Προκόπης Παυλόπουλος Κάθε λαβωματιά σε μνημείο πολιτισμού αποτελεί λαβωματιά στην ψυχή μας.

«Κάθε λαβωματιά και τραύμα σε μνημείο πολιτισμού αποτελεί λαβωματιά και τραύμα στην ψυχή μας», υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, εκφράζοντας την οδύνη του για την καταστροφική πυρκαγιά, που έπληξε την Παναγία των Παρισίων, κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση παρουσίασης του λευκώματος «Ελληνικά Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO», που διοργάνωσε το «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», νωρίτερα σήμερα, στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Ο κ. Παυλόπουλος, αφού εξήρε την Μαριάννα Βαρδινογιάννη για την εξαιρετική πρωτοβουλία, υπογράμμισε ότι η έκδοση αυτή συνιστά εμβληματική συμβολή στην ανάδειξη και στην υπεράσπιση του πολιτισμού μας, τόσο του ελληνικού, όσο και του ευρωπαϊκού, του οποίου ο ελληνικός πολιτισμός αποτελεί αναντικατάστατη αντηρίδα.
Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε ότι μεταξύ των μνημείων της ελληνικής αρχαιότητας, που συνθέτουν τον πυρήνα της όλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, κορυφαία θέση κατέχει ο Παρθενώνας, καθώς συμβολίζει, με ανεπανάληπτο μάλιστα τρόπο, την αφετηρία και την κοιτίδα του εν γένει δυτικού πολιτισμού, συγκεκριμένα δε την αφετηρία και την κοιτίδα τόσο των πνευματικών μας καταβολών όσο και των θεσμικών πυλώνων της Δημοκρατίας μας.
Ακολούθως, παρέθεσε μια σειρά από σκέψεις, τις οποίες ανέφερε μεταξύ άλλων και κατά την πρόσφατη ομιλία του, στην έναρξη διεθνούς Συνεδρίου, αναφορικά με την ανάγκη άμεσου επαναπατρισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα και επανένωσής τους, ως ελάχιστου δείγματος σεβασμού σ’ αυτό το μνημείο, κορωνίδα της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Όπως σημείωσε, «ο κοινός μας αγώνας, που αφορά την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, συνδέεται αρρήκτως με την ικανοποίηση ενός καθ’ όλα δίκαιου αιτήματος, το οποίο οφείλουμε να υπηρετούμε όλοι μας, ανεξαρτήτως εθνικότητας, δοθέντος ότι, κατ’ ουσίαν, πρόκειται για αίτημα της ανθρωπότητας αφού αφορά τον πυρήνα της πολιτιστικής της κληρονομιάς».
Παράλληλα, πρόσθεσε ότι «πριν απ’ όλα είναι παγκοσμίως αποδεκτό ότι τα Γλυπτά αυτά ανήκουν, δικαιωματικώς και πολιτισμικώς, στον Παρθενώνα και στα μνημεία του. Και τούτο διότι χωρίς τα Γλυπτά αυτά ο Παρθενώνας, βαριά λαβωμένος από μιαν ιερόσυλη πράξη βανδαλισμού και λεηλασίας που καλύπτεται εδώ και πάνω από δύο αιώνες από τη λεοντή μιας δήθεν “αρχαιολατρίας” η οποία πλήττει ευθέως την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά, δεν μπορεί να συμβολίσει και, επέκεινα, να εκπέμψει προς την ανθρωπότητα το αιώνιο, αειθαλές και μοναδικό πολιτισμικό μήνυμα που του αναλογεί».
Ως προς την παγκόσμιας πολιτισμικής εμβέλειας μοναδικότητα του Παρθενώνα και των Μνημείων του, επισήμανε ότι δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς επί μακρόν, καθώς πρόκειται για αυταπόδεικτη αλήθεια, η οποία εδράζεται σ’ ακλόνητα τεκμήρια.
«Γι’ αυτό μένω μόνο στην πιο απτή αλλά και πιο ηχηρή μαρτυρία, που συμπυκνώνει με απαράμιλλο τρόπο όλη αυτή την επιχειρηματολογία, ήτοι στη μαρτυρία του Αντρέ Μαλρώ, η οποία εμπεριέχεται στη μνημειώδη ομιλία του της 28ης Μαΐου 1959, όταν εκπροσώπησε τη γαλλική κυβέρνηση κατά την πρώτη φωταγώγηση της Ακρόπολης», σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος και εν συνεχεία επικαλέστηκε χαρακτηριστικά αποσπάσματα εκείνης της ομιλίας.
«Ξεκινώντας την ομιλία του, ο Αντρέ Μαλρώ είχε επισημάνει, βασιζόμενος στην παγκόσμια πολιτισμική εμβέλεια του Παρθενώνα και στα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα με τα οποία πλέον το μήνυμα – έκκληση του Περικλέους μπορεί να εκπέμπεται σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα: “Ο πρώτος παγκόσμιος πολιτισμός άρχισε”. Και στη συνέχεια ο Αντρέ Μαλρώ, με την imperatoria brevitas που χαρακτηρίζει τον λόγο του, αποθεώνει τη μοναδικότητα του αναλλοίωτου στους αιώνες και πανανθρώπινου μηνύματος του Παρθενώνα με τις εξής φράσεις: “Μέσω αυτού του πολιτισμού και προς δόξαν του φωταγωγείται η Ακρόπολη, η οποία καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα που κανείς άλλος πολιτισμός δεν έθεσε. Το πνεύμα της Ελλάδας εμφανίστηκε αρκετές φορές στον κόσμο, δεν ήταν όμως πάντοτε το ίδιο. Ήταν λαμπρό στην Αναγέννηση, πόσο μάλλον που η Αναγέννηση πολύ λίγο γνώριζε την Ασία· είναι εξίσου λαμπρό και συνταρακτικό σήμερα, που γνωρίζουμε την Ασία. Σε λίγο καιρό, θεάματα όπως αυτό θα ζωντανέψουν τα μνημεία της Αιγύπτου και της Ινδίας, θα δώσουν φωνή στα φαντάσματα όλων των στοιχειωμένων τόπων. Η Ακρόπολη όμως είναι ο μοναδικός τόπος του κόσμου που κατοικείται ταυτόχρονα από το πνεύμα και από το θάρρος», τόνισε ο κ. Παυλόπουλος.
Κλείνοντας τον χαιρετισμό του επικαλέστηκε ένα ακόμα απόσπασμα του λόγου του Αντρέ Μαλρώ, ο οποίος είχε αναφέρει: «Δεν θα πάψουμε ποτέ να το διακηρύσσουμε: Ό,τι σημαίνει για μας η τόσο συγκεχυμένη λέξη παιδεία -το σύνολο των έργων της τέχνης και του πνεύματος- η Ελλάδα το μετέτρεψε, προς δόξαν της, σε μείζον μέσον διαπαιδαγώγησης του ανθρώπου. Είναι ο πρώτος πολιτισμός χωρίς ιερό βιβλίο, όπου η λέξη ευφυΐα σήμαινε να θέτεις ερωτήματα. Ερωτήματα που έμελλε να γεννήσουν την κατάκτηση του κόσμου από το πνεύμα, της μοίρας από την τραγωδία, του θείου από την τέχνη και τον άνθρωπο».
Δήμητρα Κατσιμεντέ