Από τη Μαδρίτη μέχρι τη Βαρσοβία και από το Λονδίνο μέχρι το Παρίσι, η Ευρώπη δίνει την εικόνα μιας ηπείρου που δυσκολεύεται να κυβερνηθεί. Τα κοινοβούλια κατακερματισμένα, οι ηγεσίες αποδυναμωμένες, οι κοινωνίες σε αναβρασμό. Αντί για σταθερότητα, το μόνο που κυριαρχεί είναι προσωρινές λύσεις και κυβερνήσεις-μπαλώματα που δεν αντέχουν στον χρόνο.
Στη Γερμανία, ο Φρίντριχ Μερτς προσπαθεί να κρατήσει ενωμένο ένα εύθραυστο κυβερνητικό σχήμα. Το SPD τον στηρίζει με το ζόρι, την ώρα που το AfD εκτοξεύεται και γίνεται η βασική δύναμη αντιπολίτευσης. Η χώρα που κάποτε έδινε τον τόνο στην Ευρώπη, δείχνει να παραπαίει πολιτικά.
Η Γαλλία είναι ακόμη πιο ασταθής. Ο Εμανουέλ Μακρόν αλλάζει πρωθυπουργούς πιο συχνά απ’ ό,τι αλλάζει ο άνεμος κατεύθυνση. Η πέμπτη αλλαγή σε δύο χρόνια λέει πολλά. Οι συνδικαλιστικές απεργίες παραλύουν τη χώρα, οι περικοπές δαπανών φουντώνουν την κοινωνική οργή, και η Μαρίν Λεπέν τρίβει τα χέρια της ενόψει των εκλογών.
Στην Ισπανία, ο Πέδρο Σάντσεθ κρατιέται στην εξουσία χάρη στους Καταλανούς αυτονομιστές, κερδίζοντας μεν χρόνο αλλά χάνοντας νομιμοποίηση. Στην Πορτογαλία οι κάλπες στήνονται ξανά και ξανά, επιβεβαιώνοντας την αδυναμία σταθερής διακυβέρνησης. Το Βέλγιο χρειάζεται μήνες για να φτιάξει κυβέρνηση – εκεί η πολιτική κρίση είναι σχεδόν θεσμός.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον Κιρ Στάρμερ, απέδειξε πόσο γρήγορα μπορεί μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία να μετατραπεί σε εφιάλτη. Ο προϋπολογισμός του κατέρρευσε, συνεργάτες του παραιτήθηκαν, ενώ οι δρόμοι του Λονδίνου γέμισαν με ακροδεξιές διαδηλώσεις.
Ακόμη και η Ιταλία που δείχνει «σταθερή» με την Τζόρτζια Μελόνι, στην πραγματικότητα είναι δεμένη χειροπόδαρα. Υψηλό χρέος, δεσμεύσεις στις Βρυξέλλες και δύο κοινοβουλευτικά σώματα που φρενάρουν κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης. Η σταθερότητα μοιάζει περισσότερο με στασιμότητα.
Στην Πολωνία, ο Ντόναλντ Τουσκ βρίσκεται διαρκώς μπλοκαρισμένος από τον εθνικιστή πρόεδρο που ασκεί βέτο σε κάθε πρωτοβουλία. Η Ρουμανία μόλις βγήκε από μια μακρά πολιτική κρίση, αλλά η ρωσική σκιά στα ανατολικά σύνορα παραμένει.
Αδυναμία στην Ευρώπη
Και πάνω από όλα αυτά, η ΕΕ μοιάζει αδύναμη να λειτουργήσει ως κοινός πυλώνας σταθερότητας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να κρατά τις αγορές σε έλεγχο, όμως η πολιτική Ευρώπη βυθίζεται σε γραφειοκρατία και καθυστερήσεις. Ο ευρωσκεπτικισμός τρέφεται από αυτήν την αδυναμία, ενώ εξωτερικές δυνάμεις ,η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και οι ΗΠΑ του Τραμπ δοκιμάζουν τα όρια της ηπείρου.
Η κρίση κυβερνησιμότητας δεν είναι πια μια αφηρημένη έννοια. Μεταφράζεται σε απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών, σε αδυναμία μεταρρυθμίσεων, σε κοινωνικές εκρήξεις και σε οικονομική αβεβαιότητα. Οι αποδόσεις των ομολόγων Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου ανεβαίνουν, δείχνοντας ότι και οι αγορές πλέον χάνουν την υπομονή τους.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι: ή θα ξαναβρεί τον τρόπο να κυβερνηθεί, ή θα καταρρεύσει πολιτικά. Γιατί μια ήπειρος που δεν μπορεί να κυβερνηθεί, δεν μπορεί ούτε να επιβιώσει.