H μέλισσα θεωρείται ένας από τους πολυτιμότερους οργανισμούς στο οικοσύστημα, καθώς αποτελεί τον σημαντικότερο επικονιαστή των φυτών στη φύση. Οι μέλισσες επισκέπτονται τα άνθη για τη συλλογή νέκταρ και γύρης και συγχρόνως επικονιάζουν και συντελούν στη γονιμοποίηση χιλιάδων διαφορετικών φυτών.
Η ωφέλεια που έχει ο άνθρωπος από την μέλισσα, λόγω της επικονίασης, είναι ανυπολόγιστης αξίας και υπερβαίνει κατά πολύ την αξία του μελιού και του κεριού που παράγει η μέλισσα.
1. Ποιος είναι ο ρόλος της μέλισσας στην επικονίαση των φυτών;
Χωρίς την μέλισσα, το λουλουδάκι της αγγουριάς, της πεπονιάς αλλά και της αμυγδαλιάς και τόσων άλλων φυτών δεν θα μεταμορφώνονταν ποτέ σε αγγουράκι, πεπόνι και αμύγδαλο αντίστοιχα.
Η γονιμοποίηση του άνθους για να γίνει καρπός, η επικονίαση δηλαδή, δεν θα μπορούσε να συντελεστεί χωρίς την παρέμβαση της μέλισσας σε αρκετά φυτά που οι καρποί τους αποτελούν προϊόντα διατροφής για τον άνθρωπο.
Αν αναλογιστούμε το ρόλο της επικονίασης, στο πλαίσιο της αλυσίδας διατροφής, η μείωση των καλλιεργειών θα σήμαινε και την ανάλογη μείωση της κτηνοτροφικής παραγωγής.
Είναι σίγουρο ότι χωρίς τις μέλισσες, στο τέλος, η τροφή που θα έφτανε στο πιάτο μας θα ήταν πολύ πιο περιορισμένη σε είδη διατροφής και πολύ λιγότερη ποσοτικά.
2. Τι θα γίνει αν εξαφανιστούν οι μέλισσες από τη φύση;
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, οι πληθυσμοί τις μέλισσας άρχισαν να μειώνονται αισθητά με γρήγορους ρυθμούς τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Βόρεια Αμερική και το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.
Αν οι μέλισσες αφανιστούν, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται και σημαντικές φυτικές καλλιέργειες που αποτελούν βασικά είδη διατροφής για τον άνθρωπο.
Πέραν των διατροφικών συνεπειών στον άνθρωπο και την αναπόφευκτη επιβάρυνση της υγείας του, η εξαφάνιση των μελισσών θα έχει και καταστροφικές συνέπειες στην οικονομία.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων, η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών, σε παγκόσμιο επίπεδο, αποτιμάται πάνω από 250 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
3. Κι ένα μυστικό για τη μείωση των πληθυσμών της μέλισσας
Ο κύριος λόγος μέιωσης των πληθυσμών της μέλισσας, παγκοσμίως, θεωρείται η εκτεταμένη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων υψηλής τοξικότητας στις καλλιέργειες.
Τα διασυστηματικά εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται, έχουν την ιδιότητα να κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του φυτού.
Έτσι, οι μέλισσες προσλαμβάνοντας τη γύρη και το νέκταρ των λουλουδιών, δηλητηριάζονται, διαταράσσεται το νευρικό τους σύστημα, παραλύουν και πολύ συχνά πεθαίνουν.
Επίσης, η παγκόσμια επέκταση της μονοκαλλιέργειας σε συνδιασμό με την παράλληλη μείωση της βιοποικιλότητας συντελούν στη μείωση των πληθυσμών της μέλισσας, καθώς οι μέλισσες για να επιβιώσουν, χρειάζονται να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών, κατά τη διάρκεια όλου του έτους.