Οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές στη Βουλγαρία προετοιμάζονται αυτή την εβδομάδα να αποχαιρετίσουν το εθνικό νόμισμα της χώρας, το λεβ
ενόψει της ένταξης της χώρας στην ευρωζώνη την 1η Ιανουαρίου 2026, ένα πολυαναμενόμενο βήμα που οι πολίτες υποδέχονται με ενθουσιασμό, σκεπτικισμό και, σε ορισμένες περιπτώσεις, οργή.
Η Βουλγαρία, μια χώρα της Μαύρης Θάλασσας, στο νοτιοανατολικό σύνορο της ΕΕ, θα γίνει η 21η της ευρωζώνης που θα ενταχθεί στη ζώνη του ευρώ καθώς εκπλήρωσε τα απαιτούμενα κριτήρια για την ένταξή της αυτό τον χρόνο, περιλαμβανομένων εκείνων για το ύψος του πληθωρισμού, το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το μακροπρόθεσμο κόστος δανεισμού και τη σταθερότητα συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Η ένταξή της θα πραγματοποιηθεί δύο χρόνια μετά την ένταξη της Κροατίας – τον Ιανουάριο του 2023, της τελευταίας χώρας που εντάχθηκε στην ευρωζώνη – και θα αυξήσει τον αριθμό των Ευρωπαίων που χρησιμοποιούν το νόμισμα σεπάνω από 350 εκατομμύρια.
Το να ανήκει μια χώρα στην ευρωζώνη, πέραν της χρήσης των χαρτονομισμάτων και των νομισμάτων σε ευρώ, σημαίνει επίσης μια θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), που καθορίζει τη νομισματική πολιτική για τη ζώνη του ευρώ.
Ενώ διαδοχικές κυβερνήσεις της χώρας επιχείρησαν την ένταξή της στην ευρωζώνη, μετά την ένταξή της στην ΕΕ το 2007, η βαλκανική αυτή χώρα των 6,7 εκατομμυρίων πολιτών εμφανίζεται διχασμένη ως προς την ένταξή της στην ευρωζώνη, δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, παρότι οι επιχειρήσεις είναι σε μεγάλο βαθμό υπέρ.
Ορισμένοι φοβούνται ότι η ένταξη στην ευρωζώνη θα προκαλέσει αύξηση στις τιμές των προϊόντων
και άλλοι είναι καχύποπτοι απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο στον απόηχο της κρίσης με την παραίτηση της κυβέρνησης αυτό τον μήνα εν μέσω εκτεταμένων διαδηλώσεων κατά των προτεινόμενων αυξήσεων των φόρων.
Επιπλέον, σε μια χώρα με ιστορικούς πολιτιστικούς και πολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία, πολλοί ανησυχούν για το ενδεχόμενο μεγαλύτερης υποταγής στην Ευρώπη.
«Είμαι αντίθετος, καταρχάς επειδή το λεβ είναι το εθνικό μας νόμισμα», λέει ο Εμίλ Ιβάνοφ, συνταξιούχος από τη Σόφια . «Κατά δεύτερον, η Ευρώπη οδεύει προς κατάρρευση, το οποίο ακόμη και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε στη νέα στρατηγική του για την εθνική ασφάλεια. Μπορεί να μην ζω όταν θα συμβεί η κατάρρευση της ΕΕ, αλλά προς τα εκεί οδεύει το πράγμα», σχολιάζει ο ίδιος κάνοντας τις αγορές του στην πρωτεύουσα.
Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η εκστρατεία προώθησης του ευρώ δεν ήταν ισχυρή και ότι οι ηλικιωμένοι
ειδικά σε απομακρυσμένες περιοχές, θα δυσκολευτούν να προσαρμοστούν. Λένε ότι η έλλειψη σταθερής κυβέρνησης μπορεί να περιπλέξει περαιτέρω την αλλαγή του νομίσματος.
Ωστόσο, στους δρόμους και στα καταστήματα της Σόφιας, οι επιχειρήσεις προετοιμάζονται. Οι τιμές των προϊόντων, από φρούτα μέχρι φιάλες κρασιού, εμφανίζονται τόσο σε λέβα όσο και σε ευρώ. Οι διαφημιστικές πινακίδες που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση δείχνουν την ισοτιμία ευρώ-λεβ με ένα μήνυμα που λέει: «Κοινό παρελθόν. Κοινό μέλλον. Κοινό νόμισμα». Τηλεοπτικές διαφημίσεις έχουν επίσης επισημάνει την επερχόμενη αλλαγή.
Κάποιοι έχουν χαιρετίσει την κίνηση. «Όχι μόνο οι ηλικιωμένοι αλλά και όλοι οι νέοι μπορούν εύκολα να ταξιδεύουν χρησιμοποιώντας ευρώ αντί να χρειάζεται να ανταλλάσσουν νόμισμα», λέει η Βεσελίνα Αποστόβλοβα, συνταξιούχος, κάνοντας και εκείνη τις αγορές της στη Σόφια.
Οι επιχειρήσεις που πωλούν αγαθά πέρα από τα σύνορα ήταν επίσης υποστηρικτικές
Η Ναταλία Γκατζέβα, ιδιοκτήτρια του οινοποιείου Dragomir Estate στη Βουλγαρία, δήλωσε στο Reuters: «Για μένα, το πιο σημαντικό είναι ότι όλες οι λειτουργίες που αφορούν τη μετατροπή νομισμάτων και την επανέκδοση τιμολογίων σε ευρώ και στη συνέχεια σε λέβα θα καταργηθούν».