Η εμπιστοσύνη προς τους άλλους είναι κάτι που κάνουμε όλοι κάθε μέρα της ζωής μας χωρίς να το σκεφτόμαστε. Κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς να δείχνει κάποια σχετική εμπιστοσύνη στους άλλους ανθρώπους.
Για παράδειγμα, έχουμε εμπιστοσύνη στον οδηγό του λεωφορείου για να φτάσουμε στον προορισμό μας με ασφάλεια. Επίσης, εμπιστευόμαστε το σούπερ μάρκετ ότι μας παρέχει τρόφιμα που είναι ασφαλή στην κατανάλωσή τους. Παρομοίως, εμπιστευόμαστε τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας και διαδικτύου ότι θα λειτουργούν ομαλά.
Ωστόσο, τα ζητήματα εμπιστοσύνης όσον αφορά βαθύτερα θέματα, προέρχονται από πιο πολύπλοκες, προσωπικές και αρνητικές εμπειρίες που μας έχουν στοιχίσει στο παρελθόν. Τα ζητήματα εμπιστοσύνης βασίζονται σχεδόν πάντοτε σε προηγούμενες εμπειρίες ή φόβους αλλά και στην ανάγκη του ατόμου να προστατευθεί από έναν ακόμη πόνο ή απογοήτευση.
Είναι αρκετά εύκολο να εντοπίσουμε κάποιον που αντιμετωπίζει θέματα εμπιστοσύνης. Ένα από τα ενδεικτικά σημάδια είναι ότι το άτομο αυτό πιθανότατα υποφέρει από περιοριστικές σκέψεις. Ένας άνθρωπος που κάνει τέτοιου είδους σκέψεις είναι πολύ πιθανό να κατασκευάσει κοινωνικά εμπόδια ως αμυντικό μηχανισμό για να εξασφαλίσει τη συναισθηματική του προστασία. Με άλλα λόγια, όταν παραβιάζεται επανειλημμένα η εμπιστοσύνη ενός ατόμου, το σύστημα των πεποιθήσεών του μπορεί να επηρεαστεί δραστικά.
Τα θέματα εμπιστοσύνης ξεκινούν πολύ νωρίτερα από όσο νομίζουμε
Υπάρχουν αρνητικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία ή ακόμα και στην εφηβεία που συμβάλλουν στη μετέπειτα έλλειψη εμπιστοσύνης του ατόμου ως ενήλικα. Οι ενέργειες και η συμπεριφορά των γονέων διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό. Για παράδειγμα, η παρουσία των παιδιών ενώπιον ενός ακραίου τσακωμού των γονιών του, μπορεί να πλήξει την εμπιστοσύνη του παιδιού απέναντί τους.
Επιπλέον, τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης μπορεί όταν μεγαλώσουν να μην έχουν την ικανότητα να κρίνουν με ακρίβεια την αξιοπιστία των άλλων. Επίσης, τα παιδιά είναι πολύ διορατικά και αντιλαμβάνονται πολύ περισσότερα από ό,τι νομίζουν οι γονείς. Έτσι, εάν οι ενήλικες λένε ένα πράγμα και στη συνέχεια κάνουν κάτι άλλο – ακόμη και εν αγνοία τους – για ένα παιδί αυτό είναι μια πολύ σημαντική αιτία για σύγχυση.
Πώς η κοινωνική πραγματικότητα που ζούμε επηρεάζει την ικανότητά μας να εμπιστευόμαστε
Σε αυτή την εποχή της αβεβαιότητας και της κρίσης, είναι όλο και πιο δύσκολο να εξακολουθούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και να είμαστε πιο ανοιχτόμυαλοι στη ζωή μας. Ορισμένες πρόσφατες ψυχολογικές μελέτες ανέφεραν ότι τα τελευταία 10 χρόνια, υπήρξε μια άνευ προηγουμένου αύξηση των θεμάτων εμπιστοσύνης μεταξύ των ζευγαριών. Αυτό, με τη σειρά του, έχει επιφέρει αύξηση στον αριθμό των ζευγαριών που αναζητούν συμβουλευτική καθοδήγηση από κάποιον ειδικό.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους ειδικούς, τα κινητά τηλέφωνα, τα μηνύματα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτήν την απότομη αύξηση, καθώς έχει γίνει όλο και πιο εύκολο για τους συντρόφους να πουν ψέματα ή ακόμη και να απιστήσουν. Έχοντας αυτό κατά νου, λοιπόν, είναι εύκολο να καταλάβουμε πως τα άτομα με προβλήματα εμπιστοσύνης μπορεί να δυσκολευτούν να δημιουργήσουν στενές διαπροσωπικές σχέσεις και να ζήσουν μια ικανοποιητική ζωή.
Το να έχουμε προβλήματα εμπιστοσύνης δεν επηρεάζει μόνο εμάς, αλλά και τους γύρω μας
Ως εκ τούτου, η δυσπιστία προς τους ανθρώπους μπορεί να καταστρέψει τις κοινωνικές σχέσεις ενός ατόμου. Η οικογένεια και οι φίλοι είναι πιθανό να αισθάνονται ότι δεν είναι αρκετά καλοί ή ότι δεν μπορούν ποτέ να κάνουν το σωστό. Η δυσαρέσκεια και οι διαταραγμένες σχέσεις, με τη σειρά τους, θα τροφοδοτήσουν θέματα εμπιστοσύνης. Ως αποτέλεσμα, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζει κι επαναλαμβάνεται.
Τρόποι ανάκτησης της «χαμένης» εμπιστοσύνης
Προτού επιλυθούν προβλήματα εμπιστοσύνης, πρέπει πρώτα να αναγνωριστεί η δυσκολία αυτή από το ίδιο το άτομο. Μια ειλικρινής αποδοχή θα χρησιμεύσει ως μια καλή αρχή για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τους άλλους. Ευτυχώς, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε τουλάχιστον κάποιον να στηριζόμαστε – συνήθως, ένα φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας που πραγματικά θέλει το καλύτερο για εμάς. Περνώντας, λοιπόν, χρόνο μαζί του και αρχίζοντας να εμπιστευόμαστε την κρίση του, είναι ένα πολύ καλό ξεκίνημα για να ανοίξουμε τους εαυτούς μας και σε άλλους ανθρώπους.
Σε περίπτωση που αυτό δεν αποδίδει, το επόμενο βήμα είναι να κοιτάξουμε να ξεκινήσουμε θεραπευτικές συνεδρίες. Υπάρχουν πολλοί τύποι θεραπείας που μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να ξανακερδίσουν την ικανότητα της εμπιστοσύνης τους.
Στην πραγματικότητα, η ίδια η θεραπευτική σχέση του ατόμου με τον ειδικό παρέχει μια εξαιρετική ευκαιρία για εξάσκηση στην εκμάθηση της «δεξιότητας» της εμπιστοσύνης. Ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει το άτομο να κατανοήσει από πού προέρχονται τα θέματα εμπιστοσύνης που αντιμετωπίζει αλλά και να βρει αποτελεσματικούς τρόπους για την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης.