Σε μια κίνηση που μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα στις αμυντικές ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου
η Τουρκία φαίνεται να προλειάνει το έδαφος για την αποδέσμευση από τους S-400, με απώτερο στόχο την επανένταξή της στο πρόγραμμα των αμερικανικών μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35.
Σύμφωνα με αποκαλυπτικές πληροφορίες του πρακτορείου Bloomberg, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έθεσε το εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα της επιστροφής των S-400 απευθείας στον Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνάντησής τους στο Τουρκμενιστάν. Παρότι το Κρεμλίνο έσπευσε να διαψεύσει την ύπαρξη τέτοιου αιτήματος και η τουρκική πλευρά τήρησε σιγή ιχθύος, οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι η Άγκυρα αναζητά πλέον μια «έντιμη έξοδο» από τη συμφωνία που προκάλεσε τη βαθύτερη κρίση στις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ την τελευταία δεκαετία.
Η κινητικότητα αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς συμπίπτει με την αυξανόμενη πίεση από την Ουάσινγκτον, αλλά και τη νέα δυναμική που αναπτύχθηκε μετά τη συνάντηση Ερντογάν–Τραμπ τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο ρόλος του Αμερικανού πρεσβευτή στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, θεωρείται κλειδί στις εξελίξεις. Ο κ. Μπάρακ, στενός έμπιστος του Ντόναλντ Τραμπ, προέβλεψε πρόσφατα ότι η οριστική επίλυση του «γρίφου» των S-400 βρίσκεται προ των πυλών, εκτιμώντας ότι το ζήτημα θα μπορούσε να διευθετηθεί εντός των επόμενων τεσσάρων έως έξι μηνών.
Για την Τουρκία, το διακύβευμα είναι διπλό:
Αεροπορική υπεροχή: Η επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35 θα επιτρέψει στην Τουρκική Αεροπορία να εκσυγχρονιστεί με την πλέον προηγμένη τεχνολογία stealth, καλύπτοντας το κενό που δημιουργήθηκε από τον αποκλεισμό της.
Οικονομική και αμυντική ανάσα: Η εγκατάλειψη των ρωσικών συστημάτων αναμένεται να ξεκλειδώσει τη διαδικασία άρσης των αμερικανικών κυρώσεων (CAATSA) που πλήττουν την τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Ήδη, κορυφαίοι Τούρκοι διπλωμάτες εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι το 2026 θα είναι το έτος πλήρους αποκατάστασης των αμυντικών σχέσεων με τις ΗΠΑ, γεγονός που θα σηματοδοτούσε μια νέα εποχή για την τουρκική εξωτερική πολιτική.
Παρά την προφανή βούληση για αλλαγή πλεύσης, η διαδικασία παραμένει περίπλοκη
Η Μόσχα δεν αναμένεται να αποδεχθεί εύκολα την επιστροφή ενός οπλικού συστήματος που χρησιμοποιήθηκε ως «διπλωματικό εργαλείο» για να προκαλέσει ρήγματα στη συνοχή του ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, η Άγκυρα καλείται να ισορροπήσει σε ένα τεντωμένο σχοινί, επιδιώκοντας να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Ουάσινγκτον χωρίς να προκαλέσει μια μετωπική σύγκρουση με το Κρεμλίνο, η οποία θα είχε σοβαρές επιπτώσεις σε άλλα μέτωπα, όπως η Συρία και η ενέργεια.