Ξέρετε τι είναι η 'Παταφυσική;

Πρόκειται για μία παρωδία της σύγχρονης επιστήμης με στόχο τη μελέτη των φαινομένων πέρα από τα μεταφυσικά. Ο όρος άλλωστε προέρχεται ως παραφθορά από το ελληνικό «τὰ ἐπὶ τὰ φυσικά».

Η ‘Παταφυσική (στα γαλλικά ’pataphysique με απόστροφο πριν από τη λέξη) είναι η επιστήμη που επινοήθηκε από το συγγραφέα Αλφρέ Ζαρρύ ως η «επιστήμη των φανταστικών λύσεων και των παρανοήσεων, που αποδίδει συμβολικά σε γενικές γραμμές τις ιδιότητες των περιγραφομένων αντικειμένων από την πιθανότητα τους».
Η ίδρυση της Παταφυσικής από τον Αλφρέντ Ζαρί
H λέξη ‘Παταφυσική εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θεατρικό έργο του Ζαρί «Γκινιόλ» (Guignol) που δημοσιεύτηκε στις 28 Απριλίου 1893 στο περιοδικό L’Écho de Paris littéraire illustré. Η επιστήμη όμως θεμελιώθηκε με το έργο του «Άθλοι και απόψεις του Δρος Φαουστρόλ» (Gestes et opinions du docteur Faustroll, pataphysicien) όπου επεξηγείται ότι είναι η επιστήμη που μελετάει τους κανόνες που ορίζουν τις εξαιρέσεις. Πρόκειται για τον απόλυτο αντι-απαγωγισμό που θεωρεί ότι το κάθε συμβάν εντός του σύμπαντος είναι εντελώς μοναδικό και διέπεται από δικούς του ιδιαίτερους νόμους.
Σύμφωνα με την Κατρίν Βελισσάρη: «Ο Αλφρέντ Ζαρί κατασκεύασε ακόμη ένα όπλο, εξίσου τρομακτικό, που του επιτρέπει να κοιτάζει την ύπαρξη και τον κόσμο με το βλέμμα – ταυτόχρονα κοντινό και απόμακρο – του ορθολογιστή: την Παταφυσική, τη μέθοδο, που στη συνέχεια μετατράπηκε σε θεωρία, η οποία συνίσταται στην ατελεύτητη και αυστηρή πρακτική αναζήτησης της φανταστικής λύσης. Με άλλα λόγια, αφηγήσεις που υπόκεινται σε έναν κανόνα παραγωγής μαθηματικής τάξεως, που αναπτύσσει την αρχή της αναλογικότητας των αντιθέτων.»
Το κολλέγιο Παταφυσικής
Το κολλέγιο Παταφυσικής (Collège de Pataphysique) ιδρύθηκε στις 11 Μαΐου του 1948 στο Παρίσι προκειμένου να συμπεριλάβει μια ομάδα από συγγραφείς και καλλιτέχνες που ενδιαφέρονταν για την φιλοσοφία της ‘παταφυσικής.
Επικεφαλής του κολεγίου εκλέχτηκε στις 10 Μαΐου 1959 ο Βαρώνος Ζαν Μολέ κατόπιν προτάσεως του Μπορίς Βιάν, με τον τίτλο του “Αντιεπιτρόπου” (Vice-Curateur) ως ο μοναδικός των μελών του κολεγίου που είχε γνωρίσει προσωπικά τον Ζαρί. Για τα επόμενα πέντε χρόνια μέχρι το θάνατο του (9/1/1961) το κολλέγιο θα διανύσει τη χρυσή εποχή του. Εκείνη την περίοδο οργανώθηκαν και οι υποεπιτροπές που επιβίωσαν ως τις μέρες μας. Οι δημόσιες δραστηριότητες του συνεχίστηκαν μέχρι το 1975 και μετά από μια εικοσιπενταετή περίοδο αφάνειας ξανάνοιξε τις πόρτες του πανηγυρικά το 2000. Το σύνθημα του κολεγίου είναι το λατινικό: «Eadem mutata resurgo».
Οι επιτροπές
Το κολλέγιο διαθέτει πολυάριθμες επιτροπές επιτροπές και απίστευτα πολλές υποεπιτροπές:
Γαληνότατη Υπερεπιτροπή των Γενικών Προνοητών (Sérénissime Sur-Commission des Provéditeurs Généraux)
Διαεπιτροπή & Υποεπιτροπή Επιτετραμμένη & Σατραπική δια τον ορισμό της λέξεως Επιτροπή (Transcommission & Sous-Commission Commissionnelle & Satrapique pour la définition du mot Commission)
Προεπιτροπή των ΔΕΚΑ Υποεπιτροπών των Εφημεριών (Précommission des DIX Sous-Commission des Permanences)
Accommission Dirimante
Επιτροπή των Επιτρεπομένων και Αρμονιών (Commission des Licéités & Harmonie, Cocommission des Inférences)
Sous-Commission des Solutions Imaginaires
Sous-Commission Doctrinaire
Prolongeant l’Activité de la Sous-Commission du Quatrième Manifeste
Sous-Commission des Formes & Grâces
Sous-Commission Chromologique
Sous-Commission des Probabilités
Sous-Commission des Usures
Sous-Commission des Révisions
Sous-Commission des Sciences Inexactes
Sous-Commission des Lieux
Sous-Commission des Jours & des Nuits (chronique)
Επιτροπή των απροβλέπτων (Commission des Imprévisibles, Cocommission des Inventions)
Sous-Commission du Grand Extraordinaire
Sous-Commission du Promptuaire
Sous-Commission des Prix & Pronostics budgétaires
Sous-Commission des Esprits
Sous-Commission de l’Acrote
Sous-Commission de la Gloire & des Protubérances
Intermission des Apothéoses
Intermission des Beaux-Arts & Laids-Arts
Intermission des Ornements
Intermission des Idées
Sous-Commission des Incompétences Réalisatrices
Sous-Commission des Épiphanies & Ithyphanies
Sous-Commission des Attentats
Sous-Commission des Anomphalies
Sous-Commission des Épipompes & Catananches
Επιτροπή των Προχείρων & Πρακτικών (Commission des Brouillons & Minutes, Cocommission des Ersatz)
Sous-Commission Lalologique
Sous-Commission de la Cantonade
Sous-Commission des Orphéons, Cliques & Claques
Sous-Commission des Paraphrases
Sous-Commission de Parémiographie
Sous-Commission des Cercopsies & Plagiats
Sous-Commission des Promulsidaires
Sous-Commission des Hypothèses & Piédestaux
Sous-Commission des Gloses & Gnoses assorties
Sous-Commission des Bascules & Trébuchets
Intermission des Approximations
Intermission de l’Umwertung
Sous-Commission des Apostilles
Sous-Commission des Types
Επιτροπή της τάξεως και του χρόνου (Commission de l’Ordre & du Temps)
Sous-Commission de l’Ordinaire & du Petit Extraordinaire
Sous-Commission des Intérimats, Parallages & Substitutions
Sous-Commission des Biais
Sous-Commission des Atermoiements & de toutes les Diamellèses
Sous-Commission des Péremptions
Sous-Commission des Étiages
Sous-Commission des Disparates Premières
Sous-Commission des Dianyses (appelé aussi des Travaux à Finir)
Sous-Commission Lustratoire
Sous-Commission des Pyramides & Polyèdres
Sous-Commission des Homades (chronique)
Επιτροπή των Πρωτοκαθεδριών (Commission des Préséances, Cocomission de Vêture)
Sous-Commission de la Maison de Sa Magnificence
Sous-Commission du Grand Extérieur
Sous-Commission des Diocèses
Sous-Commission des Espèces
Sous-Commission des Emblèmes
Sous-Commission des Monuments Anhistoriques & Historiques
Sous-Commission des Onomonymes
Intermission des Désinences
Intermission des Anagrammes
Sous-Commission des Interprétations
Intermission des Traductions & Trahisons
Intermission des Commodités Imaginaires
Sous-Commission des Équivalences
Sous-Commission des Infinitésimaux & Leptologies
Sous-Commission Mathématiques & Sciences Exactes
Επιτροπή των Διαπενταπληστών Περιφορών (Commission des Processions Transquinatoires, Cocomission des P*** S***)
Sous-Commission du Pape Marcel
Sous-Commission des Métastases, Assomptions, Diadoses & Assolements
Sous-Commission des Implications & Embrelages
Sous-Commission des Avitaillements & Rangements
Intermission des Résomptions (chronique)
Intermission des Évacuations (perm.)
Sous-Commission du Pain à Cornes
Intermission des Truffes
Sous-Commission du Nardigraphe
Sous-Commission des Funiculaires
Sous-Commission des Tampons
Sous-Commission des Blaireaux
Sous-Commission des Papillons
Sous-Commission des Escortes & Parapompes
Επιτροπή των ελλείψεων, των εκλίψεων και των αναισθησιών (Commission des Ellipses, Éclipses & Anesthésies)
Sous-Commission Co-Doctrinaire
Sous-Commission des Imprédicables & Épithètes
Sous-Commission des Inadéquations
Sous-Commission des Canons & Parangons
Intermission du Périmètre
Intermission de l’Amélioration des Moyennes
Sous-Commission des Paranomies
Sous-Commission des Moralités Sous-Entendues
Sous-Commission des Disparates II
Sous-Commission de l’Anachronisme & de la Couleur Locale
Sous-Commission des Utilités & Engagements
Sous-Commission des Paralysies & Anesthésies
Εκδόσεις του κολλεγίου
Στα τετράδια του Κολλεγίου Παταφυσικής (Les Cahiers du Collège de ‘Pataphysique) κι έπειτα στους Φακέλους (les Dossiers), στα Subsidia Pataphysica και τα Τριμηνιαία Σημειωματάρια (les Carnets trimestriels) έχουν δημοσιευτεί αρκετά ανέκδοτα κείμενα του Ζαρί και σημαντικές μελέτες για τη ζωή και το έργο του. Σε περιοδικά του κολλεγίου εμφανίστηκαν τα πρώτα έργα της Ουλιπό καθώς και διάφορες μελέτες.
Επίσης στις εκδόσεις του κολλεγίου παρουσιάστηκαν ανέκδοτα έργα επιφανών συγγραφέων όπως ενδεικτικά οι Αντρέ Ζιντ, Τζέιμς Τζόυς, Ερίκ Σατί, Πωλ Βαλερύ, Ιούλιος Βερν, Αντονέν Αρτώ, Μαξ Ζακόμπ, Ζυλιάν Τορμά καθώς και διαφόρων αξιωματούχων του κολλεγίου όπως οι Ζαν Μπωντριγιάρ, Μαρσέλ Ντυσάν, Μαξ Ερνστ, Ζουάν Μιρό, Ζακ Πρεβέρ, Ρεϊμόν Κενώ, Μαν Ραίη, Μπορίς Βιάν, Ουμπέρτο Έκο, Αδελφοί Μαρξ κ.ά. Το 1952 άλλωστε το κολλέγιο εκτύπωσε το πρώτο έργο του Ευγένιου Ιονέσκο και αργότερα άλλα τρία.
Τέλος εξέδωσε έργα σε ξένες γλώσσες εκτός των γαλλικών καθώς ως οργανισμός με διεθνή ακτινοβολία είχε παραρτήματα και σε άλλες χώρες.
Διεθνής παρουσία
Η λάμψη του γαλλικού κολλεγίου οδήγησε στην ίδρυση διαφόρων αλλόγλωσσων παραρτημάτων σε άλλες χώρες. Στη δεκαετία του 1950 ιδρύθηκαν τα πρώτα παραρτήματα στο Μπουένος Άιρες και στο Μιλάνο, και στη δεκαετία του 1960 ακολούθησαν πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις (Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βουδαπέστη, Λιέγη κ.ά.) Αργότερα κολλέγια ‘Παταφυσικής ιδρύθηκαν στη Γερμανία, στη Σουηδία, στην Ελβετία, στην Ολλανδία αλλά και στον Καναδά και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.
wikipedia