Σαν σήμερα, 8 Σεπτεμβρίου 1944, οι φασίστες εκτελούν την ηρωίδα της αντίστασης Λέλα Καραγιάννη.
Η Καραγιάννη γεννήθηκε στη Λίμνη Ευβοίας το 1899 και έμενε στην Αθήνα με τον φαρμακοποιό σύζυγο της. Είχε επτά παιδιά.
Από τον Μάιο του 1941, συγκροτεί αντιστασιακή ομάδα και αρχίζει τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή. Με κέντρο ένα σπίτι στην οδό Φυλής και το φαρμακείο του άντρα της στην Πατησίων, οργανώνει δίκτυο απόκρυψης, περίθαλψης και φυγάδευσης στρατιωτών.
Αργότερα συγκροτεί την παράνομη οργάνωση “Μπουμπουλίνα” η οποία έχει χαρακτήρα κατασκοπευτικό και στην οποία συμμετέχουν 140 άνδρες/γυναίκες.
Με τη δράση της βυθίστηκαν πλοία των κατακτητών, ανατινάχτηκε το αεροδρόμιο του Τατοϊου και κάηκαν αποθέματα βενζίνης και πυρομαχικών.
11 Ιουλίου 1944, συλλαμβάνεται ξανά και μεταφέρεται στην οδό Μέρλιν όπου την βασανίζουν για να ομολογήσει, κάτι που δεν θα συμβεί ποτέ.
Χαράματα 8ης Σεπτεμβρίου 1944, οδηγήθηκε, μαζί με εξήντα άνδρες και γυναίκες, στο δάσος Χαϊδαρίου, όπου εκτελέστηκε τραγουδώντας και εμψυχώνοντας τους μελλοθανάτους.
Τιμήθηκε μετά θάνατον από την Ακαδημία Αθηνών με βραβείο αυτοθυσίας το 1947, αλλά και ως”Δίκαιη των Εθνών”για την διάσωση Εβραίων στον Β’ΠΠ. Το 1963 τοποθετήθηκε προτομή της στην οδό Τοσίτσα.
Το σπίτι της,στην οδό που φέρει σήμερα το όνομά της, κοντά στην πλατεία Αμερικής,φέρει αναμνηστική πλακέτα του Δήμου Αθηναίων και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο.
Η Λέλα (Ελένη) Καραγιάννη (24 Ιουνίου 1898 – 8 Σεπτεμβρίου 1944) ήταν Ελληνίδα αντιστασιακός, αρχηγός της κατασκοπευτικής οργάνωσης Μπουμπουλίνας. Πιάστηκε από την Ειδική Ασφάλεια και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές λίγο πριν την Απελευθέρωση της Ελλάδας.
Γεννήθηκε το 1898 στο χωριό Λίμνη της Εύβοιας και ήταν κόρη του Αθανασίου Μηνόπουλου και της Σοφίας Μπούμπουλη. Ο πατέρας της γεννήθηκε στο Πήλι της βόρειας Εύβοιας, ενώ η μητέρα της εικάζεται πως καταγόταν από τις Σπέτσες. Η ίδια έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Αθήνα όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τον Σμυρνιό φαρμακοποιό Γεώργιο Καραγιάννη, με τον οποίο απέκτησε επτά παιδιά.
Οργάνωση «Μπουμπουλίνα»
Κατά την κατοχή, έγινε μέλος της αντίστασης, μετατρέποντας το σπίτι της σε αρχηγείο της οργάνωσης «Μπουμπουλίνα». Την οργάνωση δημιούργησε και χρηματοδότησε η ίδια, το 1941. Τον Οκτώβρη του 1941 συνελήφθη και μετά από 7 μήνες απελευθερώθηκε.
Στόχος της οργάνωσης ήταν η φυγάδευση Βρετανών στρατιωτών (είχε οργανώσει δίκτυο 150 στρατιωτών) στο Κάιρο αλλά και δολιοφθορές κατά του εχθρού. Η οργάνωση διώχθηκε ανηλεώς από την Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κράτους κάτι που στοίχισε την μεταπολεμική δικαστική καταδίκη των μελών της Ειδικής Ασφάλειας.
Η Καραγιάννη δημιούργησε και δίκτυο κατασκοπείας το οποίο μεταξύ άλλων συγκέντρωσε πληροφορίες για την κίνηση των γερμανικών πλοίων, υπέκλεψε σχεδιαγράμματα αεροδρομίων, διοχέτευσε πληροφορίες για Έλληνες συνεργάτες των αρχών κατοχής.
Σύλληψη
Τον καλοκαίρι του 1944, η Λέλα Καραγιάννη είχε γίνει και συνεργάτης του κατασκοπευτικού δικτύου του Απόλλωνα, οπότε και συνελήφθη μαζί με πέντε από τα παιδιά της και βασανίστηκε στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν. Η σύλληψη έγινε καθώς ο συνεργάτης των Γερμανών Γιώργος Ριζόπουλος ζήτησε από την Καραγιάννη να μεσολαβήσει για να τον συνδέσει μαζί με τον αρχηγό των ταγμάτων ασφαλείας Ντερτιλή, με το δίκτυο του Απόλλωνα. Ο Ριζόπουλος όμως συνελήφθη και κατέδωσε τη Καραγιάννη με αποτέλεσμα τη σύλληψη της μαζί με 2 συνεργάτες της. Η Καραγιάννη είχε αναφέρει ότι σε μελλοντική απόβαση των Βρετανών τα τάγματα ασφαλείας θα μπορούσαν να προσφέρουν μεγάλες υπηρεσίες.
Εκτέλεση
Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου και ύστερα από λίγο διάστημα εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στο παρακείμενο άλσος Χαϊδαρίου μαζί με άλλους 59 αγωνιστές της Αντίστασης στη πλειοψηφία τους συνεργάτες της S.O.E , στις 8 Σεπτεμβρίου 1944, περίπου ένα μήνα πριν από την Απελευθέρωση. Η εκτέλεση της πιθανόν να ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής των Ες Ες των Βάλτερ Σιμάνα και Βάλτερ Μπλούμε η οποία παρέκαμψε την πιο μετριοπαθή πολιτική των Γερμανών στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο.
Υστεροφημία
Μετά θάνατον της απενεμήθη το Βραβείο Αρετής και Αυτοθυσίας από την Ακαδημία Αθηνών και ο τιμητικός τίτλος Δίκαιη των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ, το Ίδρυμα για την Μνήμη των Μαρτύρων και των Ηρώων.
Στη συμβολή των οδών Λέλας Καραγιάννη αριθ. 1 και Σταυροπούλου στην Αθήνα, κοντά στην Πλατεία Αμερικής υπάρχει η Οικία Λέλας Καραγιάννη.
Μαρμάρινη προτομή της Λέλας Καραγιάννη τοποθετήθηκε στην οδό Τοσίτσα στα Εξάρχεια το 1963 και είναι έργο της γλύπτριας Λουκίας Γεωργαντή. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2016 βανδάλισαν το γλυπτό αποκεφαλίζοντάς το.
Ένα από τα παιδιά της, ο επίσης αντιστασιακός Νέλσων Καραγιάννης πέθανε στο Ντένβερ των ΗΠΑ στις 12 Νοεμβρίου 1984, έπειτα από καρδιακή προσβολή.