκαλέσει έκρηξη συσκευών.
Οι ισραηλινές δυνάμεις ή κάποιος άλλος παράγοντας εκτιμάται ότι χάκαραν αυτές τις συσκευές με στόχο την εξ αποστάσεως ενεργοποίηση υπερθέρμανσης μέσω λογισμικού, έχοντας τοποθετήσει και μικρές ποσότητες εκρηκτικών. Οι βομβητές χρησιμοποιούν συχνά μη κρυπτογραφημένα κανάλια επικοινωνίας και απαρχαιωμένο λογισμικό, καθιστώντας τους εξαιρετικά εύκολους στόχους για τέτοια επίθεση.
Οι βομβητές που μόνο δέχονται μηνύματα είναι παθητικοί δέκτες, επομένως δεν μπορούν να εντοπιστούν, αλλά όταν ένας βομβητής αποστέλλει μήνυμα ενεργοποιεί τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και τους πομπούς στην περιοχή όπου βρίσκεται ο βομβητής. Αν κάποιος διεισδύσει στο δίκτυο τη στιγμή που εκπέμπεται το σήμα, θα μπορούσε να μολύνει με κακόβουλο λογισμικό κάθε βομβητή στο δίκτυο.
Ενας ιός φαίνεται ότι είχε εμφυτευθεί στο δίκτυο τηλεειδοποίησης της Χεζμπολάχ και παρέμενε αδρανής στις συσκευές μέχρι να εξαπλωθεί ευρέως. Αυτό το κακόβουλο λογισμικό δείχνει να έχει ενεργοποιηθεί εξ αποστάσεως και ταυτόχρονα σε χιλιάδες συσκευές.
Οι «New York Times» καταλήγουν: «Η ουσία: οι αλυσίδες εφοδιασμού μας είναι ευάλωτες, πράγμα που σημαίνει ότι είμαστε ευάλωτοι. Οποιοσδήποτε -οποιαδήποτε χώρα, οποιαδήποτε ομάδα, οποιοδήποτε άτομο- αλληλεπιδρά με μια αλυσίδα εφοδιασμού υψηλής τεχνολογίας μπορεί ενδεχομένως να αντιστρέψει, μέσω παρέμβασης, τη λειτουργία του εξοπλισμού. Θα μπορούσε να το κάνει για να υποκλέψει π.χ. συνομιλίες, όπως και γίνεται. Θα μπορούσε, όμως, να το κάνει και για να προκαλέσει θάνατο».
Το 2007, το Εθνικό Εργαστήριο του Αϊνταχο απέδειξε ότι μια κυβερνοεπίθεση θα μπορούσε να προκαλέσει την έκρηξη μιας γεννήτριας υψηλής τάσης. Το 2010, ένας ιός υπολογιστή που πιστεύεται ότι αναπτύχθηκε από κοινού από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ κατέστρεψε φυγόκεντρους σε πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν.
Σε έγγραφα της CIA που είδαν το φως το 2017 υπήρχαν αναφορές σχετικά με τη δυνατότητα εξ αποστάσεως πειρατείας αυτοκινήτων, τα οποία το WikiLeaks υποστήριξε ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιχειρήσεις «σχεδόν μη ανιχνεύσιμων δολοφονιών».
Αυτό δεν είναι μόνο θεωρητικό: το 2015, ένας ρεπόρτερ του περιοδικού «Wired» επέτρεψε σε χάκερ να παρέμβουν εξ αποστάσεως στο αυτοκίνητό του ενώ το οδηγούσε – απενεργοποίησαν τη μηχανή ενώ βρισκόταν σε αυτοκινητόδρομο.
«Μετακινηθήκαμε αρκετές βαθμίδες πιο ψηλά στην κλίμακα της παράνοιας»
Τα κυρίαρχα αμερικανικά ΜΜΕ εξακολουθούν να ασχολούνται τις τελευταίες ημέρες με την, όπως όλα δείχνουν, ισραηλινή επίθεση στον Λίβανο. Επισημαίνουν ότι οι αμερικανικές πολυεθνικές είναι «αντιμέτωπες με τη δυσάρεστη πιθανότητα τα ξένα εργοστάσιά τους να είναι επιρρεπή σε παρόμοιες κακόβουλες ενέργειες, γι’ αυτό και ενδέχεται να κινηθούν πιο επιθετικά για να μεταφέρουν την παραγωγή σε χώρες όπου οι κίνδυνοι είναι λιγότεροι».
Το ξεκάθαρο μάθημα, που δόθηκε και επί πανδημίας, είναι ότι όσο μεγαλύτερη διαδρομή απαιτούνταν για την κατασκευή οποιουδήποτε προϊόντος τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα κάτι να πάει στραβά, προκαλώντας καθυστέρηση και υψηλότερο κόστος.
Τώρα υπάρχει μια ισχυρή αλλά σχετική ανησυχία: όσο πιο περίπλοκο είναι το ταξίδι τόσο μεγαλύτερη είναι η έκθεση σε κακοτοπιές.
Κάθε κίνηση στην εφοδιαστική αλυσίδα και κάθε πρόσθετη εταιρία που μεσολαβεί στη διαδικασία κατασκευής φαίνεται ότι θα αποτελεί στο εξής μια ευκαιρία για όσους επιδιώκουν βίαιες ατζέντες και ψάχνουν τρόπο για δολιοφθορές, ώστε να «οπλίσουν» ένα προϊόν.
«Οι εταιρίες πρέπει να αποφασίσουν ποιο επίπεδο ασφαλείας πρέπει να εφαρμοστεί στις αλυσίδες εφοδιασμού τους» δήλωσε η Χάνα Κάιν, διευθύνουσα σύμβουλος της ALOM, μιας πολυεθνικής εταιρίας εφοδιαστικής αλυσίδας. «Μόλις μετακινηθήκαμε αρκετές βαθμίδες πιο ψηλά στην κλίμακα παράνοιας» είπε μετά τις εκρήξεις στον Λίβανο.
Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατία