Βιτέλλιος -Ο πρώτος που πρόσθεσε στο όνομά του το τιμητικό επώνυμο Γερμανικός αντί του Καίσαρας

Ο Αύλος Βιτέλλιος Γερμανικός (Aulus Vitellius Germanicus Augustus, 24 Σεπτεμβρίου 15 – 22 Δεκεμβρίου 69), γνωστός απλά ως Βιτέλλιος, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας για οκτώ μήνες, από τις 16 Απριλίου έως τις 22 Δεκεμβρίου του 69. Ο Βιτέλλιος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας μετά τη γρήγορη διαδοχή των προηγούμενων αυτοκρατόρων, Γάλβα και Μάρκου Σάλβιου Όθωνα, σε μία χρονιά εμφυλίου πολέμου γνωστή ως Έτος των Τεσσάρων Αυτοκρατόρων.

Φωτογραφία από: By άγνωστος – Jastrow (2008), CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3416048
Ο Βιτέλλιος ήταν ο πρώτος που πρόσθεσε στο όνομά του το τιμητικό επώνυμο Γερμανικός αντί του Καίσαρας, καθώς το τελευταίο είχε πέσει σε ανυποληψία λόγω των ενεργειών του Νέρωνα.
Η αξίωσή του στο θρόνο σύντομα αμφισβητήθηκε από λεγεώνες που στάθμευαν στις ανατολικές επαρχίες, οι οποίες αντ’ αυτού ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον διοικητή τους, Βεσπασιανό. Ο πόλεμος που ακολούθησε, οδήγησε σε συντριπτική ήττα του Βιτέλλιου στη βόρεια Ιταλία. Μόλις συνειδητοποίησε ότι οι υποστηρικτές του ήταν αμφιταλαντευόμενοι, ο Βιτέλλιος ετοιμαζόταν να παραιτηθεί υπέρ του Βεσπασιανού αλλά εκτελέστηκε στη Ρώμη από στρατιώτες του Βεσπασιανού στις 22 Δεκεμβρίου του 69.
Ο Βιτέλλιος γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου του 15 μ.Χ. Ήταν γιος του Λεύκιου Βιτέλλιου και της Σεξτίλιας και είχε έναν αδελφό, τον Λεύκιο Βιτέλλιο τον νεότερο. Ο Σουητώνιος κατέγραψε δύο διαφορετικές αναφορές για την καταγωγή του Βιτέλλιου, μία κάνοντάς τον απόγονο παλαιών ηγεμόνων του Λατίου και μία όπου περιγράφει την καταγωγή του ως ταπεινή.
Ο Σουητώνιος κάνει τη λογική παρατήρηση ότι και οι δύο αναφορές θα μπορούσαν να είχαν γίνει είτε από κόλακες είτε από εχθρούς του Βιτέλλιου -εκτός από ότι αμφότερες κυκλοφορούσαν πριν ο Βιτέλλιος γίνει αυτοκράτορας. Ο Σουητώνιος κατέγραψε επίσης ότι όταν γεννήθηκε ο Βιτέλλιος το ωροσκόπιό του τρομοκράτησε τόσο πολύ τους γονείς του που ο πατέρας του προσπάθησε να τον αποτρέψει να γίνει ύπατος.
Στα νεανικά του χρόνια ήταν ένας από τους ευγενείς που συντρόφευαν τον Τιβέριο, όταν είχε αποσυρθεί στο Κάπρι, κι εκεί έγινε φίλος με τον Καλιγούλα, του οποίου κέρδισε την εύνοια, σύμφωνα με τον Σουητώνιο, μοιράζοντας το πάθος του για τις αρματοδρομίες και τα ζάρια. Έχοντας την εύνοια των αυτοκρατόρων, ο Βιτέλλιος έγινε ανθύπατος στην Αφρική και αργότερα υπεύθυνος δημοσίων έργων. Ακόμη έγινε διοικητής της Κάτω Γερμανίας.
Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε 3 παιδιά. Ήταν σπάταλος και βίαιος άνθρωπος. Μάλιστα, όταν ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και οι στρατιώτες του κέρδισαν μια μάχη κοντά στην Κρεμόνα, τους άφησε να λεηλατήσουν την ιταλική ύπαιθρο.
Σε ένα άλλο περιστατικό, πέρασε σε ένα κάμπο, ο οποίος ήταν γεμάτος από σωρούς νεκρών. Τότε μερικοί στρατιώτες αηδίασαν από το θέαμα και ο Βιτέλλιος τους είπε:
Τα πτώματα ενός εχθρού μυρίζουν πάντα καλά, ιδιαίτερα όταν είναι πτώματα συμπολίτη.
Παραίτηση και τραγικός θάνατος
Στο βιβλίο “Ιστορίες” του Τάκιτου γράφει ότι “ο στρατός του Βεσπασιανού περίμενε τον Βιτέλλιο στη θέση Mevania. Οι όροι της παραίτησης είχαν πράγματι συμφωνηθεί με τον Μάρκο Αντώνιο Primus, τον διοικητή της έκτης λεγεώνας που υπηρετούν στην Παννονία και έναν από τους κύριους υποστηρικτές του Βεσπασιανού, αλλά οι πραιτωριανοί αρνήθηκαν να του επιτρέψουν να πραγματοποιήσει την συμφωνία, και τον ανάγκασαν να επιστρέψει στο παλάτι, όταν ήταν στο δρόμο του για να καταθέσει το έμβλημα της αυτοκρατορίας στο Ναό της Ομόνοιας Concord.
Με την είσοδο των στρατευμάτων του Βεσπασιανού στη Ρώμη που εισήλθαν από κάποια κρυψώνα, ο Βιτέλλιος οδηγείται στις θανατηφόρες Gemonian σκάλες, όπου και χτύπησε εκεί κάτω. Το σώμα του ρίχτηκε στον Τίβερη, σύμφωνα με τον Σουητώνιο.
Ο συγγραφέας Κάσσιος Δίων γράφει ότι τα τελευταία λόγια του Vitellius ήταν «Κι όμως ήμουν κάποτε αυτοκράτορας σας”, τελικά “αποκεφαλίστηκε και το κεφάλι του το παρέλασαν γύρω από τη Ρώμη, και η σύζυγός του παρακολούθησε την ταφή του. Ο αδελφός και ο γιος του σκοτώθηκαν επίσης”.
Ο θάνατός του επήλθε στις 22 Δεκεμβρίου του 69 μ.Χ. σε ηλικία 54 ετών. Ο πίνακας ζωγραφικής του Housez Charles Gustave “La Mort De Vitellius” αναπαριστά με γλαφυρότητα τη βίαιη σκηνή της δολοφονίας του Βιτέλλιου.