Σε μια συνολική συμφωνία για την επιτυχή έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα του ESM προσβλέπουν οι Βρυξέλλες, έως το Eurogroup της 21ης Ιουνίου. Μια συμφωνία η οποία θα περιλαμβάνει την ελάφρυνση του χρέους, τη στρατηγική για την ανάπτυξη και τη μεταμνημονιακή εποπτεία.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον σωστό δρόμο για να βγει με επιτυχία από το πρόγραμμα του ESM τον Aύγουστο, ωστόσο επισημαίνουν ορισμένους κινδύνους: αυτούς που συνδέονται με εξωγενείς παράγοντες (π.χ. νευρικότητα των αγορών, γεωπολιτικές εξελίξεις κτλ), τα αποτελέσματα των stress test των ελληνικών τραπεζών που θα ανακοινωθούν στις 5 Μαΐου και την εκπλήρωση των 88 προαπαιτουμένων της τέταρτης αξιολόγησης.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος, τέσσερα είναι τα πιο ακανθώδη ζητήματα για τις Βρυξέλλες:
Πρώτον, τα προνομοθετημένα δημοσιονομικά μέτρα της περιόδου 2019-2020. Οι θεσμοί θα πρέπει να εξετάσουν τα μέτρα για τις συντάξεις, το αφορολόγητο και τα αντίμετρα, με βάση τα στοιχεία για την ανάπτυξη και το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017, τα οποία θα ανακοινώσει η Eurostat στα τέλη Απριλίου.
Δεύτερον, οι τιμές των ακινήτων στο σύστημα του ΕΝΦΙΑ – ένα θέμα «πολιτικά ευαίσθητο» για την κυβέρνηση και «τεχνικά σύνθετο», σύμφωνα με τις Βρυξέλλες. Τρίτον, η αγορά ενέργειας και οι ιδιωτικοποιήσεις. Τέταρτον, ο διορισμός διοικητών στο δημόσιο τομέα.
Σημειωνεται ότι η τελευταία αξιολόγηση συνδέεται με μια σημαντική δόση των δανείων, της τάξεως των 11,7 δισ. ευρώ, η οποία πρέπει να εκταμιευθεί πριν τη λήξη του προγράμματος στις 20 Αυγούστου 2018. Αυτό σημαίνει ότι η τέταρτη αξιολόγηση θα πρέπει να κλείσει ως τα τέλη Μαΐου, προκειμένου η δόση να εκταμιευθεί το αργότερο εντός του Ιουλίου, καθώς τον Αύγουστο τα εθνικά κοινοβούλια θα είναι κλειστά.
Όσον αφορά τη «μετά το πρόγραμμα εποχή», δεδομένου ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν επιθυμεί μια προληπτική πιστωτική γραμμή, οι Βρυξέλλες αναζητούν τρόπους για να υπάρξει συνέχιση των μεταρρυθμίσεων τα επόμενα 3-5 χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και εποπτεία των πολιτικών που εφαρμόζονται.
Για την «ομαλή» και «βιώσιμη» έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, οι Βρυξέλλες δίνουν μεγάλη βαρύτητα στη δημιουργία, ως τον Αύγουστο, ενός ταμειακού αποθέματος, από 16 ως 20 δισ. ευρώ, με το οποίο εκτιμάται ότι η χώρα θα μπορεί να εξυπηρετήσει τις δανειακές της υποχρεώσεις ως τις αρχές του 2020.
Όσον αφορά τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ορισμένα από αυτά θα συνδεθούν με την υλοποίηση των συμφωνηθέντων από την Ελλάδα τα επόμενα έτη. Μεταξύ των προτάσεων που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται τα εξής:
Πρώτον, ο μηχανισμός που συνδέει την αποπληρωμή του χρέους με την ανάπτυξη.
Δεύτερον, το πακέτο των μεσοπρόθεσμων μέτρων, όπως είναι η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων.
Τρίτον, η χρησιμοποίηση μέρους των αδιάθετων χρημάτων του προγράμματος του ESM, που φτάνουν τα 27 δισ. ευρώ, για την αγορά των δανείων του ΔΝΤ.
Τέταρτον, η επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (SMPs) που υπολογίζονται περί τα 4 ως 5 δισ. ευρώ.
Εξάλλου, όσον αφορά τη συνολική στρατηγική για την ανάπτυξη που θα πρέπει να παρουσιάσει ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ως το Πάσχα, οι Βρυξέλλες τονίζουν ότι πρέπει να έχει την «απόλυτη κυριότητα» της ελληνικής κυβέρνησης. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μέτρα για την προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, μια «φιλική» φορολογία για την ανάπτυξη, αλλά και τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Σημειώνεται, τέλος, ότι τα τρία θέματα που θα περιλαμβάνει η συνολική συμφωνία για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα (μεταμνημονιακή εποχή, μέτρα για το χρέος και στρατηγική ανάπτυξης) θα συζητηθούν για πρώτη φορά σε πολιτικό επίπεδο στο άτυπο Eurogroup της 27ης Απριλίου στη Σόφια της Βουλγαρίας.