Η Παναγία η Εικοσιφοινίσσα αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά και σεβαστά μοναστήρια του ελληνισμού, αλλά και μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές μονές της Μακεδονίας. Βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές του Παγγαίου Όρους, ανάμεσα στις πόλεις Δράμα και Καβάλα, μέσα σε ένα επιβλητικό φυσικό τοπίο.
Η παράδοση αναφέρει ότι η μονή ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα από τον Όσιο Γερμανό, μαθητή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Το όνομα «Εικοσιφοινίσσα» έχει δοθεί με διάφορες ερμηνείες. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από τις είκοσι φοίνικες (φοίνικες = φοινικιές) που υπήρχαν στον χώρο.
Η μονή γνώρισε περιόδους ακμής αλλά και καταστροφές, κυρίως κατά την Οθωμανική κυριαρχία και από πυρκαγιές. Παρά τις δοκιμασίες, πάντοτε αναστηλώθηκε με τη βοήθεια των πιστών. Το μεγαλύτερο κειμήλιο της μονής είναι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Εικοσιφοινίσσας. Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Πλήθος πιστών προστρέχουν για παρηγοριά και βοήθεια, καθώς η Παναγία θεωρείται προστάτιδα των αρρώστων και των παιδιών.
Κατά την Τουρκοκρατία, η μονή λειτούργησε ως κέντρο πνευματικής και εθνικής αφύπνισης. Φιλοξενούσε σχολείο, βιβλιοθήκη και στήριζε τον τοπικό πληθυσμό. Ακόμη και μετά τις πυρπολήσεις, η φήμη της απλωνόταν σε όλη τη Μακεδονία, τη Θράκη και το Άγιο Όρος.
Σήμερα η Παναγία Εικοσιφοινίσσα λειτουργεί ως γυναικεία μονή και αποτελεί τόπο προσκυνήματος όλο τον χρόνο. Η πανήγυρή της τελείται στις 21 Νοεμβρίου, στα Εισόδια της Θεοτόκου, αλλά και στις 15 Αυγούστου για την Κοίμηση της Παναγίας.
Η διαδρομή προς τη μονή, μέσα από τα καταπράσινα δάση του Παγγαίου, συνδυάζει φυσική ομορφιά και πνευματική ανάταση. Η Παναγία Εικοσιφοινίσσα δεν είναι μόνο ένας θρησκευτικός προορισμός, αλλά και ένα ζωντανό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου. Τα κειμήλια, τα παλιά χειρόγραφα και η αρχιτεκτονική της μονής μαρτυρούν την ιστορική της πορεία μέσα στους αιώνες.
MΟΝΟ η Θεομήτωρ Παναγίας μας, από το γένος των ανθρώπων. ΟΥΔΕΙΣ άλλος.