Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ένα φυτό παρουσιάζει έλλειψη σιδήρου; Ο σίδηρος είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία για την ανάπτυξη των φυτών και έχει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση καταπράσινου υγιούς φυλλώματος με πολλά λουλούδια και καλοσχηματισμένους καρπούς. Πιο συγκεκριμένα, ο σίδηρος λειτουργεί σαν καταλύτης στον σχηματισμό της χλωροφύλλης, της πιο σημαντικής λειτουργίας των φυτών.
Η έλλειψη σιδήρου ή τροφοπενία σιδήρου όπως λέγεται, μπορεί να παρατηρηθεί στα περισσότερα φυτά του κήπου μας και να δημιουργήσει αρκετά προβλήματα. Για να διορθώσουμε την έλλειψη σιδήρου στα φυτά, προσθέτουμε λίπασμα σιδήρου στο έδαφος σε διάφορες μορφές που κυκλοφορούν στο εμπόριο όπως ο θειικός σίδηρος, ο χηλικός σίδηρος και ο υγρός σίδηρος.
1. Ποια είναι τα συμπτώματα της έλλειψης σιδήρου στα φυτά του κήπου;
Είναι πολύ συχνά τα φαινόμενα έλλειψης σιδήρου στα φυτά του κήπου μας. Aκόμη κι αν βρίσκεται στο έδαφος ή στο χώμα της γλάστρας που έχουμε φυτέψει, ο σίδηρος αποτελεί δυσκίνητο στοιχείο μέσα στο φυτό.
Τα συμπτώματα τροφοπενίας σιδήρου εμφανίζονται πρώτα στα νεαρά φύλλα, όπου παρατηρείται μερικό κιτρίνισμα ανάμεσα από τις νευρώσεις του φύλλου. Σε πολλές περιπτώσεις, σταδιακά κιτρινίζει ολόκληρο το φύλλο, εκτός από τα νεύρα του που παραμένουν πράσινα. Σε βαριές περιπτώσεις, ακολουθούν αποφυλλώσεις και ξηράνσεις στις άκρες των βλαστών των φυτών ή των δέντρων.
Επίσης, σε συνθήκες έλλειψης σιδήρου η άνθηση στα καλλωπιστικά φυτά μειώνεται σε σημαντικό βαθμό, όπως και η παραγωγή στα εσπεριδοειδή δέντρα, ενώ οι καρποί τους παραμένουν μικροί και κιτρινισμένοι.
2. Ποια φυτά έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε σίδηρο;
Τα περισσότερα φυτά που βρίσκονται στον κήπο μας χρειάζονται σημαντική ποσότητα σιδήρου για να έχουν καλή ανάπτυξη και ανθοφορία. Αυτό ισχύει τόσο για τα λαχανικά, για τα καρποφόρα δέντρα και τα καλλωπιστικά φυτά που έχουμε στον κήπο μας. Αν θέλαμε να εντοπίσουμε τα φυτά που χρειάζονται περισσότερο σίδηρο και παρουσιάζουν συχνά φαινόμενο έλλειψης σιδήρου θα αναφερθούμε στα εσπεριδοειδή δέντρα και στα οξύφιλα καλλωπιστικά φυτά.
Η έλλειψη σιδήρου εμφανίζεται συχνότερα στα εσπεριδοειδή δέντρα, όπως οι λεμονιές, οι πορτοκαλιές και οι μανταρινιές καθώς αποτελεί απαραίτητο συστατικό για να έχουν καταπράσινο υγιές φύλλωμα που βοηθάει μέσω της φωτοσύνθεσης στην παραγωγή ζουμερών και νόστιμων καρπών. Επίσης, μεγάλη ανάγκη για σίδηρο έχουν και τα λεγόμενα οξύφιλα φυτά, καθώς λόγω του χαμηλού pH του χώματος στο οποίο φυτεύονται, παρατηρείται συχνά το φαινόμενο της έλλειψης σιδήρου.
Στην κατηγορία των οξύφιλων φυτών ανήκουν μερικά από τα πιο δημοφιλή καλλωπιστικά φυτά, όπως η γαρδένια, η καμέλια, η ορτανσία και η αζαλέα. Περισσότερες πληροφορίες για τα φυτά που χρειάζονται λίπασμα σιδήρου και σε τι ποσότητες, υπάρχουν στο αναλυτικό άρθρο που έχουμε δημοσιεύσει.
3. Πότε παρατηρείται έλλειψη σιδήρου στα φυτά του κήπου;
Η έλλειψη σιδήρου εμφανίζεται σε εδάφη με αυξημένο pH, όπου παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα ασβεστίου ή όπου ο σίδηρος, ακόμη και αν υπάρχει, είναι δύσκολο να διαλυθεί και να απορροφηθεί από τα φυτά. Ανάλογα φαινόμενα υπάρχουν σε φωσφορούχα εδάφη ή σε εδάφη με υψηλή συγκέντρωση ψευδαργύρου, χαλκού και μαγγανίου.
Στην εμφάνιση της τροφοπενίας συντελεί και ο κακός αερισμός του εδάφους, η μικρή περιεκτικότητα του χώματος σε οργανική ουσία, η κακή αποστράγγιση, το υπερβολικό πότισμα, ακόμη και η υψηλή περιεκτικότητα του νερού σε άλατα.
4. Πώς αντιμετωπίζεται η έλλειψη σιδήρου;
Για την αντιμετώπιση της τροφοπενίας σιδήρου στα φυτά, πρέπει αρχικά να αντιμετωπίσουμε τους αρνητικούς παράγοντες που δυσκολεύουν την απορρόφηση του σιδήρου (υψηλό ρΗ, συμπιεσμένο έδαφος, υπερβολική υγρασία, μη αερισμός).
Παραδοσιακά, η προσθήκη θειικού σιδήρου (καραμπογιά) φέρνει αποτελέσματα όταν το εδαφικό περιβάλλον και το χώμα δεν έχει ιδιαίτερα προβλήματα.
Για καλύτερα αποτελέσματα χρησιμοποιούμε σκευάσματα χηλικού σιδήρου, μία μορφή σιδήρου που είναι και υδατοδιαλυτή. Όσον αφορά τη δοσολογία, μια κοφτή κουταλιά του γλυκού, αραιωμένη σε 1-2 λίτρα νερό είναι αρκετή για να ποτίσουμε 1-2 γλάστρες γαρδένιας, ενώ για δέντρα εσπεριδοειδών στο χώμα, η ποσότητα είναι για κάθε δένδρο 100-200 γραμμάρια χηλικού σιδήρου διαλυμένα σε 10-20 λίτρα νερό.
5. Κι ένα μυστικό για την αντιμετώπιση της έλλειψης σιδήρου στα φυτά
Για την έλλειψη σιδήρου, μπορεί να γίνει συμπληρωματικά διαφυλλική λίπανση με ψεκασμό στο φύλλωμα των φυτών, χρησιμοποιώντας υγρά σκευάσματα σιδήρου. Αυτό προσφέρει γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης, ειδικά σε εδάφη προβληματικά που είναι δύσκολη η απορρόφηση σιδήρου.